Przepaść między funduszami akcji i obligacji

Fundusze dłużne w poprzednim miesiącu nadszarpnęły swoją reputację, przynosząc nawet ponad 4 proc. straty swoim uczestnikom. Tymczasem portfele akcji znów pięły się do góry.

Fundusze, nazywane powszechnie „bezpiecznymi", mocno ucierpiały przez silne wzrosty rentowności obligacji skarbowych, do których doszło po niezapowiedzianej podwyżce stóp procentowych w Polsce.

Przecena obligacji trwa

Straty, jakie obserwowali w październiku na swoich kontach uczestnicy funduszy obligacji, zapewne niejednego z nich wprawiły w osłupienie. W jeden miesiąc notowania najsłabszych portfeli obniżyły się nawet o ponad 4 proc. Najgorszy fundusz w grupie papierów skarbowych długoterminowych – Generali Obligacje Aktywny – spadł aż o 4,94 proc. Mało tego, w okresie 12 miesięcy część funduszy papierów skarbowych jest już nawet ponad 7 proc. pod kreską. Średnia strata w tej grupie od początku tego roku urosła już do ponad 5 proc.

Na październikowy rajd w górę rentowności papierów skarbowych nie było mocnych, dlatego minus przed stopami zwrotu pozostałych kategorii funduszy dłużnych jest powszechny.

GG Parkiet

Zarządzający już w trakcie października sugerowali, że odpływy z funduszy dłużnych przybrały na sile w porównaniu z wrześniem, gdy z tej grupy wycofano około 1,2 mld zł netto.

Jaki będzie listopad? W środę, przed decyzją RPP, rentowności papierów skarbowych stały praktycznie w miejscu. Rentowności obligacji jednorocznych sięgały już jednak 1,61 proc., z kolei dziesięcioletnich 2,88 proc. Po decyzji RPP o podniesieniu stóp o 0,75 pkt proc. nastąpił wzrost odpowiednio do 1,73 oraz 2,93 proc. Pierwsza reakcja rynku znów była zatem niekorzystna dla większości funduszy.

Rentowności obligacji skarbowych w Polsce w październiku dotarły na nowe szczyty w tym roku i są oczywiście wyżej niż przed pandemią. Na rynku amerykańskim również obserwowaliśmy zwyżki, choć oczywiście nie na taką skalę. Oprocentowanie tamtejszych obligacji dziesięcioletnich w połowie miesiąca rosło nawet do 1,7 proc., natomiast w drugiej części października doszło do korekty i spadków w okolice 1,55 proc. Jak na tym tle zachowywał się rynek złota? Prawie cały październik był udanym miesiącem dla inwestujących w metale szlachetne. Złoto w dolarze zyskało około 1,53 proc., a w złotym blisko 1,8 proc. Odreagowanie kruszcu było mocnym wsparciem dla spółek wydobywczych. W efekcie w wynikach funduszy metali szlachetnych pojawiły się nawet dwucyfrowe stopy zwrotu (PKO Akcji Rynku Złota), natomiast średnio zarobiły one 5,7 proc.

Mocny miesiąc akcji

Po krótkiej zadyszce krajowego rynku we wrześniu kolejny miesiąc tego roku był bardzo udany dla inwestujących w akcje. W grupie funduszy akcji polskich uniwersalnych przeciętny wynik to mocne 3,6 proc., z kolei portfele małych i średnich spółek zarobiły średnio o około 0,2 pkt proc. mniej. W tej pierwszej grupie najlepszym okazał się Investor Fundamentalny Dywidend i Wzrostu, który do końca zeszłego miesiąca działał pod nazwą Investor Akcji Spółek Dywidendowych. Według ostatnich danych portfel w około 25 proc. składa się ze spółek finansowych oraz w blisko 20 proc. z firm z branży IT.

Wśród portfeli drugiej i trzeciej linii firm najwyższe stopy zwrotu zbliżyły się nawet do 9 proc. Kto stoi za takimi stopami zwrotu? Fundusze indeksowe, czyli Beta ETF mWIG40TR oraz Ipopema m-Indeks. Przypomnijmy, że sponsorem październikowych wzrostów mWIG40 były banki. Sprzyjały im rosnące oczekiwania na podwyżki stóp procentowych. Z funduszy zarządzanych aktywnie w tej grupie najlepiej zachował się Uniqa Akcji Małych i Średnich Spółek.

Na koniec warto odnotować siłę funduszy akcji rynków rozwiniętych. W grupie tej do świetnej formy wrócił Skarbiec Spółek Wzrostowych, który wypracował 11,7-proc. stopę zwrotu, przy średniej dla grupy 4,6 proc.

Banki receptą na sukces na krajowym rynku

Grzegorz Czekaj, zarządzający, Investors TFI

Na wynik (5,9 proc.) funduszu Investor Fundamentalny Dywidend i Wzrostu (d. Investor Akcji Spółek Dywidendowych) w październiku pozytywny efekt wywarła w szczególności ekspozycja na akcje spółek z sektora bankowego, których kursy zachowywały się pozytywnie, co należy wiązać z oczekiwanym zaostrzeniem polityki pieniężnej w Polsce. Utrzymywaliśmy niską ekspozycję w sektorze gamingowym i surowcowym – branż, które w ostatnim miesiącu nie zachowywały się najlepiej.

Ostatnie kwartały to czas bardzo szerokiej hossy na giełdach. Silny popyt i zawirowania logistyczne zmniejszyły poziom konkurencji w wielu sektorach i doprowadziły do skokowego wzrostu rentowności do poziomów historycznie nienotowanych (szczególnie w handlu i produkcji). Wydaje się, że okres ponadnormatywnej zyskowności powoli się kończy i wkrótce wrócimy do sytuacji, w której tylko najbardziej efektywne spółki będą w stanie generować wysoką rentowność (jak to historycznie bywało). Polityka funduszu bazuje na selekcji spółek o mocnych fundamentach, generujących wysoki dodatni cash flow, które są w stanie radzić sobie dobrze w każdych warunkach rynkowych.

Średnie spółki będą nadrabiać dystans

Sebastian Liński, zarządzający, Uniqa TFI.

Bardzo dobry wynik funduszu Uniqa Akcji Małych i Średnich Spółek (7,1 proc.) to zasługa dwóch elementów. Pierwszym z nich jest skuteczna selekcja spółek. Fundusz w tym roku osiągnął wynik znacznie powyżej swojego benchmarku dzięki dobremu pozycjonowaniu w takich sektorach, jak dystrybutorzy części samochodowych, IT czy farmaceutyków, oraz niedoważaniu spółek negatywnie eksponowanych na wzrost cen surowców.

Drugim z czynników pozytywnie wpływających na wyniki jest koncentracja funduszu na spółkach średnich, zebranych w indeksie mWIG40. Większość funduszy z grupy skupia się na spółkach małych i bardzo małych, należących do indeksu sWIG80 i poniżej. W październiku różnica pomiędzy tymi indeksami wyniosła 7,8 pkt proc., a od stycznia sięga niemal 11 pkt proc. Za okres trzech lat to wciąż indeks sWIG80 ma przewagę ponad 54 pkt proc., co oznacza, że indeksowi mWIG40 pozostało bardzo wiele dystansu do nadrobienia. Wydaje się więc, że najbliższe miesiące i kwartały powinny charakteryzować się przewagą średnich spółek nad małymi, a szeroko rozwarte „nożyce" będą się w miarę upływu czasu zamykać.

Zwyżki złota i srebra podbiły wydobywców

Radosław Pela, zarządzający, PKO TFI

Wysoka stopa zwrotu PKO Akcji Rynku Złota (10 proc.) w październiku jest efektem kilku czynników. Po pierwsze, mieliśmy do czynienia ze wzrostem cen złota oraz istotnym wzrostem cen srebra, na co bardzo czułe są wyceny rynkowe spółek znajdujących się w portfelu funduszu. Po drugie, we wcześniejszych miesiącach obserwowaliśmy wyraźnie słabsze zachowanie spółek górniczych w stosunku do zmian ceny złota, co zostało częściowo zniwelowane w październiku. Po trzecie, fundusz w październiku wyraźnie, dzięki alokacji oraz dobrej selekcji, w tym w szczególności skupieniu się bardziej niż dotychczas na producentach srebra, pobił swój benchmark, czyli NYSE ARCA Gold Miners. Wyżej wspomniana nieadekwatność notowań spółek górniczych w stosunku do zmian ceny złota nie zniknęła w październiku całkowicie i nadal daje potencjał dobrych wyników subfunduszu. Podobnie jak sama cena złota, która pozostaje w tyle za historycznie pozytywnymi dla niej zmianami realnych stóp procentowych.

Rynek długu już wycenił cykl podwyżek

Filip Nowicki, zarządzający, Superfund TFI

Z uwagi na zmieniającą się sytuację makroekonomiczną portfel Superfundu Obligacyjnego (-0,42 proc.) w I połowie roku uległ wyraźnym zmianom. Inwestycje w obligacje skarbowe stałokuponowe zostały właściwie w całości zastąpione przez zwiększenie ekspozycji na polskie obligacje inflacyjne oraz pojawił się w portfelu nowy element – europejskie i amerykańskie obligacje skarbowe indeksowane inflacją, które stanowią około 20 proc. aktywów.

Warto też pamiętać, że fundusz inwestuje znaczną część środków w obligacje korporacyjne o zmiennym oprocentowaniu, które w środowisku rosnących stóp procentowych będą przynosić wyższe dochody – obecnie stanowią około 40 proc. aktywów.

Fundusz posiada również sporą poduszkę płynności. Gotówka stanowi blisko 15 proc. aktywów, co w najbliższych kwartałach pozwoli nam wykorzystywać okazje rynkowe, które na słabym rynku zawsze się pojawiają. Kolejna podwyżka stóp w Polsce za nami. Pamiętajmy, że rynek wycenił już cykl podwyżek stóp procentowych w perspektywie 12 miesięcy do 2,7 proc., a to już się znajduje w wycenach funduszy.