Cud nad Wisłą trwa. Wzrost PKB znów powyżej 5 proc.

Oczekiwane powszechnie spowolnienie wzrostu po raz kolejny odsunęło się w czasie. W III kwartale koniunktura w Polsce była równie dobra, co w poprzednich kwartałach.

Polska gospodarka urosła w III kwartale o 5,1 proc. rok do roku, tak samo jak w II kwartale – oszacował wstępnie GUS. To wynik lepszy od najbardziej nawet optymistycznych szacunków ekonomistów. Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych wzrost PKB sięgnął aż 5,7 proc. rok do roku. To wynik najlepszy od I kwartału 2008 r. Spośród 19 innych krajów UE, które opublikowały dane za III kwartał, żaden nie mógł się w tym czasie pochwalić takim tempem rozwoju.

Boom jak przed dekadą

Ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie szacowali, że PKB niewyrównany sezonowo zwiększył się o 4,7 proc. rok do roku. Najwięksi optymiści spodziewali się odczytu na poziomie 4,9 proc. rok do roku. Zaskoczenie jest tym większe, że GUS w środę przedstawił też zrewidowane dane z poprzednich ponad dwóch lat: tempo wzrostu PKB było w tym okresie niemal stale o 0,1–0,2 pkt proc. wyższe, niż pokazywały wcześniejsze szacunki. W III kwartale 2017 r. wynosiło aż 5,4 proc. rok do roku zamiast 5,2 proc. A to oznacza, że baza odniesienia dla wzrostu PKB w ujęciu rok do roku była w minionym kwartale wyższa, niż zakładali ekonomiści.

W świetle zrewidowanych danych wzrost PKB Polski utrzymywał się powyżej 5 proc. przez pięć kwartałów z rzędu. Lepszą passę polska gospodarka miała ostatnio w latach 2006–2008. Wtedy przez 10 kwartałów rosła w tempie przewyższającym 5 proc. rocznie. Średnie tempo rozwoju wynosiło wtedy 6,4 proc.

Produkcja na zapas

Szczegółowe dane dotyczące struktury wzrostu PKB w III kwartale GUS opublikuje pod koniec listopada. Ekonomiści mają jednak kilka hipotez, które mogą wyjaśnić niespodziankę.

Eksperci Banku Ochrony Środowiska zwracają uwagę, że wzrost produkcji sprzedanej przemysłu oraz produkcji budowlano-montażowej był w III kwartale niższy niż w poprzednich trzech miesiącach. To, że nie znalazło to odzwierciedlenia w dynamice PKB, sugeruje ich zdaniem, że firmy przemysłowe produkowały więcej, niż sprzedawały. Ekonomiści mBanku oceniają, że tę hipotezę uprawdopodobniają wprowadzone od 1 września nowe normy emisji spalin, które mogły doprowadzić do wzrostu zapasów w branży motoryzacyjnej.

Ekonomiści mBanku nie wykluczają też, że szybciej, niż oczekiwali, rosła w III kwartale konsumpcja. Wprawdzie wzrost sprzedaży detalicznej w tym okresie był podobny do odnotowanego w poprzednich trzech miesiącach, ale ten wskaźnik nie oddaje dobrze wydatków gospodarstw domowych na usługi.

Zdaniem Rafała Beneckiego, głównego ekonomisty ING Banku Śląskiego, źródłem niespodzianki było prawdopodobnie silniejsze od oczekiwań odbicie wzrostu inwestycji. W II kwartale zwiększyły się one o zaledwie 4,5 proc. rok do roku, po 8,1 proc. w I kwartale. GUS tłumaczył to zmianą sposobu księgowania wydatków zbrojeniowych. Według ekonomistów ING BSK w III kwartale inwestycje zwiększyły się o około 8 proc. rok do roku, podczas gdy przeciętnie ekonomiści szacowali dotąd, że wzrosły o niespełna 7 proc. rok do roku.

Zejście poniżej 4 proc.

Niezależnie od przyczyn zaskakująco szybkiego wzrostu PKB w III kwartale ekonomiści podtrzymują oczekiwania, że w kolejnych kwartałach gospodarka będzie traciła impet. – Wzrost PKB będzie spowalniał głównie ze względu na słabszy klimat w handlu międzynarodowym. Oczekujemy też nieznacznego spowolnienia konsumpcji – tłumaczy Marcin Luziński, ekonomista z banku Santander.

Optymiści zakładają, że w 2019 r. wzrost PKB Polski będzie tuż poniżej 4 proc. Ostrożniejsze prognozy wskazują na wzrost rzędu 3,3–3,5 proc. W całym 2018 r. gospodarka prawdopodobnie urośnie o co najmniej 5 proc., czyli nieco bardziej, niż szacowała dotąd większość ekonomistów.