Inflacja odzyskała styczność z realiami

Osłabiony wskutek kryzysu popyt w końcu zaczął tłumić inflację. To dopiero początek tego procesu, bo ożywienie, choć trwa, traci impet.

Inflacja w Polsce wyhamowała w sierpniu do 2,9 proc. rocznie, z 3 proc. w lipcu. Choć to wynik nieco niższy niż przeciętne szacunki ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet", nie jest niespodzianką. Inflacja hamuje bowiem stopniowo od początku pandemii Covid-19. Dotąd jednak towarzyszył temu wzrost tzw. inflacji bazowej, nieobejmującej cen energii i żywności, a przez to ściślej powiązanej z procesami cenowymi w krajowej gospodarce. W sierpniu inflacja bazowa najprawdopodobniej spadła po raz pierwszy od grudnia 2018 r.

Na Zachodzie już deflacja

Opublikowany we wtorek przez GUS szacunek wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) w sierpniu ma charakter wstępny, jest więc ubogi w szczegóły. Wynika z niego, że do spadku inflacji przyczynił się m.in. wolniejszy niż w lipcu wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych. Wyniósł 3 proc., po 3,9 proc. w lipcu. Jednocześnie jednak wyraźnie wyhamowała przecena paliw do prywatnych środków transportu. Ich ceny zmalały w sierpniu o 12,3 proc. rok do roku, w porównaniu z 16,1 proc. w lipcu. A to sugeruje, że wyhamował też wzrost cen w innych kategoriach, co oznaczałoby spadek inflacji bazowej.

Po wtorkowym odczycie CPI ekonomiści szacują, że inflacja bazowa zmalała w sierpniu do 4–4,1 proc., z najwyższego od 20 lat poziomu 4,3 proc. w lipcu. Jeszcze w poniedziałek ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie oceniali, że inflacja bazowa wyniosła w sierpniu 4,2 proc. (oficjalne dane na ten temat NBP opublikuje w połowie miesiąca).

„Obecnie prognozujemy, że na koniec roku inflacja bazowa obniży się w okolice 3 proc. rok do roku, a główny wskaźnik inflacji znajdzie się blisko celu NBP (2,5 proc.)" – napisał w komentarzu do wtorkowych danych Adam Antoniak, ekonomista z Banku Pekao.

GG Parkiet

Do wzrostu inflacji bazowej w ostatnich miesiącach przyczyniały się m.in. podwyżki cen usług spowodowane wyższymi kosztami ich świadczenia, co z kolei było konsekwencją nowych wymogów sanitarnych. – Efekt wprowadzenia opłat sanitarnych był zapewne jednorazowy, a na kształtowanie się inflacji bazowej w kolejnych miesiącach będzie wpływała gorsza koniunktura w globalnej gospodarce oraz prawdopodobnie obniżony popyt konsumpcyjny – ocenia Urszula Kryńska, ekonomistka z PKO BP. Wprawdzie w ostatnich miesiącach wydatki konsumpcyjne szybko wracały do normalności, ale – jak podkreśla Piotr Popławski z ING BSK – był to m.in. efekt odroczonego popytu z pierwszych miesięcy pandemii oraz tego, że Polacy w tym roku znacznie rzadziej wyjeżdżali na wakacje za granicę. W strefie euro słaby popyt już w sierpniu doprowadził do deflacji, czyli spadku cen konsumpcyjnych w ujęciu rok do roku (o 0,2 proc.) i wyhamowania inflacji bazowej do najniższego w historii poziomu 0,2 proc.

Zadyszka w przemyśle

O tym, że pomimo ożywienia w polskiej gospodarce koniunktura jeszcze długo pozostanie słaba, zdają się świadczyć opublikowane we wtorek dane z sektora przemysłowego. Jak podała firma IHS Markit, wskaźnik PMI, bazujący na ankiecie wśród menedżerów przedsiębiorstw przemysłowych, spadł w sierpniu nad Wisłą do 50,6 pkt z 52,8 pkt w lipcu. Ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie spodziewali się stabilizacji tego wskaźnika po trzech z rzędu zwyżkach.

Doniesienia IHS Markit nie są jednak aż tak pesymistyczne, jak wydaje się na pierwszy rzut oka. Każdy odczyt powyżej 50 pkt oznacza teoretycznie, że w odczuciu ankietowanych menedżerów przemysł przetwórczy rozwija się w ujęciu miesiąc do miesiąca, dystans od tej granicy to miara tempa tych zmian. Sierpniowy spadek PMI sugeruje więc, że polski przemysł wciąż się rozwija, ale wolniej niż w lipcu.

Zdaniem Grzegorza Maliszewskiego, głównego ekonomisty Banku Millennium, w kolejnych miesiącach możliwy jest jednak dalszy spadek PMI, nawet poniżej 50 pkt. – Popyt w kraju i z zagranicy, który został ograniczony przez pandemię, został w dużym stopniu zaspokojony w okresie maj–lipiec – tłumaczy.