Polacy deklarują oszczędzanie, a odsetki coraz mniej zachęcają

Sypią się dane, które mogą skłonić Radę Polityki Pieniężnej do kolejnej obniżki stóp procentowych. Jak to wpłynie na oszczędzających Polaków – a jest ich już 75 proc., kiedy średnie oprocentowania lokat spadły już poniżej 4 proc.?

Główny Urząd Statystyczny potwierdził, że inflacja w lipcu spadła do 3,1 proc. z 4,1 proc. w czerwcu. – Za spadek inflacji w ujęciu rocznym odpowiada przede wszystkim wygasanie efektu bazy związanego z częściowym odmrożeniem cen energii w lipcu 2024 r. Ceny towarów wzrosły o 1,9 proc. r/r (vs 3,2 proc. r/r w czerwcu), zaś inflacja usługowa pozostaje podwyższona i wyniosła 6,2 proc. r/r (vs 6,3 proc. r/r miesiąc wcześniej). Szacujemy, że inflacja bazowa obniżyła się do 3,3 proc. r/r z 3,4 proc. r/r w czerwcu – napisali ekonomiści PKO BP. – W kolejnych miesiącach inflacja powinna dalej spadać, co może otworzyć przestrzeń do obniżek stóp procentowych – zakładamy, że dopiero w listopadzie, choć nie można wykluczyć wcześniejszego ruchu – przewidują.

Ich koledzy z Banku Pekao zauważyli niedawno, że według danych GUS wzrost przeciętnego wynagrodzenia w GN wyhamował z 10 do 8,8 proc. r/r. – Presja płac znika więc poza obserwowanym co miesiąc sektorem przedsiębiorstw. RPP powinny się te dane spodobać – stwierdzili.

Polacy są zadowoleni

Tymczasem z badania opinii publicznej "Finanse Polaków", przeprowadzonego na zlecenie Banku Millennium wynika, że kolejny rok z rzędu rośnie odsetek Polaków zadowolonych ze swojej sytuacji finansowej. Obecnie 34 proc. respondentów ocenia, że żyje się im dobrze lub bardzo dobrze – dla porównania, w 2024 r. było to 29 proc., a w 2023 r. – 26 proc. Połowa badanych ocenia swoją sytuację finansową jako przeciętną – na co dzień wystarcza im pieniędzy, ale muszą oszczędzać na większe zakupy (51 proc. w 2024 r., 52 proc. w 2023 r.). Z kolei coraz mniej osób określa swoje życie jako skromne lub ubogie – w tegorocznym badaniu takie odpowiedzi wskazało 16 proc. respondentów, podczas gdy w poprzednich latach odpowiednio 19 proc. i 23 proc.

W związku z tym trzech na czterech Polaków deklaruje, że obecnie oszczędza. Jednak aż co piąty Polak nie zgromadził dotąd żadnych oszczędności, głównie z powodu zbyt niskich dochodów.

W ciągu ostatnich sześciu miesięcy większość Polaków doświadczyła stagnacji dochodów – aż 57 proc. badanych deklaruje, że ich sytuacja finansowa nie uległa zmianie. Blisko co trzeci respondent odnotował wzrost dochodów, natomiast 13 proc. badanych zauważyło ich spadek. Dane pokazują zatem, że poprawa samooceny sytuacji finansowej nie wynika wprost ze wzrostu dochodów Polaków w ostatnim półroczu. Prawdopodobnie Polacy odczuwają stabilizację cen oraz efekt zeszłorocznych podwyżek.

Większość oszczędza

Obecnie 75 proc. respondentów deklaruje, że odkłada pieniądze. Aż 9 na 10 oszczędzających Polaków robi to raz na kwartał lub częściej, w tym niemal dwóch na trzech Polaków oszczędza jakąś sumę co miesiąc. Ile konkretnie? Od lat najczęściej wskazywanym przedziałem jest 5–10 proc. miesięcznych dochodów. W tym roku wskazało tak 36 proc. oszczędzających (2024 r. – 39 proc., 2023 r. – 37 proc.).

Co ciekawe, wzrósł odsetek respondentów, którzy oszczędzili równowartość minimum 4 swoich pensji. Obecnie taką kwotę zgromadzonych oszczędności wskazuje 60 proc. uczestników badania. Dla porównania, to wzrost o 6 pkt proc. w porównaniu do 2024 r. i aż o 11 punktów w porównaniu do 2023 r.

Coraz większa grupa Polaków korzysta z produktów oszczędnościowych, takich jak konta lub lokaty – obecnie lokowanie pieniędzy w tych produktach deklaruje 64 proc. Polaków (wzrost aż o 15 punktów procentowych w porównaniu do 2024 r.). Dwóch na pięciu oszczędzających (42 proc.) wybiera gotówkę. Trzecie najpopularniejsze miejsce przechowywania środków finansowych to konto osobiste, choć odsetek osób oszczędzających w ten sposób spadł z 44 proc. w 2024 r. do 38 proc. w 2025 r. Z kolei 15 proc. oszczędzających wybiera produkty emerytalne, takie jak Indywidualne Konto Emerytalne, Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego czy Pracownicze Plany Kapitałowe, po 8 proc. – obligacje Skarbu Państwa i nieruchomości, 6 proc. – akcje, a tylko 1 proc. – złoto.

Największa grupa oszczędzających wskazała, że gromadzi pieniądze na tzw. czarną godzinę. Ponad połowa (51 proc.) oszczędza z myślą o niespodziewanych wydatkach. Na wakacje i podróże padło 41 proc. wskazań, remont i urządzanie mieszkania lub domu 26 proc. czy samochód 17 proc. Na emeryturę oszczędza 23 proc. respondentów, a z myślą o przyszłości dzieci - co szósty (15 proc.).

Tylko czy nadal będą chcieli korzystać ze wspomnianych produktów oszczędnościowych, skoro ich oprocentowanie spada z miesiąca na miesiąc? Z danych NBP wynika, że średnie oprocentowanie lokat, wynoszące w styczniu tego roku 4,07 proc., w czerwcu było już poniżej 4 proc. – wynosiło 3,82 proc. Poniżej 4 proc. było również średnie oprocentowanie wszystkich lokat – a trzeba pamiętać, że w przypadku średniej wyższe od niej wartości ma jedynie jedna trzecia zbioru. W przypadku lokat – głównie te promocyjne.