System znany jako shadow banking (w Polsce nieprecyzyjnie nazywany działalnością parabankową) był wart na koniec 2011 r. aż 67 bln USD – wynika z raportu Rady Stabilności Finansowej (FSB), międzynarodowego ciała pracującego nad nowymi regulacjami finansowymi. Od 2002 r. aktywa w systemie shadow banking zwiększyły się o 41 bln USD. Według FSB stanowi on coraz większe źródło ryzyka dla światowego systemu finansowego.
Rosnący biznes
Czym jest shadow banking? Bankowość ze strefy cienia to przedsięwzięcia, które dają uczestnikom rynku dostęp do pożyczek, ale nie gromadzą przy tym depozytów i nie są poddane podobnym regulacjom jak bankowa działalność kredytowa. Shadow banking zarówno umożliwia bankom prowadzenie operacji nieujmowanych w bilansie, jak i pozwala inwestorom na zdobywanie pieniędzy z innych źródeł niż klasyczne pożyczki bankowe. W bankowość ze strefy cienia angażują się np. fundusze rynku pieniężnego, fundusze hedgingowe, banki inwestycyjne oraz tworzone przez nie specjalne wehikuły. Do transakcji z sektora shadow banking są np. zaliczane operacje Repo 105, za pomocą których bank Lehman Brothers czasowo transferował toksyczne aktywa poza swój bilans, robiąc dzięki temu wrażenie, że jest w lepszej kondycji finansowej niż w rzeczywistości.
Według FSB największy rynek bankowości ze strefy cienia istnieje w USA. Jest on tam wart 23 bln USD. Tuż za nim jest sektor shadow banking w strefie euro (22 bln USD), a na trzecim miejscu plasuje się Wielka Brytania z rynkiem wynoszącym 9 bln USD. W ostatnich latach udział europejskich centrów finansowych w tym procederze wzrósł kosztem USA.
Konieczność regulacji
Gwałtownie rozwijająca się bankowość ze strefy cienia niepokoi regulatorów. – Shadow banking może być źródłem systemowego ryzyka i zwielokrotniać reakcje rynków w czasie, gdy dostęp do płynności jest ograniczony. Muszą zostać stworzone odpowiednie systemy nadzoru i regulacji, by ograniczyć ryzyko związane z rozrostem shadow banking – wskazują eksperci FSB.
Rada Stabilności Finansowej chce, by duże firmy oraz banki inwestycyjne publikowały więcej informacji na temat swojej działalności w bankowości strefy cienia.
