Produkty strukturyzowane na GPW, czyli wyższa szkoła jazdy

W struktury można inwestować nie tylko w banku. Od sierpnia 2006 r. dostępne są również w obrocie giełdowym na warszawskim parkiecie. To jednak instrument dla doświadczonych inwestorów.

Podobnie jak w przypadku „klasycznych" struktur, tak i te produkty oparte są na różnych aktywach bazowych. Mogą to być m.in. indeksy giełdowe, akcje, surowce energetyczne, metale szlachetne czy też produkty rolne. Struktury notowane na GPW różnią się jednak dość istotnie od tradycyjnych produktów poziomem ochrony kapitału i możliwymi do osiągnięcia zyskami. Przykładowo na certyfikatach knock-out, zakładających wzrost kursu akcji Tauronu w ciągu trzech miesięcy, można było zarobić 200 proc. Z kolei strata na certyfikatach obstawiających spadek notowań papierów PKO BP wyniosła blisko 40 proc.

Z ochroną lub bez

Najogólniej struktury na giełdzie można podzielić na trzy kategorie. Pierwsza to produkty z pełną i częściową ochroną kapitału. Dają one inwestorowi potencjalny udział we wzroście lub spadku cen instrumentów bazowych i jednocześnie pełną lub częściową gwarancję zwrotu zainwestowanego kapitału w dniu zapadalności produktu. Częściowa ochrona, np. 90 proc., oznacza, że inwestor może być pewien, że w dniu zapadalności produktu emitent zapłaci mu nie mniej niż 90 proc. wartości nominalnej danej obligacji/certyfikatu.

Drugą grupę stanowią produkty inwestycyjne bez ochrony kapitału, które emitowane są najczęściej w formie certyfikatów strukturyzowanych. Brak ochrony zainwestowanego kapitału rekompensowany jest możliwością uzyskania znacznie wyższej stopy zwrotu.

Wśród certyfikatów wyróżniamy m.in.:

– indeksowe (trackery): najczęściej nie mają terminu wykupu (tzw. open-end). Trackery naśladują 1:1 (lub z dźwignią) zmiany instrumentu bazowego. Umożliwiają zarabianie zarówno na zwyżkach, jak i na spadkach (short trackery);

– ekspresowe: emitowane są na okres 3–6 lat. Umożliwiają inwestorowi osiągnięcie zysku, jeśli cena instrumentu bazowego w czasie trwania produktu pozostaje w trendzie bocznym lub umiarkowanie wzrostowym. Przed emisją certyfikatu ustalane są dni obserwacji, poziom ceny instrumentu bazowego (strike), który w dniu obserwacji determinuje wcześniejszy wykup certyfikatu powiększony o kupon oraz poziom bariery, której osiągnięcie w trakcie życia produktu powoduje zmianę profilu wypłaty certyfikatu;

– bonusowe: emitowane są na określony termin, umożliwiają osiąganie ponadprzeciętnych zysków, jeśli instrument bazowy znajduje się w trendzie bocznym lub nieznacznie rośnie/spada. Certyfikat bonusowy daje szansę na dodatkowy zarobek (bonus), jeśli kurs instrumentu bazowego, na który opiewa certyfikat, nie spadnie do określonego poziomu (bariery);

– dyskontowe: emitowane są na określony termin, umożliwiają osiągnięcie najwyższego zysku przy rynku znajdującym się w trendzie bocznym lub niewielkich trendach zwyżkowych/spadkowych. W momencie kupna udzielane jest dyskonto w stosunku do ceny instrumentu bazowego. W efekcie inwestycja w certyfikat dyskontowy jest tańsza niż inwestycja w odpowiadający mu instrument bazowy.

Dźwignia bywa ryzykowna

Jeszcze wyższe stopy zwrotu są możliwe do osiągnięcia w przypadku produktów wykorzystujących mechanizm dźwigni finansowej. Inwestorzy muszą jednak mieć świadomość, że nie gwarantują one ochrony kapitału. Produkty te oferują kupon wyższy od rynkowej stopy procentowej lub udział (partycypację) we wzroście lub spadku wartości instrumentu bazowego; im wyższy współczynnik partycypacji, tym większe możliwości zysku. Nie można jednak zapominać, że w przypadku korzystania z lewaru wszelkie błędne decyzje inwestycyjne mogą się okazać bardzo bolesne dla naszego portfela.

Do tej kategorii zalicza się warranty opcyjne i certyfikaty typu knock-out. Te pierwsze posiadają profil wypłaty analogiczny jak nabywcy opcji. Są to produkty inwestycyjne z dźwignią, dające możliwość zarabiania na zwyżkach i spadkach instrumentów bazowych. Zyski są potencjalnie nieograniczone, strata nie może być większa niż zainwestowana w warranty kwota.

Z kolei certyfikaty knock-out dają możliwość zarabiania na zwyżkach (certyfikaty long) i spadkach (certyfikaty short) instrumentów bazowych. Dźwignia finansowa dla certyfikatów jest tym większa, im bliżej bariery znajduje się kurs instrumentu bazowego.

Nie dla początkujących

Wizja wysokich zysków jest niezwykle kusząca. Inwestycja w produkty strukturyzowane notowane na giełdzie z pewnością nie jest jednak przeznaczona dla początkujących inwestorów. Zarówno ryzyko związane z wykorzystywaniem dźwigni finansowej, jak i wciąż niewielka jeszcze płynność tych instrumentów sprawiają, że osoby, które chcą zacząć przygodę ze strukturami, powinny raczej się skupić na klasycznych produktach i w ten sposób nabierać doświadczenia.

[email protected]

Ciekawe oferty, czyli subiektywny przegląd rynku

nazwa

ILT – Pewny Procent 8

emitent

ING Bank Śląski

aktywa bazowe

kurs CHF/PLN

czas trwania

18 miesięcy

zapisy do

11 czerwca 2013

minimalna kwota

3 tys. PLN

plusy

– gwarantowany kupon w wys. 1,5 proc.

minusy

– naliczenie możliwych bonusowych kuponów będzie zależało od obserwacji dokonywanych tylko w danym dniu, a nie przez cały okres trwania produktu

Opinie:

Giełdowe struktury to dywersyfikacja portfela - Norbert Duczkowski, dyrektor, Biuro Produktów Inwestycyjnych Getin Noble Bank

Oferta produktów strukturyzowanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie stale się rozwija. Na koniec 2012 r. notowane były 343 produkty, podczas gdy na koniec 2011 r.  206. Dla inwestora dostępne są wszystkie najpopularniejsze na światowych rynkach typy instrumentów. Na uwagę zasługuje też szeroka grupa produktów strukturyzowanych emitentów giełdowych. Widać zatem, że inwestor ma do dyspozycji naprawdę szeroki wachlarz instrumentów, dzięki którym może zdywersyfikować swój portfel inwestycyjny, zajmując ekspozycję na rynki, do których bez struktur nie miałby dostępu.

Inwestując w produkty strukturyzowane notowane na GPW, należy brać jednak pod uwagę dwie bardzo istotne kwestie. Pierwsza z nich to płynność. Mimo że struktury są notowane na giełdzie, możliwość ich odsprzedaży na rynku wtórnym może być bardzo ograniczona. Rynek struktur na GPW jest rynkiem stosunkowo płytkim, o czym świadczyć może spadająca średnia wartość transakcji (w 2012 r. było to zaledwie 8578 PLN) czy obroty, które w ubiegłym roku wynosiły niemal połowę tego co w 2011 r. Druga istotna kwestia to koszty związane z inwestycją w struktury za pośrednictwem GPW, które wiążą się z prowadzeniem rachunku maklerskiego i prowizjami pobieranymi przez biura maklerskie od transakcji.

UTP pomoże rynkowi struktur- Piotr Borowski, dyrektor Działu Rozwoju Sieci Biznesowej GPW

Produkty strukturyzowane notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych są wciąż niedoceniane przez inwestorów indywidualnych. Na giełdzie są notowane instrumenty, które dają inwestorom ekspozycję na różne klasy aktywów, w tym surowce, towary rolne, metale, oferując przy tym wysoką dźwignię finansową i różne profile wypłaty, a w przeciwieństwie do platform forex, rozliczenia na tym rynku gwarantowane są przez centralny system rozliczeniowy KDPW. Prowadzimy szereg działań promocyjno-edukacyjnych mających na celu promocję produktów ETP (ang. ETP-Exchange Traded Products) i zachęcamy emitentów do poszerzania naszej oferty. Już w I połowie czerwca zostanie wprowadzonych do obrotu ponad 200 produktów typu Turbo, opartych o indeksy giełdowe, akcje, towary i waluty.

Jesteśmy przekonani, że rynek ETP poprzez różnorodność obecnych na nim produktów będzie stopniowo zyskiwał na popularności, przyciągając nowe grupy inwestorów oraz że będzie temu towarzyszyć wzrost obrotów. Dzięki wdrożeniu nowego systemu transakcyjnego UTP i jego bardzo dobrym parametrom technicznym zwiększyły się istotnie możliwości GPW w zakresie rozwoju rynku instrumentów strukturyzowanych.