Sieć partnerów handlowych rozwija także Próchnik, który specjalizuje się w produkcji garniturów i odzieży wierzchniej (kurtki i płaszcze) i handluje nimi. Na razie w tej formie funkcjonują dwa punkty. Mikołaj Habit, wiceprezes Próchnika, zapowiada, że takich sklepów będzie przybywać. W rozumieniu spółki sklepy partnerskie to takie, które dotychczas oferowały asortyment wielu marek, a teraz będą działały na zasadzie wyłączności. - To się opłaca zarówno nam, jak i właścicielom tych punktów - uważa Mikołaj Habit. Próchnik skorzysta, bo będzie skutecznie zarządzać stanami magazynowymi. Z kolei właściciele sklepów partnerskich nie będą musieli kupować wyrobów. Giełdowa spółka współpracuje teraz z około 50 podmiotami. Producent garniturów chce rozwijać także sieć sklepów własnych. Do końca roku ma ich być 25 (teraz 16).
W podobny sposób funkcjonują partnerzy handlowi zarządzający sklepami pod marką Top Secret (należy do Redanu).
W sieci Textilmarket wszystkie punkty są własnością giełdowej spółki. Z kolei blisko połowa wszystkich sklepów marki Troll działa na zasadzie franczyzy. Bogusz Kruszyński, wiceprezes Redanu, twierdzi jednak, że także te punkty będą zmieniane na pośredników handlowych. Jego zdaniem, w dłuższej perspektywie może to wpłynąć na poprawę sprzedaży.
W odróżnieniu od sieci firm odzieżowych partnerzy obuwniczego NG2 działają na zasadzie franczyzy. - Gdzieś z tyłu głowy cały czas myślimy o zmianie formy na pośredników handlowych. Traktujemy to na razie jako potężną rezerwę dla dalszego wzrostu obrotów w tych salonach - mówi Mariusz Gnych, wiceprezes NG2. Według niego, salony franczyzowe mają teraz nieco słabsze wyniki
sprzedażowe niż sklepy własne. Z reguły zamawiają mniej towaru, niż mogliby sprzedać. Obawiają się bowiem, że przy niesprzyjającej koniunkturze zostaną ze starymi kolekcjami Zdaniem Mariusza Gnycha, zmiana formy punktów franczyzowych na pośredników handlowych na pewno nie nastąpi w tym roku. To raczej kwestia przyszłości. Teraz firma koncentruje się na dynamicznej rozbudowie sieci handlowej.
- To jest dla nas najważniejsze. Dodatkowe zarządzanie towarem we wszystkich sklepach to na razie za dużo zadań - twierdzi wiceprezes NG2. Dodaje, że model franczyzowy jest teraz dobry dla firmy.
Polska franczyza wychodzi za granicę, zagranica
lubi Polskę
System franczyzy można z powodzeniem przenieść z Polski za granicę. Profit System szacuje, że franczyzobiorców za granicą mają obecnie 24 sieci z Polski. Kilkanaście kolejnych ma takie plany. Wśród branż, które za granicą najczęściej funkcjonują w oparciu o system franczyzy, wyraźnie dominuje sektor odzieżowy. Są to m.in. sieci Tatuum, House oraz Reserved. Jednak nie tylko. Kosmetyczny Instytut Dr Irena Eris ma obecnie 20 placówek, które działają w systemie franczyzy. W planach jest 30 kolejnych - również poza Polską. Pierwszy zagraniczny Kosmetyczny Instytut Dr Irena Eris powstał w 2003 roku w Moskwie. Trzy lata później otwarto drugi - w stolicy Kolumbii, Bogocie.
- W Polsce jest wiele ciekawych biznesów, które zdążyły się rozwinąć już na tyle, by właściciele pokusili się o stworzenie na ich podstawie systemu franczyzowego - mówi Michał Wiśniewski. Od 2002 roku, gdy liczba sieci krajowych po raz pierwszy przewyższyła liczbę systemów zagranicznych, stale obserwujemy wzrost liczby sieci rodzimych. W 2006 r. działało 218 sieci polskich (około 71 proc.) i 91 zagranicznych. W przypadku sieci agencyjnych, również przeważają marki rodzime (83 proc.).
Nie brakuje jednak systemów zainteresowanych wejściem na rynek polski. W styczniu 2007 r. rosyjska sieć odzieżowa SELA uruchomiła pierwszy sklep franczyzowy w Polsce, a międzynarodowa sieć szkół języka angielskiego Direct English szuka w Polsce licencjobiorcy. Łącznie na naszym rynku pojawiło się już 18 sieci zagranicznych, z których 5 otworzyło pierwsze jednostki franczyzowe w ubiegłym roku, pozostałe planują start w roku 2007.
Kto wybiera,
a kto porzuca franczyzę?
Francuski Carrefour w kilku krajach ma już placówki, które działają na zasadzie franczyzy. W Polsce dopiero ruszy z tym systemem. - Z punktu widzenia Carrefour Polska franczyza to sposób na rozbudowę naszych kanałów dystrybucyjnych oraz zwiększenie skali wykorzystania nazwy Carrefour i wzmocnienie pozycji rynkowej. To również szansa na uzupełnienie oferty handlowej. Sklepy franczyzowe z powodzeniem funkcjonują już we Francji, Belgii, Grecji i we Włoszech. Wprowadzenie tego konceptu w Polsce jest zatem naturalnym elementem międzynarodowej strategii naszej grupy - zapowiada Maria Cieślikowska, dyrektor ds. komunikacji zewnętrznej i PR Carrefour Polska. - Zamierzamy wprowadzić najmniejszy format, czyli działające w systemie franczyzy sklepy o powierzchni od 80 do 500 metrów kwadratowych. Na początku Francuzi uruchomią dwa sklepy modelowe. - Projekt rozpoczniemy pod koniec 2007 lub na początku 2008 roku - mówi dyrektor Cieślikowska.
Na drugim biegunie jest na przykład sieć Drogerii Natura. Niegdyś działała niemal wyłącznie w oparciu o placówki franczyzowe (na koniec 2006 r. miała 153 sklepy własne i 86 franczyzowych). Teraz chce podążać śladem Rossmanna i stawia na własne sklepy.
- Zamykamy te, które nie spełniają naszych oczekiwań co do rentowności. Większość takich placówek działała właśnie w oparciu o franczyzę - twierdzi Wojciech Filipczyk, wiceprezes Drogerii Natura.
Firmy, które odchodzą od franczyzy, argumentują to przeważnie niskimi marżami. - Rentowność mogą obniżać opłaty franczyzowe, czyli swoisty podatek: kwota stała lub procent od obrotu. Dlatego franczyza może być mniej rentowna od biznesu prowadzonego w oparciu o własny pomysł: tu cała premia za ryzyko, czyli wysokie zyski, należy do właściciela przedsięwzięcia. Z pewnością jednak prowadzenie sklepu na licencji będzie bardziej rentowne niż bezpieczna lokata bankowa - komentuje Michał Wiśniewski.
W 2006 r. 28 systemów franczyzowych zrezygnowało z funkcjonowania w tym modelu. Jak wskazuje firma Profit System, powody takiej decyzji były różne - od przejęcia, poprzez konkurencję (bank BISE kupił punkty kasowe Skarbonka), niewłaściwy model biznesowy (Pan American Pizza, Agro. Gps. pl), na braku zainteresowania ze strony potencjalnych franczyzobiorców skończywszy (m. in. Video24, Tele Catering).
ABC franczyzy
Agent - przedsiźbiorca, który w zamian za wynagrodzenie otrzymywane od dającego zlecenie i na podstawie pisemnej umowy agencyjnej pośredniczy przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiźbiorcy (mocodawcy) albo zawiera je w jego imieniu.
Dystrybutor - przedsiźbiorca, który na podstawie pisemnej umowy dystrybucyjnej kupuje towary od producenta i odsprzedaje je odbiorcom detalicznym lub hurtowym.
Franczyzobiorca - przedsiźbiorca, który w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe uiszczane na rzecz franczyzodawcy i na podstawie pisemnej umowy franczyzowej prowadzi działalność, wykorzystując oznaczenia handlowe oraz know-how udostźpnione mu przez franczyzodawcź.
System agencyjny - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, w którym przyjmujący zlecenie (agent) w zakresie działalności swojego przedsiźbiorstwa oraz w ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy agencyjnej pośredniczy, w sposób stały i za wynagrodzeniem, przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie
przedsiźbiorcy (mocodawcy) albo zawiera je w jego imieniu. W systemie tym agent jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej mocodawcy, jego znaku towarowego lub usługowego, know-how, metod
prowadzenia działalności gospodarczej, wiedzy technicznej, systemu
postźpowania i innych praw własności przemysłowej lub intelektualnej, a także do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej
mocodawcy.
System dystrybucyjny - system sprzedaży towarów, w którym przedsiźbiorca kupujący towary od ich producenta zobowiązuje siź, w zakresie działalności swojego przedsiźbiorstwa oraz w ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy dystrybucyjnej, odsprzedawać je odbiorcom detalicznym lub hurtowym. W systemie tym dystrybutor jest upoważniony do korzystania z nazwy handlowej mocodawcy oraz jego znaku towarowego.
System franczyzowy - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiźdzy prawnie i finansowo odrźbnymi i niezależnymi przedsiźbiorcami - franczyzodawcą i jego franczyzobiorcami. Istota tego systemu polega na tym,
że franczyzodawca nadaje swoim franczyzobiorcom prawo oraz
nakłada na nich obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego
koncepcją. W ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy
franczyzowej oraz w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe uprawnienie to upoważnia franczyzobiorcź do korzystania z nazwy handlowej franczyzodawcy, jego znaku towarowego
lub usługowego, know-how, metod prowadzenia działalności
gospodarczej, wiedzy technicznej, systemu postźpowania i innych
praw własności przemysłowej lub intelektualnej, a także do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej franczyzodawcy.
System sieciowy - sieć placówek własnych (należących
do organizatora systemu), franczyzowych, agencyjnych lub dystrybucyjnych, przez które sprzedawane są produkty, usługi lub technologie
z wykorzystaniem nazwy handlowej oraz znaku towarowego organizatora systemu.
Na podst. danych ARSS