Energetyka idzie pod rękę z AI

Przewidywanie popytu, optymalizacja przepływu energii czy lepsze zarządzanie zapasami – to branżowe trendy.

Innowacje odgrywają coraz większą rolę w światowej gospodarce, również w sektorach użyteczności publicznej, takich jak energetyka. Nowatorskie narzędzia kosztują, ale są koniecznością. Korzystają z nich już zarówno producenci i dystrybutorzy energii, jak również pośrednio jej odbiorcy (przedsiębiorstwa i klienci indywidualni).

W energetyce coraz częściej wykorzystywane są rozwiązania bazujące na sztucznej inteligencji. Według prognoz globalny rynek takich rozwiązań w najbliższych latach będzie rósł średniorocznie o 30 proc.

AI zwiększa efektywność

Nad Wisłą te technologie są już z powodzeniem wykorzystywane i wdrażane. – Inteligentne liczniki, systemy monitorowania zużycia energii, automatyczne wykrywanie awarii czy predykcyjne modele utrzymania – to nie tylko innowacje, ale konkretne odpowiedzi na wyzwania współczesnej energetyki – mówi prezes PGE Systemy, Robert Grochowski.

Dodaje, że w grupie PGE wdrożono m.in. projekt nowoczesnego narzędzia do ecodrivingu w transporcie szynowym, który zoptymalizował zarządzanie energią. Dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji system analizuje dane z tysięcy przejazdów i rekomenduje najbardziej efektywne energetycznie style jazdy, co przekłada się na konkretne oszczędności i niższą emisję CO2. – Z kolei w PGE Obrót wdrożyliśmy modele uczenia maszynowego prognozujące produkcję i zużycie energii przez prosumentów. A PGE Energia Odnawialna wykorzystuje naszą autorską aplikację, która wspiera techników przy wykorzystaniu algorytmów AI poprzez wykrywanie uszkodzeń na zdjęciach z dronów, usprawniając serwisowanie farm wiatrowych – wskazuje Grochowski.

Na wykorzystanie sztucznej inteligencji i dronów zdecydowała się też Enea. Na początku maja rozpoczęła wdrożenie nowoczesnego systemu. – Projekt ma na celu automatyzację oraz standaryzację obserwacji na sieci średniego napięcia, w tym wykrywanie usterek, anomalii i potencjalnych zagrożeń dla infrastruktury elektroenergetycznej – informuje Mateusz Gościniak, rzecznik prasowy Enei Operator. Dodaje, że projekt stanowi kolejny ważny krok w transformacji cyfrowej, umożliwiając przejście od tradycyjnych, czasochłonnych inspekcji do zautomatyzowanego, cyfrowego procesu opartego na sztucznej inteligencji. – W przyszłości planowane jest stopniowe rozszerzanie systemu na kolejne obszary oraz jego integrację z innymi platformami wspierającymi zarządzanie siecią – informuje rzecznik firmy.

Do lamusa odchodzą też tradycyjne liczniki. Są zastępowane przez bardziej innowacyjne urządzenia. – Liczniki bilansujące i liczniki zdalnego odczytu umożliwiają dokładne monitorowanie zużycia energii w czasie rzeczywistym, ale także parametrów jakości energii. Zdalny odczyt eliminuje potrzebę fizycznych wizyt, przyspiesza rozliczenia i umożliwia szybką reakcję na nieprawidłowości – mówi Gościniak. Dodaje, że dla odbiorców oznacza to większą kontrolę nad zużyciem i możliwość świadomego uczestnictwa w rynku energii.

Na nowatorskie liczniki mocno stawia też Energa. Przedstawiciele tej firmy wskazują, że w sieci Energi Operatora pracuje już ponad 3,1 miliona liczników zdalnych, z których korzysta przeszło 90 proc. odbiorców spółki. Podkreśla ona, że inteligentne liczniki zapewniają szereg udogodnień: automatyczny odczyt bez konieczności wizyt inkasenta, rozliczenia oparte na faktycznym zużyciu energii, darmowy dostęp do danych oraz możliwość zdalnej zmiany taryfy czy sprzedawcy energii. Dzięki nim odbiorcy mogą korzystać również z nowych usług oferowanych na rynku energii, takich jak ceny dynamiczne, co pozwala obniżyć koszty i przynosi realne oszczędności.

Czas cyfrowych bliźniaków

Internet rzeczy, analiza big data oraz zaawansowane algorytmy pozwalają stworzyć działający w czasie rzeczywistym ekosystem, dzięki któremu możliwe jest monitorowanie, optymalizowanie i kontrola zużycia energii elektrycznej. Można na przykład sprawdzić, które urządzenia pobierają najwięcej energii, a następnie dostosować ich użytkowanie do godzin, w których prąd jest tańszy. Z kolei w w makroskali ciekawą opcją jest możliwość tworzenia cyfrowych bliźniaków, czyli wirtualnego odwzorowania rzeczywistego przedmiotu, systemu lub procesu.

Taki projekt w naszym kraju realizuje między innymi Energa Operator. Cyfrowy bliźniak ma umożliwić lepsze prognozowanie ilości energii produkowanej przez OZE, obciążeń sieci, zapotrzebowania na energię, ale też efektów planowanych inwestycji czy przyłączeń. Znacznie skróci czas przygotowywania projektów, ekspertyz, wydawania decyzji i obsługi użytkowników sieci.

O tym, że polska energetyka wchodzi na wyższy poziom symbolicznie świadczy najnowsza informacja o cyfrowym bliźniaku Urzędu Regulacji Energetyki. To wspólna inicjatywa Uniwersytetu Warszawskiego, Urzędu Regulacji Energetyki i Ministerstwa Cyfryzacji, która ma zrewolucjonizować proces taryfowy w ciepłownictwie – łącząc naukę, administrację i technologię w nowatorskim narzędziu opartym na AI. Projekt ułatwi dostęp do usług publicznych oraz usprawni pracę w obszarze taryfowania ciepła – deklaruje URE.

Sztuczna inteligencja ma dwa oblicza. Z jednej strony może pomagać przedsiębiorcom i konsumentom, zwiększając efektywność i obniżając koszty. Z drugiej jednak jest coraz chętniej wykorzystywana przez cyberprzestępców. Najsłabszym ogniwem w walce z hakerami jest człowiek. Tu z pomocą przychodzą działania edukacyjne realizowane przez przedstawicieli branży energetycznej. Przykładem może być Tauron, który niedawno ruszył z nową kampanią edukacyjną dotyczącą cyberbezpieczeństwa w związku z zagrożeniami związanymi ze sztuczną inteligencją. – Rozwój bezpiecznych, cyfrowych kanałów obsługi to jeden z naszych priorytetów. Integralną częścią cyfryzacji usług jest bezpieczeństwo, dlatego konsekwentnie wdrażamy kolejne działania edukacyjne – deklaruje Magdalena Kulczyna, wiceprezes spółki Tauron Sprzedaż.

Foto: materiały prasowe