Agencja wyjaśnia, że obniżenie poziomu ratingu kredytowego GNB związane jest z: kontynuacją spadku wskaźników kapitałowych; silnym wzrostem kursu walutowego CHF/PLN; ryzykiem wzrostu kosztów związanych z pozwami klientów posiadających walutowe kredyty hipoteczne; a także wysoką wrażliwością banku na potencjalne skutki epidemii koronawirusa COVID-19 oraz na dokonane w ostatnim czasie obniżki stóp procentowych NBP.
Franki, cięcie stóp, ryzyko kredytowe i prawne, niskie kapitały
„GNB od 2016 r. generuje stale ujemne wyniki finansowe netto, na skutek czego systematycznie obniża się wartość kapitału własnego banku. Podstępująca erozja kapitału jest przy tym szybsza niż spadek wartości łącznych aktywów oraz wymogu kapitałowego. W rezultacie od trzech lat systematycznie obniża się wskaźnik relacji kapitału własnego do aktywów, który na koniec 2019 r. wynosił już tylko 4,8% (wobec 6,1% w 2018 roku i 7,2% w 2017 roku). Był to jednocześnie najniższy poziom w całej historii działalności banku. Systematycznie obniżają się również regulacyjne współczynniki wypłacalności. Łączny współczynnik wypłacalności TCR wynosił na koniec 2019 roku 10,0% (wobec 11,4% w 2018 roku i 12,6% w 2017 roku), a współczynnik Tier 1 obniżył się do 8,2%. W obu przypadkach były to najniższe poziomy od co najmniej ośmiu lat" – podaje EuroRating.
Sytuację w powyższym zakresie pogarsza jeszcze fakt, że w I kwartale 2020 roku miał miejsce silny, 10-procentowy wzrost kursu franka szwajcarskiego w relacji do złotego, który jest obecnie na poziomie najwyższym od ponad pięciu lat. W rezultacie (zgodnie z komunikatem banku) łączny współczynnik kapitałowy GNB obniżył się w połowie marca do 8,9% i był już o ok. 0,4 p.p. poniżej poziomu wymaganego przepisami prawa.
Do istotnych czynników ryzyka dla banku EuroRating zalicza również możliwość ponoszenia przez GNB w kolejnych kwartałach znacznych kosztów związanych z pozwami klientów posiadających walutowe kredyty hipoteczne. Po korzystnym dla kredytobiorców orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydanym w październiku 2019 r. orzecznictwo polskich sądów jest w przeważającej mierze niekorzystne dla banków, co – wraz z ostatnim wzrostem kursu CHF/PLN – może wiązać się z dalszym wzrostem liczby pozwów przeciwko bankom.
Agencja zwraca uwagę na fakt, że GNB jest szczególnie narażony na potencjalne koszty związane z pozwami kredytobiorców, ponieważ bank ten ma jeden z największych udziałów walutowych kredytów hipotecznych w całym portfelu kredytów oraz w łącznych aktywach (wskaźniki te na koniec 2019 roku wynosiły odpowiednio 24,1% oraz 16,9%). Ponieważ jednocześnie GNB już wcześniej generował ujemne wyniki finansowe, a także ponieważ posiada bardzo słabe wyposażenie w kapitał własny, w ocenie agencji bank ma niewielką zdolność do absorpcji potencjalnych dodatkowych kosztów związanych z pozwami składanymi przez kredytobiorców hipotecznych.
