Rząd wraca do pomysłu likwidacji OFE. Chce prowizji

Uczestnicy otwartych funduszy emerytalnych najpewniej staną wkrótce przed wyborem, czy przekazać swoje zgromadzone tam aktywa na indywidualne konta emerytalne czy do ZUS.

Publikacja: 17.02.2021 05:00

Rząd wraca do pomysłu likwidacji OFE. Chce prowizji

Foto: Adobestock

OFE miały przejść do historii w połowie zeszłego roku. Pandemia pokrzyżowała jednak plany rządu. Teraz on do nich wraca. Pokazał odświeżony projekt ustawy, która ma zlikwidować OFE. Tak jak poprzedni zakłada on, że pieniądze zgromadzone w otwartych funduszach emerytalnych trafią domyślnie na prywatne indywidualne konta emerytalne ich członków, albo – jeśli ci wyrażą taką wolę – na ich konta w ZUS. Operacja ma dwa cele. Ma pomóc odbudować zaufanie Polaków do długoterminowego oszczędzania na czas emerytur, czyli wesprzeć program pracowniczych planów kapitałowych. Przy okazji rząd chce też zasilić budżet dodatkowymi pieniędzmi.

15-proc. prowizja

Od pieniędzy, które z OFE trafią na IKE, rząd pobierze 15-proc. prowizji. Nazywa ją opłatą przekształceniową. Pieniądze, które z OFE trafią do ZUS, będą opodatkowane przy wypłacie w ramach emerytury. Rząd przekonuje, że 15-proc. opłata pobrana przy przenoszeniu pieniędzy z OFE na IKE jest w przybliżeniu równa podatkowi dochodowemu, który w przyszłości, przy wypłacie emerytury, będzie pobrany od pieniędzy przeniesionych z OFE do ZUS. Pieniądze przeniesione na IKE będą podlegały dziedziczeniu zaś te, które trafią do ZUS – nie. To dodatkowy wabik, który ma zachęcić członków OFE do pozostawienia pieniędzy na IKE.

Projektując ustawę, rząd przyjął, że w OFE jest blisko 134,1 mld zł (stan na koniec sierpnia zeszłego roku). Założył, że IKE wybierze 50 proc. z przeszło 15,5 mln członków funduszy emerytalnych. W ten sposób w ramach opłaty przekształceniowej do budżetu trafi nieco ponad 10 mld zł. W dwóch transzach – w 2021 r. nieco ponad 7 mld zł, a w 2022 r. nieco ponad 3 mld zł. To zmiana w porównaniu z poprzednim projektem. Wtedy rząd zakładał, że IKE wybierze co najmniej 80 proc. członków OFE. Także teraz rząd zakłada różne scenariusze. W najbardziej optymistycznym dla budżetu, czyli gdy do IKE przechodzi 100 proc. uczestników OFE, do kasy państwa trafiłoby ponad 20,1 mld zł.

PFR wchodzi do akcji

Ale to nie wszystko. Część aktywów OFE trafi do ZUS. Do tej pory aktywami, które miał w swoim portfelu ZUS, zarządzał Fundusz Rezerwy Demograficznej. Po zmianie przepisów zarządzanie zostanie zlecone wyspecjalizowanemu w inwestycjach podmiotowi – towarzystwu funduszy inwestycyjnych zależnemu od Polskiego Funduszu Rozwoju. Wedle rządowych szacunków mogą tam trafić aktywa OFE o wartości nawet 67 mld zł.

GG Parkiet

– Nie ulega także wątpliwości, że efektem likwidacji OFE będzie przejęcie ich aktywów, czyli akcji, przez FRD, którym zarządzać będzie PFR. W praktyce może to oznaczać znaczący wzrost zależności spółek notowanych na giełdzie od decyzji politycznych – komentuje dr Antoni Kolek, prezes zarządu Instytutu Emerytalnego. – Warto także zwrócić uwagę na tworzony przez projektodawcę oligopol instytucji finansowych, które będą miały możliwość zarządzania aktywami tzw. IKE+. Będzie to tylko dziesięć instytucji finansowych, co w praktyce ogranicza wolny rynek, jest zaburzeniem konkurencji na rynku kapitałowym oraz może zainteresować Komisję Europejską, czy na pewno nie są naruszone przepisy o rynku wewnętrznym – dodaje.

Rząd ocenia tymczasem, że zmiany w systemie emerytalnym bezpośrednio nie wpłyną na konkurencyjność gospodarki, przedsiębiorczość obywateli i gospodarstwa domowe, gdyż wielkość obciążeń z tytułu ubezpieczenia emerytalnego nie zmieni się w stosunku do obowiązujących wcześniej regulacji. – W dłuższej perspektywie planowane zmiany w systemie emerytalnym, w połączeniu m.in. z już wprowadzonymi pracowniczymi planami kapitałowymi, powinny skutkować wzrostem krajowych długoterminowych oszczędności prywatnych, wzmacniających stabilność ekonomiczną państwa i stwarzających fundamenty rozwojowe i inwestycyjne, co przełoży się pozytywnie na wzrost konkurencyjności gospodarki oraz dobrobyt obywateli – czytamy w ocenie skutków regulacji dołączonej do projektu.

GG Parkiet

Rząd zakłada, że ustawa wejdzie w życie 1 czerwca. Do 2 sierpnia członkowie OFE, którzy chcą by ich oszczędności trafiły do ZUS, będą musieli złożyć deklarację w tej sprawie. Ostateczne przekształcenie OFE w IKE ma nastąpić 28 stycznia 2022 r.

Finanse
Ostatnie formalności dopełnione. Tomasz Bardziłowski prezesem GPW
Finanse
Udane inwestycje to nie kwestia przypadku
Finanse
Zagranica rekordowo mocna na GPW
Finanse
Nadzór spełnił marzenia rynku. Bardziłowski prezesem GPW
Finanse
Giełdowa karuzela kadrowa dopiero się rozkręca
Finanse
Tomasz Bardziłowski oficjalnie prezesem GPW