Alfabet debiutu JSW

Wszystko o Jastrzębskiej Spółce Węglowej czyli JSW od A do Z

A – Arcelor Mittal, jeden z głównych klientów JSW, jednak spółka zmniejszyła uzależnienie od niego (kiedyś kupował połowę jej węgla, teraz znacznie mniej). Arcelor Mittal jest w „wielkiej piątce" klientów JSW (wraz z koksowniami z Zabrza, U.S. Steel Kosice, Węglokoksem i Voestalpine Stahl), która w 2010 r. wygenerowała 59 proc. przychodów grupy,

B – Borynia-Zofiówka, jastrzębska kopalnia zespolona, w 2010 r. wydobyła 3,87 mln ton węgla, najwięcej z pięciu kopalń JSW. Prowadzona rozbudowa ruchu Zofiówka może pozwolić na wydłużenie pracy kopalni aż do 2100 r. Na B jest jeszcze Budryk – kopalnia włączona do JSW w 2008 r. Słynie z najdłuższego w historii 46-dniowego strajku przeciwko temu połączeniu.

C – cena maksymalna akcji JSW ustalona została na 146 zł, co wycenia spółkę na 17,4 mld zł. Cenę sprzedaży zostanie ustalona 28 czerwca.

D – dywidenda, którą JSW zamierza płacić. W prospekcie znalazła się deklaracja o przeznaczaniu na nią przynajmniej 30 proc. zysku.

E - efektywność wydobycia, JSW przyznaje, że koszty produkcji węgla ma dość wysokie, ale wynika to z rodzaju paliwa i głębokości; w Budryku np. powstaje najgłębszy poziom w Polsce - 1290 m; średnie dobowe wydobycie z jednej ściany zaczyna się od 1477 ton w Jas-Mosie do 3941 ton w Budryku

F - fedrowanie, czyli wydobywanie węgla. W zeszłym roku wydobyto go w spółce 13,1 mln ton.

G – gruba, czyli kopalnia. Tak mówi się na nią na Śląsku (robić na grubie znaczy pracować w kopalni).

H - Hereźniak Włodzimierz. Poprzednik obecnego prezesa JSW. Teraz prezes Polskiego Koksu, spółki z grupy JSW, która jest największym na świecie eksporterem koksu produkowanego z węgla koksowego i będącego bazą do produkcji stali.

I - inwestycje do 2030 r. w JSW szacowane są w sumie na ok. 10 mld zł. Dzięki nim kopalnie będą miały dłuższą żywotność, udostępnione zostaną m.in. nowe poziomy wydobywcze i nowe złoża.

J - Jastrzębie Zdrój, siedziba spółki. Kopalnia Jas-Mos powstała z połączenia zakładów Jastrzębie i Moszczenica połączy się w 2013 r. z Borynią-Zofiówką, bo samodzielnie skończyłaby żywotność za 11 lat.

K – Karolinka, śląska piosenka tradycyjna, grana przez kopalnianą orkiestrę na debiucie Bogdanki. Czy pojawi się też na debiucie JSW? Podobno tak.

L – legendarny duch kopalni to skarbnik (skarbek), czasem pojawia się z górniczą lampą i kilofem, czasem jako siwobrody starzec, czasem jako mysz. Przedstawiany różnie: jako ten żąda pół pensji, albo ten, który ostrzega przed niebezpieczeństwem

Ł – Łukaszczyk Zygmunt. wojewoda śląski, były wiceprezes JSW, ostatnio mediator w półrocznym sporze na linii zarząd - związki. Przez wielu na Śląsku typowany na kolejnego szefa Jastrzębia. Pytany przez „Rz" o ewentualny powrót do firmy powiedział, że nie mówi nie.

M – metan, największy wróg górników, zwany cichym zabójcą. Kopalnie JSW należą do najbardziej metanowych w Polsce. Choć starają się wykorzystywać ten gaz (wychwytywany w stacjach odmetanowania, przerabiany w specjalnych silnikach pozwala np. na własną produkcję ciepła i energii), to nie udaje się uniknąć wypadków. Do najtragiczniejszych w ostatnich latach w spółce z powodu tego gazu doszło w 2008 r. w kopalni Borynia, gdzie w wyniku jego wybuchu zginęło 6 górników. 5 maja tego roku po jego zapłonie zginął górnik i dwóch ratowników śpieszących z pomocą poszkodowanym kolegom

N – negocjacje ze stroną społeczną; ostatnio trwały pół roku. W JSW idą wyjątkowo ciężko. Najważniejsi związkowcy w JSW to m.in. Sławomir Kozłowski i Roman Brudziński (szef i wiceszef „S"), Zdzisław Chętnicki (szef związku Kadra), Krzysztof Łabądź (Sierpień'80, jeden z liderów słynnego strajku w Budryku)

O – onuce; prostokątne kawałki flanelowej lub lnianej tkaniny używane zamiast skarpet, do dziś spotykane w niektórych kopalniach

P - podróż „klasą", tak górnicy nazywają dojazd kolejką podziemną do miejsca swojej pracy np. w ścianie

R – resort gospodarki, nadzoruje branżę górniczą, jego szefostwo ma prawo do noszenia górniczego munduru

S – strug (kombajn strugowy), maszyna wydobywająca węgiel w pokładach niskich, cienkich o wysokości poniżej 1,5 metra, JSW pierwsza wróciła do tej techniki po kilkunastu latach przerwy, pierwsza maszyna pracowała w Zofiówce i Jas-Mosie, rozważany jest zakup kolejnej

Ś – święta Barbara, patronka górników. Czemu kobieta, skoro baba w kopalni to pech? Żyła w IV w. jest patronką wszystkich narażonych na wybuchy – np. saperów, pracowników prochowni i właśnie górników. Legenda głosi, że po tym, jak została ścięta przez ojca za przejście na chrześcijaństwo, raził go piorun.

T – tabaka, jedna z najbardziej popularnych używek wśród górników, którzy nie mogą na dole palić papierosów, ale jest to też sposób na oczyszczenie dróg oddechowych przy pracy w dużym zapyleniu

U – urobek, czyli materiał wydobywany spod ziemi, w tym węgiel

W – winda w kopalni wożąca górników pod ziemię i z powrotem to szola (klatka szybowa), jedzie z prędkością 12-18 m/sek. (dla porównania szybkie windy w Pałacu Kultury jadą 7 m/sek).

Z – Zagórowski Jarosław, od 2007 r. prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Znany z tego, że postanowił uporządkować sprawy ze związkami zawodowymi. W efekcie związkowcy m.in. pikietowali pod jego domem oraz zamurowali wejście do spółki. Teraz to on wprowadzi JSW na giełdę.

Ż – żelosko i pyrlik – „górnicze młotki", herb branży, np. na górniczych czapkach (zwanych czako)