Przybywa kredytów powiązanych z zasadami ESG

Spodziewamy się dynamicznego rozwoju tego trendu w ciągu kilku lat – mówi Łukasz Pobudejski, dyrektor zarządzający pionu finansowania specjalistycznego w Banku BNP Paribas.

Jak wygląda kwestia finansowania w formule SLL (ang. sustainability linked loan, kredyt powiązany ze zrównoważonym rozwojem) na Zachodzie?

Widzimy dynamiczny wzrost popularności tego instrumentu, który na globalnym rynku istnieje dopiero od 2017 r. W 2021 r. na całym świecie udzielono w sumie 535 mld euro kredytów typu SLL, co stanowi 90 proc. wszystkich kredytów o zrównoważonym charakterze.

Ponad 60 proc. kredytów SLL jest udzielanych w Europie. W Europie Zachodniej to koncept dość powszechnie znany.

A w Polsce?

Na polskim rynku takie transakcje nadal można uznać za pionierskie. Do tej pory było ich kilka, a Bank BNP Paribas uczestniczył w większości z nich. Edukujemy klientów na temat możliwości połączenia wskaźników zrównoważonego rozwoju z finansowaniem ogólnych celów przedsiębiorstwa. Pozwala to realizować nie tylko „zielone” inwestycje i zwiększać efektywność energetyczną, ale też łączyć kilkuletnie finansowanie całej działalności ze strategiami zrównoważonego rozwoju.

Jakie są perspektywy rozwoju tego rynku?

Rozwój tego typu rozwiązań może nastąpić wraz z wejściem w życie dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), kiedy ujednolici się standard raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju oraz znacząco rozszerzy się liczba podmiotów objętych obowiązkiem raportowania. Będzie to dotyczyć również dużych podmiotów prywatnych – co oznacza, że zobowiązanych do raportowania będzie około 4 tysięcy przedsiębiorstw. Aktualnie wymagania regulacyjne w tej kwestii dotyczą tylko dużych spółek giełdowych i instytucji finansowych, czyli około 300 podmiotów. Upowszechnienie raportowania pozafinansowego pomoże spopularyzować finansowanie w oparciu o wskaźniki ESG. Dlatego spodziewamy się dynamicznego rozwoju tego trendu w ciągu kilku lat.

A jak wygląda podaż tego finansowania? Czy rośnie grono podmiotów udzielających kredytów powiązanych ze zrównoważonym rozwojem?

Dostępność finansowania SLL jest co do zasady nieograniczona, ponieważ SLL to w istocie „zwykły” kredyt, do którego dodatkowo dokładane są warunki w zakresie ESG. Wobec tego potencjalnie każde istotne finansowanie na ogólne cele z kilkuletnią perspektywą może stać się SLL, o ile firma jest gotowa wziąć na siebie dodatkowe zobowiązania, zgodne z najlepszymi praktykami rynkowymi wymaganymi przez bank lub konsorcjum banków, które będą mierzalne i corocznie weryfikowane przez uznany zewnętrzny podmiot atestacyjny.

Dostępność kapitału nie jest barierą dla zrównoważonego finansowania.

W ostatnich latach segment finansowania powiązanego ze wskaźnikami ESG szybko się rozwijał – widać to chociażby po naszym portfelu.

O jakich konkretnie wartościach mówimy?

W 2021 r. łączna wartość finansowania, którego udzieliliśmy w takim modelu jako grupa, wyniosła 20 mld USD, a w ciągu pięciu miesięcy 2022 r. już ponad 5 mld USD. W obu okresach BNP Paribas jest na pozycji globalnego lidera pod względem wartości udzielonego finansowania.

Jakie są wyzwania związane z tym rodzajem finansowania?

Między innymi gotowość klientów do podejmowania konkretnych zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz szczegółowe i rzetelne raportowanie oraz weryfikacja zewnętrzna wskaźników ESG.

Z kolei po stronie banków konieczne jest włączenie nowych kompetencji związanych ze zrównoważonym rozwojem i dobrą orientacją we wszystkich jego aspektach, z uwzględnieniem ogromnej różnorodności branżowej i lokalnego otoczenia.

Na ile twarde są wskaźniki, na których opiera się finansowanie SLL? Czy są ujednolicone normy i standardy, czy też dopiero się tworzą?

Bazujemy na dobrych praktykach, które stanowią dobrowolne wytyczne branżowe sustainability linked loans principles, opracowanych przez Loan Market Assiociation. Są one kierunkowe lecz dość ogólne, dlatego kluczowa jest praca ekspertów współpracujących z klientami w wypracowaniu wskaźników adekwatnych dla konkretnej działalności przy zachowaniu najwyższych standardów rynkowych.

Wytyczne są stale rozwijane i można je traktować jako ujednolicenie standardów, jednak nie są wyczerpującym podręcznikiem dla kredytobiorców.

Jakie przykładowe cele i wskaźniki znajdują się w takich umowach?

W przypadku naszej współpracy, np. z Grupą Raben, wśród celów znalazły się m.in. redukcja intensywności emisji z obiektów o 30 proc. oraz redukcja intensywności emisji z działalności transportowej o 10 proc., ale w przypadku Velvet Care KPI w umowie były inne – dopasowane do specyfiki działania tej firmy. Zadeklarowała, że zredukuje wagę opakowań i ograniczy zużycie wody przy produkcji papierów higienicznych.

Jeszcze kilka lat temu o zrównoważonym rozwoju mówiło się raczej jako o ogólnej idei. Jak zmienia się podejście menedżerów do ESG?

W większości dużych firm ta świadomość rośnie. Nie tylko wśród menedżerów CSR, HR czy PR, ale wśród właścicieli, menedżerów najwyższego szczebla i osób pełniących kluczowe role finansowe. Zakres zainteresowania menedżerów rozszerza się poza samo przedsiębiorstwo, obejmując również łańcuchy dostaw i cały cykl życia produktów. Otoczenie regulacyjne, konsumenci, międzynarodowi kontrahenci i inwestorzy podnoszą swoje oczekiwania względem polskich firm, a czasu, żeby im sprostać, jest mało. Często jednak brakuje wiedzy, jak na te różnorodne wyzwania przedsiębiorstwo powinno odpowiedzieć. To zrozumiałe ze względu na skalę i tempo zmian. Konieczne jest zwracanie uwagi na kluczowe oddziaływania, szanse i ryzyko związane z konkretną działalnością. To jest istotą społecznej odpowiedzialności biznesu i troski o zrównoważony rozwój.