Słoneczny monopol na gruntach rolnych? Jest projekt ustawy

Nowe przepisy prawa mogą oznaczać faworyzowanie spółek Skarbu Państwa przy dzierżawie gruntów rolnych na potrzeby budowy tzw. dużej fotowoltaiki. Spółki czekają w blokach, choć same – mimo zainteresowania – wiedzą o niedoskonałości projektowanych przepisów.

Grunty o niskiej jakości będą mogły być dzierżawione pod inwestycje związane z OZE, przede wszystkim fotowotaikę. Ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi (MRiRW) przygotowało nowelizację ustawy, która – zdaniem ekspertów – w połączeniu z ubiegłoroczną nowelizacją ustawy o OZE może faworyzować dużą państwową energetykę kosztem innych.

869 mln zł

– to kwota czynszu za dzierżawienie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nieruchomości pod instalacje fotowoltaiczne do 2032 r

Uproszczenie przepisów

Obecna ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (SP) będących we władaniu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) nie daje możliwości bezprzetargowego wydzierżawiania gruntów rolnych spółkom czy grupom kapitałowym, które zajmują się produkcją OZE. Ma to się zmienić na bazie projektowanej przez MRiRW noweli tej ustawy. Projekt ten zakłada rozszerzenie katalogu nieruchomości wyłączonych spod działania podstawowej zasady gospodarowania nieruchomościami rolnymi Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Rozszerzenie katalogu ma dotyczyć nieruchomości rolnych, w skład których wchodzi co najmniej 70 proc. nieużytków lub użytków klasy VI, które są wydzierżawiane na cele związane z pozyskiwaniem energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Już na bazie noweli OZE z 2021 r. umożliwiono spółkom kapitałowym, prowadzącym działalność w zakresie produkcji energii OZE (głównie państwowe firmy) dzierżawę terenów od KOWR.

31 tys. ha

– wielkość gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, które potencjalnie mogą być wykorzystane na potrzeby OZE.

Spółki zainteresowane

Jeszcze w 2019 r. list intencyjny w tej sprawie z KOWR zawarła Enea. Efektem miała być budowa wielkoobszarowych farm fotowoltaicznych. Od tamtego czasu Enea prowadziła analizy potencjalnych gruntów. Jednak od ubiegłego roku sprawa stanęła w miejscu w związku z krytyką wspomnianej ustawy OZE z 2021 r. przez branżę. Tauron z kolei jest zainteresowany zmianami w prawie, jeśli tylko ułatwią pozyskanie gruntów. Spółka córka, Tauron Zielona Energia, byłaby wówczas zainteresowana dzierżawą nieużytków. Czeka ona na wyklarowanie się przepisów. Koncerny zdają sobie sprawę z niedoskonałości obecnych przepisów i czekają.

Faworyzowanie?

Zdaniem Grzegorza Wiśniewskiego, prezesa Instytutu Energetyki Odnawialnej, projekt Ministerstwa Rolnictwa jest lepszy niż poprzedni projekt noweli OZE dotyczący gruntów KOWR, w którym wprost była mowa o wydzierżawianiu w trybie bezprzetargowym spółkom kapitałowym prowadzącym koncesjonowaną działalność w zakresie wytwarzania energii odnawialnej. Ale ciągle może faworyzować spółki energetyczne z udziałem SP. Jego zdaniem może to być forma upaństwowienia gruntów pod potrzeby państwowej wielkoskalowej fotowoltaiki kosztem prywatnych inwestorów. Wyjaśnia, że grunty te trafią do grup energetycznych, które jednocześnie władają spółkami dystrybucyjnymi i to one obecnie wydają pozwolenia dotyczące przyłączy OZE. – Zmagamy się z dużą liczbą odmów przyłączy OZE ze względów technicznych i ekonomicznych. Jeśli takie grunty przejmie spółka córka dużej grupy energetycznej, wówczas łatwiej będzie planować rozwój sieci zgodnie z wewnętrznymi planami dzierżawnymi i uzyskać warunki przyłączenia dla danej lokalizacji – kończy Wiśniewski.