Szczyt rezerw frankowych może przypaść na 2023 r.

Banki mogą chcieć wykorzystać tegoroczną dobrą passę na szybsze pozbycie się problemu kredytów w CHF. Wiele może zależeć od tego, czy ustawa przedłużająca wakacje kredytowe wejdzie w życie w tym czy w przyszłym roku.

Przed zbliżającym się sezonem publikacji wyników finansowych za III kwartał 2023 r. sprawdziliśmy postępy banków w tworzeniu rezerw na ryzyko prawne hipotecznych kredytów walutowych. Dotychczas taką in­formację przedstawiły trzy banki giełdowe i wygląda na to, że w  ch przypadku rezerwy te są wyraźnie mniejsze niż w II kwartale.

Wpływ na wynik

I tak, mBank podał, że koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami walutowymi w CHF ujęte w III kwartale 2023 r. wyniosły 1,06 mld zł, podczas gdy w II kwartale było 1,54 mld zł.

W swoim komunikacie władze mBanku przyznają też, że choć w III kwartale obserwowano kontynuację pozytywnych wyników z działalności podstawowej, to przez odpisy na franki wynik netto za ten okres może być ujemny.

W Banku Millennium szacowane rezerwy w III kwartale sięgnęły 673 mln zł wobec 715 mln zł w II kwartale (choć mimo to spodziewany jest zysk w III kwartale), zaś w Santander Bank Polska – było to odpowiednio 294 mln zł i 729 mln zł. Jednocześnie poziom pokrycia rezerwami całego portfela frankowego w tych bankach ponownie wzrośnie. Jak wynika z naszych szacunków, w mBanku przebije symboliczną granicę 80 proc., a w Millennium – 70 proc. Na tym tle trochę w tyle zostaje Santander, gdzie proces orezerwowania kredytów CHF idzie wolniej, i na koniec III kwartału może przekroczyć 60 proc. portfela.

Z kolei PKO BP, a także BNP Paribas nie przedstawiły dotychczas, tj. do chwili zamknięcia tego wydania gazety w piątek po południu, komunikatu giełdowego w kwestii rezerw na franki.

Zdaniem analityków, ponieważ BNP Paribas co kwartał tworzy rezerwy na ryzyko prawne, można spodziewać się podobnego ruchu także w III kwartale. W przypadku PKO BP według analityków rezerwy w III kwartale mogą być nieistotne wobec 2,5 mld zł w II kwartale, a większych kwot można oczekiwać w końcówce roku.

Franki ciążą coraz mniej

Nieco niższy poziom rezerw na kredyty frankowe w III kwartale wobec II kwartału nie dziwi analityków, bo też i nie ma jakichś przesłanek do ich wyraźnego wzrostu. – W II kwartale banki musiały bezpośrednio zareagować na wyrok TSUE z czerwca 2023 r., dostosowując swoje model wyceny ryzyka prawnego, co skutkowało wysokimi odpisami. Teraz powodów do kolejnego przyspieszenia najwyraźniej nie widać – wyjaśnia Kamil Stolarski z Santander BM.

Z drugiej strony, do końca roku poziom pokrycia rezerwami portfela CHF może się zwiększyć na tyle, że zdaniem Stolarskiego problem frankowy przestanie ciążyć sektorowi. – Banki mogą chcieć wykorzystać sprzyjające im środowisko, czyli jeszcze podwyższonych stóp procentowych – mówi analityk.

– Na koniec pierwszego półrocza 2023 r. poziom rezerw sięgał w sektorze 60–65 proc. portfela – wylicza Marta Czajkowska-Bałdyga z Ipopema Securities. – Zakładając, że docelowo powinno to wynosić 85 proc., można powiedzieć, że banki są bliżej celu niż dalej – dodaje.

Jej zdaniem trudno jednak przewidzieć, jak koszty ryzyka prawnego rozłożą się na poszczególne kwartały. – Rok 2023 r. jeszcze się nie skończył, wiele zależy od tego, czy pojawią się dodatkowe ryzyka. Jeśli nic się nie wydarzy, to pewnie banki będą mogły dorezerować swoje portfele dla bardziej nagatywnych scenariuszy zakładających większy udział pozwów, czy wyższe koszty ugód. W przeciwnym razie, część tych odpisów może zostać przeniesiona na przyszły rok – ocenia analityczka.

I wskazuje, że takim zdarzeniem obciążającym banki może być uchwalenie jeszcze w tym roku ustawy przedłużającej wakacje kredytowe. Premier Morawiecki mówi, że odpowiedni projekt trafi pod obrady rządu w najbliższych tygodniach, a potem – do Sejmu. Czy nowym Sejm zdąży zająć się sprawą w 2023 r.? Nie można też tego wykluczyć.