Przemysł stawia na własną energię

Właściciele zakładów przemysłowych w obliczu rosnących cen prądu rewidują swoje strategie i budują własne źródła energii.

Rosnące ceny prądu i konieczność redukcji  emisji gazów cieplarnianych skłaniają firmy przemysłowe do rewizji swoich strategii w obszarze energetyki. Wiele z nich szuka możliwości dalszego obniżania zużycia energii, np. poprzez poprawę efektywności procesów produkcyjnych. Część zastanawia się ponadto nad zmianą paliwa w już istniejących przyzakładowych elektrociepłowniach na bardziej przyjazne środowisku. Jeszcze inne decydują się na rozbudowę własnego zaplecza energetycznego, by w ten sposób zmniejszyć zależność od zewnętrznych dostaw prądu i zredukować koszty.

Zwiększyć bezpieczeństwo

Elektrownie przemysłowe w 2019 r. odpowiadały za 6 proc. energii elektrycznej wyprodukowanej nad Wisłą. Wytworzyły w sumie niemal 10,2 terawatogodziny (TWh) prądu, czyli o 2 proc. więcej niż rok wcześniej. Dla porównania, to niewiele mniej, niż wyprodukowały w tym czasie wszystkie zawodowe siłownie gazowe, (12 TWh) i niewiele poniżej tego, ile energii sprowadziliśmy z zagranicy (11,5 TWh). Przemysł od lat jest ważnym elementem krajowego systemu energetycznego, a obecnie – w obliczu wyzwań, przed jakimi stoi polska energetyka – stał się też istotnym partnerem dla spółek energetycznych do realizacji wspólnych przedsięwzięć.

Na budowę własnych mocy decydują się przede wszystkim duże zakłady przemysłowe. Największą inwestycją w tym obszarze w ostatnich latach była budowa elektrociepłowni opalanej przyjaznym dla środowiska gazem ziemnym przez PKN Orlen na terenie płockiej rafinerii. Część wytworzonej energii elektrycznej pobiera koncern, a reszta płynie do krajowej sieci, zwiększając bezpieczeństwo energetyczne odbiorców przemysłowych w centralnej części kraju. Z kolei wytworzona para w całości zasila fabryki Orlenu oraz lokalnych odbiorców. Podobny blok paliwowego giganta funkcjonuje we Włocławku.

W ostatnich miesiącach do budowy kolejnej elektrociepłowni przystąpił JSW Koks, należący do Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Instalacja powstaje w Radlinie i będzie wykorzystywać jako paliwo oczyszczony gaz koksowniczy, który jest odpadem przy produkcji koksu. Elektrociepłownia zaspokoi potrzeby koksowni, a nadwyżki energii elektrycznej zasilą krajową sieć. Z kolei ciepło dostarczane będzie na potrzeby pobliskiej kopalni węgla oraz mieszkańców Radlina. Celem JSW jest osiągnięcie w najbliższych latach samowystarczalności energetycznej.

Konieczny zwrot w stronę zielonych inwestycji

PKN Orlen przekształci się w multienergetyczny koncern

Rynek aut na prąd czeka dynamiczny wzrost

 Firmy chcą instalować więcej ładowarek

Z kolei producent miedzi KGHM zapisał w swojej strategii realizację projektów mających na celu zaspokojenie 50 proc. zapotrzebowania grupy na prąd do końca 2030 r. Miedziowy gigant to jeden z największych w Polsce odbiorców energii elektrycznej – każdego roku zużywa jej ponad 2,5 TWh. Pomóc w osiągnięciu tego celu mają m.in. inwestycje w odnawialne źródła energii. KGHM podpisał już list intencyjny z Polską Grupą Energetyczną (PGE) w sprawie współpracy przy budowie elektrowni fotowoltaicznych na terenach należących do spółki wydobywczej.

O inwestycji w farmy słoneczne myśli też producent węgla – Polska Grupa Górnicza. Z kolei grupa Boryszew, specjalizująca się w produkcji komponentów do samochodów, ogłosiła plan budowy farmy wiatrowej o mocy 25–30 MW. Władze grupy nie wykluczają też inwestycji w panele słoneczne przy swoich zakładach.

Na odnawialne źródła stawia ponadto PKN Orlen. Paliwowa grupa posiada koncesję na budowę farm wiatrowych na Bałtyku o maksymalnej łącznej mocy do 1 200 MW. W styczniu rozpoczęła proces wyboru projektanta morskiej farmy, a ponadto finalizuje proces pozyskiwania partnera branżowego do realizacji inwestycji.

Tymczasem chemiczna Grupa Azoty nie rezygnuje z węgla. Blok opalany czarnym paliwem planuje postawić przy puławskiej fabryce nawozów. Inwestycja pochłonie ponad 1 mld zł i zakończy się w 2022 r.

Obniżyć koszty

Przedstawiciele przemysłu mówią wprost, że inwestycje w odnawialne źródła energii mają im pomóc zminimalizować ciężar rosnących cen energii. Jak wynika z danych prezentowanych przez PGE, w III kwartale hurtowe ceny prądu w Polsce były najwyższe w tej części Europy. Stawki w Niemczech, Szwecji i w Czechach spadły wówczas o 25–30 proc. w porównaniu z III kw. 2018 r. Tymczasem energia w Polsce pozostawała na podobnym poziomie jak przed rokiem. To spowodowało, że zwiększyła się rozpiętość cen na połączeniach transgranicznych. Średnie ceny w Szwecji i Niemczech były niższe o 88 zł/ MWh od średniej ceny w Polsce, a w Czechach prąd był tańszy o 75 zł/MW.

Zmniejszające się stawki za granicą to efekt większego udziału odnawialnych źródeł energii u naszych sąsiadów. Wpływ miała też różnica w cenie węgla, który w Polsce obecnie jest droższy niż ten przypływający do europejskich portów z innych części świata. Obecnie ponad 75 proc. energii w naszym kraju produkowane jest z węgla – kamiennego i brunatnego.

Atomowa rewolucja

Przyszłością przemysłowej energetyki mogą być małe reaktory jądrowe produkujące ciepło dla fabryk. Według ekspertów mogą one zrewolucjonizować polski przemysł, który dziś do produkcji ciepła wykorzystuje głównie kotły węglowe i gazowe. Rozpowszechnienie takich instalacji na szerszą skalę mogłoby też istotnie pomóc obniżyć emisje dwutlenku węgla w kraju. Jak dotąd jednak dostęp do technologii był ograniczony, a koszty realizacji inwestycji bardzo wysokie. Ostatnie miesiące przyniosły jednak przełom w tym obszarze. Pod koniec 2019 r. bowiem o rozpoczęciu współpracy przy zbadaniu potencjału wdrożenia pierwszego w Polsce takiego reaktora poinformowały GE Hitachi Nuclear Energy i polski producent kauczuków Synthos. Inicjatywa ma na celu dostarczenie polskiej fabryce niedrogiej, wolnej od emisji CO2, energii z niezawodnego źródła.

Możliwość wykorzystania małych reaktorów w ciepłownictwie i przemyśle przewiduje także w dalszej perspektywie rządowy projekt „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.". W dokumencie zaznaczono jednak, że konieczne jest najpierw potwierdzenie bezawaryjności i efektywności tego typu reaktorów.