Finanse publiczne coraz zdrowsze

W tym roku pięć państw członkowskich będzie miało deficyt budżetowy powyżej unijnego limitu na poziomie 3 proc. PKB. Grono krajów niespełniających tego kryterium stabilności fiskalnej ostatnio było mniejsze w 2008 r.

Publikacja: 22.03.2016 05:00

Finanse publiczne coraz zdrowsze

Foto: GG Parkiet

W ubiegłym roku siedem z 28 państw UE odnotowało deficyt budżetowy powyżej 3 proc. PKB. Były to Grecja, Hiszpania, Francja, Portugalia, Finlandia i – poza strefą euro – Chorwacja i Wielka Brytania. W tym roku, jak przewidują ekonomiści ankietowani przez agencję Bloomberga, z tego grona wypadną Portugalia i Finlandia. Ta ostatnia, podobnie jak Polska i Rumunia, odnotuje deficyt na granicy dopuszczalności.

Sama Komisja Europejska jest nieco bardziej ostrożna. W opublikowanych w lutym prognozach wskazywała, że nadmierny deficyt budżetowy będzie miało w tym roku sześć krajów członkowskich UE. Założyła bowiem, że poniżej progu 3 proc. PKB nie uda się go sprowadzić także Portugalii.

Zaufanie do rządu

Prognozy ekonomistów ankietowanych przez Bloomberga sugerują, że już w 2017 r. tylko dwa kraje UE – Chorwacja i Francja – nie będą wypełniały podstawowego kryterium stabilności fiskalnej zapisanego w Pakcie Stabilności i Wzrostu z 1998 r.

Polska po raz kolejny ma odnotować deficyt sektora finansów publicznych na poziomie 3 proc. PKB. To oznacza, że większość ekonomistów jak na razie wierzy w deklaracje przedstawicieli polskiego rządu, że swoje plany będzie realizował, tak aby deficyt utrzymał się na dopuszczalnym w UE poziomie. Inaczej niż KE, która w lutym przewidywała jego wzrost w 2017 r. do 3,4 proc. PKB.

– Celem rządu jest wspieranie wzrostu gospodarczego (...) przy jednoczesnym utrzymywaniu deficytu sektora poniżej 3 proc. PKB – oświadczył kilka dni temu wiceminister finansów Leszek Skuba, odpowiadając na interpelację poselską w sprawie źródeł finansowania programu Rodzina 500+ w 2017 r. i później. – W kolejnych latach rozwiązania w zakresie polityki społeczno–gospodarczej będą implementowane w taki sposób, aby nie naruszyć stabilności finansów publicznych – dodał, tłumacząc, że może to m.in. wymagać rozłożenia na kilka lat podwyżki kwoty wolnej od podatku PIT.

W ustawie budżetowej na 2016 r. rząd założył deficyt sektora finansów publicznych na poziomie 2,8 proc. PKB. Choć ekonomiści uważają, że jest to założenie zbyt optymistyczne, jednocześnie wierzą, że deficyt nie przewyższy 3 proc. PKB. Część z nich ostrzega jednak, że rządowi znacznie trudniej będzie pokryć koszty programu Rodzina 500+ w 2017 r., gdy będzie on obowiązywał przez pełnych 12 miesięcy, a budżet nie będzie mógł liczyć na nadzwyczajne wpływy, takie jak w tym roku (zysk NBP i sprzedaż częstotliwości LTE). Takie obawy znalazły się też w lutowym prognozach KE.

Pobłażliwość Brukseli

W ubiegłym roku saldo polskiego sektora finansów publicznych spadło prawdopodobnie (oficjalnych danych jeszcze nie ma) do 3 proc. PKB, z 3,3 proc. w 2014 r. Ta poprawa kondycji fiskalnej sprawiła, że w czerwcu ub.r. KE zamknęła procedurę nadmiernego deficytu, którą rozpoczęła wobec Polski w 2009 r.

Ta procedura może poskutkować odebraniem państwom systematycznie łamiącym postanowienia Paktu Stabilności i Wzrostu części pieniędzy z unijnego budżetu.

W przypadku krajów z Eurolandu może prowadzić też do kar finansowych. To jednak tylko teoria, bo w praktyce KE była wobec niezdyscyplinowanych rządów bardzo pobłażliwa. Przede wszystkim dlatego, że zapisy Paktu regularnie łamią najważniejsze spośród państw UE. Francja w tym roku będzie miała deficyt powyżej 3 proc. PKB już po raz dziewiąty z rzędu (rekordzistą jest Grecja, która przebije ten limit po raz 21.). W UE są tylko trzy kraje – Estonia, Luksemburg i Szwecja – które ani razu nie odnotowały nadmiernego deficytu. W 2009 i 2010 r. aż w 22 krajach jednocześnie wydatki przekraczały przychody budżetowe o ponad 3 proc. PKB.

[email protected]

Gospodarka krajowa
NBP w październiku zakupił 7,5 ton złota
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Gospodarka krajowa
Inflacja w listopadzie jednak wyższa. GUS zrewidował dane
Gospodarka krajowa
Stabilny konsument, wiara w inwestycje i nadzieje na spokój w otoczeniu
Gospodarka krajowa
S&P widzi ryzyka geopolityczne, obniżył prognozę wzrostu PKB Polski
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Gospodarka krajowa
Czego boją się polscy ekonomiści? „Czasu już nie ma”
Gospodarka krajowa
Ludwik Kotecki, członek RPP: Nie wiem, co siedzi w głowie prezesa Glapińskiego