Fundusze emerytalne jeszcze uważniej patrzą na ręce spółkom

W 2023 r. frekwencja OFE na walnych zgromadzeniach firm wzrosła w stosunku do tego, co widzieliśmy w 2022 r. Fundusze częściej także zgłaszały projekty uchwał – takie wnioski płyną z najnowszego raportu IGTE.

Chociaż opinie na temat funduszy emerytalnych na polskim rynku są różne, to jednak OFE wciąż są znaczącą grupą akcjonariuszy w spółkach notowanych na GPW. Co jednak ważniejsze, nie są tylko biernymi obserwatorami tego, co dzieje się w firmach. Starają się także aktywnie uczestniczyć w ich „życiu”, dbając tym samym m.in. o zasady ładu korporacyjnego.

Lista obecności

Nad aktywnością OFE w nadzorze nad spółkami portfelowymi znów po raz kolejny pochyliła się Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych. – Fundusze emerytalne sprawują systemowy nadzór korporacyjny nad spółkami portfelowymi. W ramach swoich instytucjonalnych i realnych możliwości dbają o jakość decyzji podejmowanych w spółkach, co ma pozytywny wpływ nie tylko na praktyki rynkowe, ale przede wszystkim na interes członków OFE, mierzony także stopami zwrotu. Chcemy, by nasze działania corporate governance spełniały najwyższe standardy międzynarodowe i służyły w kolejnych latach, jako wzór do naśladowania – wskazuje Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.

Jakie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez IGTE? Okazuje się, że im większe OFE, tym większa aktywność. W 2023 r. trzy największe OFE brały udział średnio w 78 proc. walnych zgromadzeń spółek pozostających w ich portfelach. Wynik ten jest lepszy niż w 2022 r., kiedy to frekwencja rynkowych tuzów oscylowała wokół 73 proc. Podobnie jak w poprzednim roku, tak i w 2023, liderem obecności był OFE PZU, który wziął udział w 88 proc. łącznych WZ i NWZ, a w przypadku nadzwyczajnych walnych zgromadzeń był na 94 proc.

– Z perspektywy PTE PZU kluczowym elementem ładu korporacyjnego spółek portfelowych jest efektywny system zarządczy spółki, pozwalający na transparentne raportowanie i komunikowanie wyników finansowych, umożliwiający identyfikację charakteru ryzyka, efektywności oraz przejrzystości prowadzonej działalności. Właściwie funkcjonujący system ładu korporacyjnego powinien uwzględniać prawa różnych interesariuszy, w tym akcjonariuszy mniejszościowych, którzy poprzez głosowanie zwykłe lub grupami mogą mieć wpływ na skład rad nadzorczych. Niestety, nie we wszystkich spółkach publicznych notowanych na GPW funkcjonuje sprawny ład korporacyjny i nie w każdej z nich respektowane są wszystkie prawa i przywileje różnych grup interesariuszy. Problem poszanowania interesów akcjonariuszy mniejszościowych nie jest jednak wyzwaniem wyłącznie rynku polskiego – wskazuje Artur Paździor, członek zarządu PTE PZU.

Swoją aktywność zwiększyły nie tylko największe, ale też i mniejsze OFE. W 2023 r. średnio brały one udział w 20 proc. WZ. Rok wcześniej wynik ten kształtował się poziomie 17 proc.

Co zrobiły OFE?

OFE w swoich działaniach po raz kolejny koncentrowały się na propozycjach podziału wypracowanych zysków przez spółki, wyborze niezależnych członków do rad nadzorczych, programach motywacyjnych oraz polityce wynagrodzeń. W sumie w 2023 r. wszystkie fundusze emerytalne zgłosiły 15 propozycji uchwał na walnych zgromadzeniach. Rok wcześniej podobnych propozycji było dziewięć. Zgłoszonych zostało także 20 kandydatów do rad nadzorczych. Wynik ten jest wyraźnie słabszy niż w 2022 r., kiedy to zgłoszono 53 kandydatów. Wpływ na to miała jednak nowelizacja k.s.h., która to wydłużyła kadencje rad nadzorczych o rok. Istotnie zmniejszyła się także liczba spółek, w których w 2023 r. powinni zostać wybrani członkowie RN.

Najbardziej aktywny pod względem zgłaszanych propozycji uchwał w 2023 r. był największy fundusz, czyli NN OFE. Zgłosił pięć propozycji uchwał.

– Nadzór korporacyjny stanowi część naszego procesu inwestycyjnego. Jesteśmy na każdym WZ, jeśli interes akcjonariuszy może być zagrożony lub na którym warto wypowiedzieć się w głosowaniu w sprawach istotnych dla ładu korporacyjnego lub dla wartości rynkowej spółki. Prowadzimy dialog ze spółkami w sprawach strategicznych, to część codziennej pracy zarządzających, którzy odpowiadają za dobór lokat do portfeli, a ponadto reprezentują fundusze w relacjach ze spółkami. Zarządzający specjalizują się w określonych branżach, dlatego są wymagającymi partnerami dla zarządów i członków rad nadzorczych. Ich praca bardziej po części przypomina rolę dyrektorów z firm private equity zorientowanych na długoterminową budowę wartości – podkreśla Szymon Ożóg, prezes Nationale-Nederlanden PTE.