Trudny rok, jeszcze gorszy I kwartał. Towarzystwa liżą rany

W ciągu ostatnich 12 miesięcy aktywa pod zarządzaniem funduszy inwestycyjnych zmalały o około 16 mld zł, natomiast w samym I kwartale tego roku zniżka sięga niemal 20 mld zł. Nielicznym powiernikom udało się urosnąć.

Najbardziej za coraz niższe aktywa funduszy pod zarządzaniem odpowiadają produkty dłużne, które latami napędzały rozwój rynku.

7-proc. stopy w Polsce?

Obecnie dla rynku funduszy inwestycyjnych kluczowe jest to, co dzieje się wokół obligacji skarbowych. Od dłuższego czasu ta kategoria aktywów rodzi najwięcej emocji, niestety głównie negatywnych. Jak na razie trudno mówić o stabilizacji. Po bardzo trudnym marcu, w kwietniu rentowności nadal rosną (ceny spadają), a we wtorek znów pukały „do szczytów". Istotnym impulsem silnej przeceny była oczywiście zaskakująco wysoka podwyżka stóp procentowych w Polsce z początku miesiąca. RPP, reagując na dwucyfrową inflację w marcu, jednym ruchem podniosła stopy do 4,50 proc., natomiast inwestorzy zaczęli wyceniać, że wzrost stóp może zatrzymać się dopiero na 7 proc. Analitycy zwracają uwagę także na to, że z jednej strony mamy podwyżki stóp, a z drugiej w rządzie mowa jest o wsparciu finansowym kredytobiorców czy też obniżkach podatków. – Każdy nowy sposób łagodzenia polityki fiskalnej poprzez różnego rodzaju rządowe dopłaty, obniżanie podatków czy wspieranie kredytobiorców będzie prowadził do dłuższego utrzymywania się inflacji na wysokim poziomie – komentuje Bartosz Tokarczyk z Noble Funds TFI.

Ostatnio doszedł także temat podkręcenia tempa zacieśniania polityki monetarnej w Stanach Zjednoczonych. Jeden z członków FOMC przyznał, że inflacja jest za wysoka, w związku z tym nie można wykluczyć podwyżki o 75 pkt baz. na jednym z posiedzeń. Z drugiej strony scenariusz bazowy nie zakłada podwyżek w USA wyższych niż o 50 pkt baz. We wtorek rentowności amerykańskich papierów dziesięcioletnich sięgały 2,88 proc., co oznacza, że od początku marca urosły o ponad 1 pkt proc. Jeden z najpopularniejszych ETF-ów na długoterminowe amerykańskie obligacje skarbowe – TLT – notuje tym samym blisko 19-proc. zniżkę od początku roku. Co ciekawe, spadkom towarzyszą także bardzo wysokie wpłaty do tego funduszu.

Mniej oszczędności w TFI

Foto: GG Parkiet

Dzięki funduszom dłużnym krajowe TFI, szczególnie bankowe, latami rosły jak na drożdżach, ale ostatnie 12 miesięcy dla większości z nich jest co najmniej kiepskie. Ogółem w ciągu ubiegłych 12 miesięcy spośród 25 TFI, które w funduszach rynku kapitałowego mają przynajmniej 0,5 mld zł aktywów, tylko sześć zdołało pomnożyć aktywa pod zarządzaniem. Są to Allianz, Quercus, AgioFunds, Caspar, MetLife oraz Superfund. Najsłabiej w skali 12 miesięcy wypada Opera. Z kolei wśród największych towarzystw najmocniej spadły aktywa w funduszach Generali Investments. Zniżka rok do roku sięga w tym przypadku blisko 4,4 mld zł, czyli aż 34 proc. Podobnej dynamiki spadek aktywów funduszy rynku kapitałowego ma za sobą także Ipopema. Powodów do zadowolenia nie mają także mniejsze bankowe TFI, które wcześniej dynamicznie rosły, czyli BNP Paribas oraz Alior, gdzie zniżki w skali 12 miesięcy są bliskie 30 proc.

Jak wynika z raportu IZFiA i serwisu Analizy.pl, marzec był jednym z najgorszych miesięcy w historii polskiego rynku TFI, a wartość aktywów zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych zmniejszyła się łącznie o ponad 7 mld zł i sięgała 282,2 mld zł. Przypomnijmy, że saldo napływów sięgnęło około 8,6 mld zł pod kreską. Za spadkiem aktywów stały głównie umorzenia i przecena produktów dłużnych. W ciągu miesiąca suma ich aktywów zmniejszyła się aż o 10,1 proc., do niecałych 87 mld zł, co jest wynikiem najniższym od października 2017 r. Dynamika zniżek w tej kategorii rozkładała się w zeszłym miesiącu dość równomiernie między poszczególne podgrupy. Tym samym udział funduszy dłużnych w całym rynku spadł w miesiąc o 2,2 pkt proc., do zaledwie 30,8 proc. Poza funduszami dłużnymi spadły także aktywa mieszanych oraz absolutnej stopy zwrotu. W tym pierwszym przypadku był to skutek słabego zachowania obligacji, ale także wyraźnej przewagi umorzeń. Co ciekawe, aktywa funduszy akcji mimo niesprzyjających warunków na początku marca ostatecznie wzrosły, o 1,9 proc., do 33,17 mld zł. Odpływy z funduszy akcji były dość skromne, a druga połowa miesiąca przyniosła odreagowanie na giełdach. Do tego rajd w górę rynku surowców oraz wpłaty przyniosły zwyżkę aktywów w tej kategorii aż o 23 proc., do blisko 5,2 mld zł. Udany miesiąc mają za sobą także fundusze zdefiniowanej daty PPK, do których systematycznie trafiają wpłaty pracowników i pracodawców. Wartość zgromadzonych w nich środków zwiększyła się o 12 proc., do 7,5 mld zł, co daje udział w rynku na poziomie 2,7 proc. Jak czytamy w marcowym raporcie, największą grupą funduszy stały się portfele aktywów niepublicznych, a ich aktywa wzrosły w ubiegłym miesiącu o ponad 2 mld zł i na koniec marca wyniosły niemal 102 mld zł.

W całym I kwartale aktywa funduszy inwestycyjnych zmniejszyły się o około 20 mld zł, czyli 6,6 proc., natomiast klienci wycofali z nich około 13 mld zł.