Niemcy osłabiły nowy mechanizm ratunkowy

Choć Portugalii grozi pójście śladami Grecji, na unijnym szczycie nie przyjęto żadnych konkretów co do wzmocnienia funduszu finansującego pomoc dla krajów eurolandu

Zakończony w piątek unijny szczyt w Brukseli zakończył się zwycięstwem niemieckiej kanclerz Angeli Merkel. Niemcom udało się uzgodnić tzw. Pakt Euro Plus, czyli porozumienie przewidujące zacieśnienie dyscypliny fiskalnej w strefie euro. Przystąpienie do tego paktu zapowiedziało również kilka państw spoza eurolandu, w tym Polska. Porozumiano się również co do wprowadzenia zmian w traktacie lizbońskim przewidujących powstanie stałego mechanizmu ratunkowego dla państw strefy euro zagrożonych bankructwem. Jednak to właśnie przez starania Niemiec mechanizm ten został równocześnie bardzo osłabiony.

[srodtytul]Berlin nie chce płacić[/srodtytul]

Ratować kraje eurolandu może obecnie Europejski Fundusz Stabilności Finansowej (EFSF). Zbiera pieniądze z rynku na pomoc finansową dla nich, a państwa eurolandu udzielają mu gwarancji. EFSF zaprojektowano tak, by mógł udzielić wsparcia wynoszącego łącznie 440 mld euro. Jednak jego działanie jest bardzo skomplikowane i wadliwe. Aby fundusz utrzymał najwyższe ratingi AAA, może jedynie dać wsparcie wynoszące 250 mld euro.

Unijni przywódcy zgodzili się, że realną moc EFSF trzeba wzmocnić do 440 mld euro. Nie uzgodnili żadnych konkretów w tej kwestii, przerzucając odpowiedzialność za znalezienie rozwiązania na ministrów finansów krajów UE.

Osłabiono za to nowy fundusz, który ma na stałe zastąpić EFSF w 2013 r. Początkowo planowano, że instytucja ta otrzyma na starcie od państw eurolandu 80 mld euro na swoją działalność oraz gwarancje warte 620 mld euro. Merkel przeforsowała jednak na brukselskim szczycie, że kontrybucje państw strefy euro do nowego EFSF będą płacone w ratach. Przez pierwszy rok swojego istnienia instytucja ta dostanie tylko 16 mld euro.

– Trudno było negocjować z Niemcami. Berlin uznał, że wcześniej osiągnięty kompromis przewiduje, iż musiałby płacić zbyt dużo – twierdzi Jean-Claude Juncker, premier Luksemburga.

Kanclerz Merkel, osłabiając nowy EFSF, kierowała się w dużej mierze motywami związanymi z wewnątrzniemiecką polityką. Jej partia CDU przegrała ostatnio kilka wyborów lokalnych. Wyborcom nie podoba się, że z ich podatków finansowana jest pomoc dla takich krajów jak Grecja.

[srodtytul]Oczekiwanie na Lizbonę[/srodtytul]

Unijni decydenci stanowczo zaprzeczają, by na szczycie poruszono kwestię pomocy dla Portugalii, choć analitycy szacują, że kraj ten będzie potrzebował nawet 80 mld euro wsparcia. Kryzys polityczny wywołany upadkiem rządu Jose Socratesa (gwarantującego przeprowadzanie reform fiskalnych) trwa. W piątek zaczęły się konsultacje głównych partii politycznych i prezydenta w sprawie możliwych przyspieszonych wyborów. Rentowność portugalskich obligacji dziesięcioletnich dalej rosła, przekraczając już 7,8 proc.

– Połączenie kryzysu politycznego z brakiem pakietu oszczędności fiskalnych i z ?kiepską sytuacją na rynku obligacji sprawi, że Portugalia nie wytrzyma długo i poprosi o pomoc – prognozuje Robert Rennie, strateg z banku Westpac.

Na domiar złego agencja Standard &?Poor’s obcięła w piątek portugalski rating kredytowy o dwa stopnie, do poziomu BBB. Zapowiedziała, że może go jeszcze obniżyć, nawet w przyszłym tygodniu. Dzień wcześniej portugalski rating został obcięty z poziomu A+ do Aprzez agencję Fitch.

[[email protected]][email protected][/mail]