Zawężone możliwości
Prawo dopuszcza bowiem określone przypadki, w których bank może (a niekiedy nawet musi) udostępnić podmiotom trzecim informacje objęte tajemnicą bankową. Regulacje takie bywają uzasadnione głównie interesem publicznym, interesem banków lub rzadziej interesem klienta. – Możliwości udostępniania tajemnicy bankowej są z jednej strony rozbudowane, ale z drugiej dość szczegółowo uregulowane i obwarowane dodatkowymi warunkami. Podmiot, któremu przekazano tajemnicę bankową, ma ponadto prawny obowiązek wykorzystania jej zgodnie z przeznaczeniem przekazania oraz zachowania wymaganych procedur – tłumaczy Piotr Żebiałowicz, aplikant radcowski w kancelarii prawniczej Głowacki i Wspólnicy sp.k. w Poznaniu. – Należy pamiętać, iż obowiązek zachowania tajemnicy bankowej stanowi fundamentalną zasadę obowiązującą banki, a każdy przypadek, w którym tajemnica ta może zostać ujawniona, stanowi jedynie wyjątek od tej zasady. Wobec tego przepisów wprowadzających te wyjątki nie można interpretować tak, aby rozszerzały możliwości udostępnienia tajemnicy bankowej – dodaje.
Uprawnione instytucje
W przypadkach uzasadnionych interesem publicznym bank ma najczęściej obowiązek ujawnienia tajemnicy bankowej. Tak jest np. wtedy, gdy w określonych sytuacjach udostępnienia tajemnicy bankowej żądają np. organy ścigania (m.in. policja, ABW, CBA), sądy lub prokuratorzy, komornik, generalny inspektor kontroli skarbowej, Komisja Nadzoru Finansowego czy też inne, wskazane w przepisach instytucje publiczne. – Warto wspomnieć, że w przypadku, w którym powstanie uzasadnione podejrzenie, iż działalność banku wykorzystywana jest w celach przestępczych, bank ma obowiązek zawiadomienia o tym odpowiednikach organów, a nawet ma prawo do dokonania – z własnej inicjatywy – blokady środków zgromadzonych na rachunku – dodaje Piotr Żebiałowicz.
Odrębne sytuacje dotyczą udostępniania tajemnicy bankowej w interesie samych banków i innych podmiotów prowadzących działalność na rynku finansowym. Banki mają obowiązek ujawnienia tajemnicy bankowej np. innym bankom i instytucjom kredytowym, jeżeli określone informacje są konieczne do wykonywania czynności bankowych oraz nabywania i zbywania wierzytelności. Podobnie banki na zasadzie wzajemności ujawniają instytucjom upoważnionym do udzielania kredytów informacje o wierzytelnościach oraz o obrotach i stanach rachunków bankowych w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń. Istnieje wiele innych przypadków przepływu tajemnicy bankowej ze względu na interes sektora bankowego, np. dla celów dozwolonego outsourcingu czynności bankowych, na potrzeby sprzedaży wierzytelności zaklasyfikowanych do kategorii straconych czy też w związku ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz banku, kiedy to tajemnica bankowa może być przekazana świadczącym tę pomoc adwokatom lub radcom prawnym. Banki mają ponadto możliwość – wspólnie z innymi bankami lub izbami gospodarczymi – tworzenia instytucji upoważnionych do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania tajemnicy bankowej w określonych prawem celach, np. w związku z oceną zdolności kredytowej konsumenta.
Klient też pozwala
W końcu tajemnica bankowa może być ujawniona w związku umową zawartą z klientem lub za jego pozwoleniem. Bank może bowiem ujawnić tajemnicę bankową, jeżeli jest to konieczne do wykonania czynności bankowej przewidzianej w umowie, którą z klientem zawarto. Ponadto osoba, której tajemnica bankowa dotyczy, może upoważnić bank na piśmie do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie lub innemu podmiotowi. Co naturalne, banku nie obowiązuje zachowanie tajemnicy bankowej wobec osoby, której dotyczą informacje objęte tą tajemnicą – jednak z wyjątkiem informacji o przekazaniu tajemnicy bankowej policji, bo informacji o takim przekazaniu bank nie może ujawniać klientowi ani innym osobom trzecim.
