Coraz częściej nie naprawiamy uszkodzonych aut

Nie widać końca kłopotów ubezpieczycieli w dziale polis komunikacyjnych. Ich ceny idą w górę, ale koszty naprawy aut wciąż rosną szybciej. Uderza to też w kierowców, którzy częściej rezygnują z nieubezpieczonych napraw i sięgają po części używane.

Z tego artykułu się dowiesz:

• Dlaczego ceny polis komunikacyjnych OC zaczęły wzrastać po okresie wojny cenowej?
• Jak zmienia się rynek ubezpieczeń komunikacyjnych w Polsce, w tym liczba aktywnych polis OC i AC?
• Jakie społeczne i ekonomiczne konsekwencje wynikają z utrzymujących się wysokich kosztów napraw pojazdów?
• Jakie zmienia się postrzeganie części używanych przez użytkowników samochodów w Polsce?

Komunikacyjne polisy OC są zdecydowanie najpopularniejszym ubezpieczeniem w Polsce. Dzieje się tak dlatego, że jest ono obowiązkowe dla posiadaczy pojazdów mechanicznych. Z danych Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego wynika, że na koniec zeszłego roku liczba aktywnych komunikacyjnych polis OC sięgnęła rekordowych 29,7 mln. Rok wcześniej było ich blisko 28,5 mln. Polis OC przybywa nieprzerwanie od lat. 10 lat temu było ich nieco ponad 21,8 mln.

Wojna cenowa zachwiała rynkiem  

Za poruszanie się po naszych drogach bez ważnej polisy OC grożą solidne kary. Do tego dochodzi konieczność pokrycia szkód z własnej kieszeni, a to już może być wydatek sięgający dziesiątek, czasem setek tysięcy zł i więcej. Z tego powodu zdecydowana większość posiadaczy pojazdów mechanicznych kupuje polisy OC. A ubezpieczyciele mocno o nich między sobą walczą. Wielu z nich uznało przy tym, że najważniejszym orężem w tej walce jest cena. Dzieje się tak, bo niezależnie od zakładu ubezpieczeń polisa OC z grubsza daje posiadaczowi pojazdu taką samą ochronę. Wielu klientów szuka więc tanich produktów, mniej zwracając uwagę na inne elementy tego ubezpieczenia, jak jakość czy terminowość naprawy ewentualnych szkód albo dodatki, o które niektórzy ubezpieczyciele starają się rozszerzać swoją ofertę.

Konkurowanie ceną doprowadziło do kilkuletniej wojny cenowej, nie pierwszej zresztą. Ceny polis OC posiadaczy pojazdów mechanicznych spadały od 2018 r. Apogeum przypadło na lata 2021-2022, kiedy spadki cen były dwucyfrowe. Wszystko to przy galopującej inflacji, gwałtownie rosnących wartościach szkód komunikacyjnych i wzroście kosztów napraw uszkodzonych pojazdów, dodatkowo napędzanych wzrostem płac. Jak łatwo było się spodziewać, ten segment rynku ubezpieczeń zaczął notować coraz gorsze wyniki. Sytuacja zrobiła się groźna. W obawie przed destabilizacją rynku ubezpieczeń interweniowała Komisja Nadzoru Finansowego. W 2022 r. wydała rekomendacje zwiększające wymogi związane z likwidacją szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych.

Koniec wojny, nie koniec kłopotów

Ale choć od 2023 r. ceny polis komunikacyjnego OC ruszyły w górę, to koszty naprawy szkód wciąż rosły szybciej. I tak jest nadal. Wedle danych Polskiej Izby Ubezpieczeń o ile średnia składka w ubezpieczeniu OC komunikacyjnym wyniosła na koniec pierwszego półrocza 2025 r. 548 zł i była wyższa o 3,2 proc. niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, to wartość średniej szkody likwidowanej z takiej wzrosła o 14,7 proc.  i wyniosła 11641 zł.

Słabo, choć nie aż tak źle, sytuacja wygląda w przypadku komunikacyjnego AC. Tu wojny nie było, bo ten typ polis nie jest obowiązkowy, a ubezpieczyciele mogą konkurować o klientów nie tylko ceną. Także tu liczba polis rośnie. Z danych UFG wynika, że jeszcze 10 lat temu, na koniec 2015 r., było ich nieco ponad 4,9 mln, podczas gdy na koniec zeszłego roku już prawie 7,8 mln. Wedle wyliczeń UFG rośnie w związku z tym nasycenie rynku dobrowolnymi polisami AC. Podczas gdy na koniec 2015 r. stosunek ich liczby do liczby polis OC wynosił 22,6 proc., to na koniec zeszłego roku było to już 26,1 proc. Można powiedzieć, że polisę autocasco miał już przeszło co czwarty pojazd zarejestrowany w naszym kraju i poruszający się legalnie po naszych drogach. Ten wzrost można przy tym przynajmniej po części tłumaczyć rosnącymi kosztami napraw. Taniej jest naprawić uszkodzone auto z polisy AC, niż na własną rękę. W ten sposób wracamy do rosnących w ekspresowym tempie kosztów napraw, które z roku na rok stają się coraz bardziej dotkliwe dla naszych portfeli.

Kurs na części używane i rezygnacje z napraw

Potwierdzenie tej obserwacji przynosi badanie OLX przeprowadzone przez SW Research. Pokazało ono, że tylko 35 proc. kierowców zapłaciło za ostatnią naprawę swojego samochodu mniej niż 1000 zł, podczas gdy w badaniu z 2023 r. deklarowało to aż 54 proc. badanych. W przedziale 1000-2000 zł znalazło się 27 proc. respondentów, a co trzeci kierowca (33 proc.) wydał na ostatnią naprawę auta powyżej 2000 zł, czyli niemal dwukrotnie więcej niż w 2023 r.

Wedle danych GUS średnie ceny usług w 2024 r. wzrosły o 6,6 proc. rok do roku. Oznacza to, że koszty napraw samochodów rosną kilkukrotnie szybciej niż inne ceny w sektorze usługowym. Prowadzi to do sytuacji, w której coraz więcej osób rezygnuje z napraw swoich pojazdów lub odkłada je w czasie. W 2023 r. robiło tak jedynie 18 proc. ankietowanych, dzisiaj już co trzeci (31 proc.). 41 proc. z nich wskazuje przy tym właśnie cenę jako główny powód wstrzymania decyzji o naprawie.

Ale to nie jedyna konsekwencja mocno rosnących kosztów napraw. Okazuje się bowiem, że oryginalne części używane stały się realną alternatywą dla nowych. Już 49 proc. kierowców w Polsce deklaruje, że z nich korzystało. To ponad dwukrotny wzrost w ciągu dwóch lat, bowiem w badaniu z 2023 r. taką odpowiedź dało zaledwie 21 proc. ankietowanych. Zmienia się przy tym postrzeganie części używanych. Już 75 proc. kierowców uważa, że mogą być alternatywą dla nowych, a 37 proc. uważa, że są równie niezawodne. Dla 69 proc. ankietowanych ważny jest też ich ekologiczny wymiar: ponowne wykorzystanie elementów pozwala ograniczać ilość odpadów i obciążenie środowiska.