Polskie szkoły gonią elitę

Z profesor Janiną Jóźwiak, prezes stowarzyszenia SEM Forum, rozmawia Jacek Ramotowski

Jak ocenia Pani postępy polskich programów MBA w ostatnich latach? Czy polskie uczelnie skutecznie gonią standardy kształcenia europejskiej, a może światowej czołówki?

W ostatnich latach wykształciła się w Polsce grupa programów MBA, które spełniają standardy europejskie, a być może i światowe.

Jednym z narzędzi oceny standardów kształcenia jest akredytacja. To znak jakości programu. System akredytacji zbudowało środowisko instytucji i osób odpowiedzialnych za kształcenie menedżerów w programach MBA. W Polsce organizacją akredytującą programy MBA jest Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej FORUM. Daje ono swoisty znak jakości programom.

Aktualnie w Polsce kilka programów MBA ma akredytację SEM FORUM, a pojedyncze programy mają akredytację innych prestiżowych instytucji akredytujących o zasięgu światowym (AACSB) lub europejskim (akredytacja EPAS, przyznawana przez European Foundation for Management Development).

Wciąż jednak występuje znaczący dystans do najlepszych, a w światowych rankingach dominują uczelnie amerykańskie.

Ostatnio SEM przeprowadziło szczegółowe badania polskich programów MBA. Co z tych badań wynika?

Badanie SEM FORUM objęło więcej niż trzy czwarte programów MBA w Polsce i dotyczyło w zasadzie wszystkich aspektów ich funkcjonowania. Pytaliśmy też absolwentów i pracodawców o opinie na temat ich oczekiwań wobec programów MBA. Z badania wyraźnie wynika, że wyłoniła się w Polsce "mistrzowska" grupa programów, o stabilnej pozycji na rynku, oferujących najwyższej jakości edukację i przywiązujących wielką wagę do utrzymania tych standardów.

Co więcej, okazuje się, że najważniejszym czynnikiem, gwarantującym wysokie jakościowe standardy, jest internacjonalizacja programu, rozumiana jako współpraca z partnerem zagranicznym. Od jego prestiżu w dużym stopniu zależy prestiż polskiego programu. Ważną rolę odgrywa tu również wspólnie z partnerem zagranicznym nadawany dyplom lub też dyplom nadawany przez zagranicznego partnera. Z badania wynika ponadto, że istnieje równocześnie znacząca grupa programów o zasięgu bardziej "lokalnym", bardzo solidnie kształcących i zabiegających o dobrą pozycję rynkową, gwarantujących przyzwoitą ofertę.

SEM FORUM nadaje programom MBA ratingi. Czemu takie oceny służą?

Rating, obok akredytacji, jest dobrym narzędziem weryfikacji i przekazu informacji wszystkim zainteresowanym. Jeśli dodatkowo taki rating jest przeprowadzony, jak w przypadku SEM FORUM, na podstawie rzetelnego badania, to ma również dużą wartość dla samych instytucji w nim uczestniczących. Pozwala na konfrontację programu z oczekiwaniami, ocenę własnej pozycji wobec innych programów na rynku, daje dodatkowe informacje o kierunkach samodoskonalenia.

Jakie są ostatnie, najnowsze trendy w kształceniu menedżerskim w Polsce?

Kształcenie menedżerskie to bardzo obszerne pojęcie. Obejmuje zarówno programy MBA, o których tu mówimy, jak i podyplomowe studia menedżerskie, innego typu studia podyplomowe, a także krótsze formy profesjonalnego kształcenia czy też treningów.

Niewątpliwie programy MBA są pewnego rodzaju elitą kształcenia menedżerskiego i one będą utrwalały swoje znaczenie i swoją rynkową pozycję. Niewątpliwie też, ze względu na nieunikniony wzrost konkurencji zagranicznych programów, standardy oferty edukacyjnej tych programów będą miały kapitalne znaczenie dla przyszłości polskich szkół i programów menedżerskich. Rośnie też konkurencja w obszarze edukacji menedżerskiej ze strony przemysłu.

Trwa ogromna emigracja zarobkową ludzi młodych i wykształconych. Czy nie grozi nam, że absolwenci polskich uczelni, gdy już staną na nogi w Londynie lub Dublinie, będą za granicą inwestować w swoje dalsze kształcenie i karierę?

Na razie dość powszechnie obserwowanym wśród młodej polskiej emigracji zjawiskiem jest raczej odwrotny proces. Bardzo często młodzi ludzie pracują w Wielkiej Brytanii czy Irlandii, na weekendy zaś przylatują do Polski na zajęcia Konkurencja uczelni zagranicznych jest oczywiście, ogromna i - jak już wspomniałam - bardzo ważną rolę odgrywać będzie w przyszłości konkurencyjność oferty polskich szkół menedżerskich.

Fot. Andrzej Cynka