Jak poprawić IKZE?

Minister finansów zapowiedział zmiany limitów wpłat na konta IKZE. Pomysł uatrakcyjnienia tej formy oszczędzania na emeryturę należy ocenić pozytywnie.

Publikacja: 24.02.2025 06:00

Marcin Materna, CFA, doradca inwestycyjny, BM Banku Millennium

Marcin Materna, CFA, doradca inwestycyjny, BM Banku Millennium

Foto: materiały prasowe/D. Sobieski

Warto byłoby jednak przy okazji zmian limitów IKZE ujednolicić kwoty maksymalnych wpłat dla osób prowadzących działalność gospodarczą i dla pracowników na etacie (obecnie ta pierwsza jest o 50 proc. wyższa). Zauważmy, że w przypadku IKE kwoty są równe bez względu na sposób osiągania dochodów.

Zróżnicowanie pojawiło się przy wprowadzaniu PPK – miało zrekompensować osobom prowadzącym działalność gospodarczą brak dopłat pracodawcy. Pamiętajmy jednak, że minęło kilka lat od wprowadzenia tego programu i firmy uwzględniają już ten koszt w określaniu wynagrodzeń (czy przy podejmowaniu decyzji o ich zmianie). Na podobnej zasadzie są świadome faktu, że płacą także część składki ZUS-u za pracownika i w związku z tym proponują niższe płace brutto, niż gdyby tego kosztu nie ponosili.

Kolejną zmianą mogłoby być zmniejszenie podatku płaconego przy wypłatach środków z IKZE po osiągnięciu wielu emerytalnego. Jego obecna stawka – 10 proc. – gdy porównamy ją z podstawową stopą podatkową 12 proc. (często dodatkowo efektywnie zmniejszoną przez wysoką kwotę wolną od podatku), niweluje dla wielu osób sens (podatkowy) oszczędzania w IKZE. Zysk z odliczenia wpłaconych na IKZE kwot od podatku będzie w przyszłości znacznie zmniejszony przez konieczność zapłacenia daniny 10 proc. przy wypłacie (mowa o osobach z I progu podatkowego). Stawka 10 proc. miała większy sens, gdy podstawowa stopa podatkowa wynosiła 19 proc., obecnie jednak korzyść podatkowa z oszczędzania w IKZE jest niższa niż pierwotnie.

Można by też do sprawy podejść z zupełnie innej strony i np. w IKE wprowadzić limit oszczędności emerytalnych, co roku waloryzowany, który jest zwolniony z podatku Belki – wpłacisz w jednym roku 1 mln PLN (wykorzystasz cały limit) i tylko środki do tej kwoty będą już na zawsze zwolnione z podatku Belki. Taki krok mógłby skokowo powiększyć wartość długoterminowych oszczędności czy inwestycji w Polsce – jaka to różnica, czy przez 30 lat będzie się wpłacało po 25 000 zł, czy jednorazowo? Skutek będzie nawet jeszcze lepszy – im ktoś wcześniej zacznie odkładać duże kwoty na specjalne konto, tym lepsza będzie jego sytuacja na emeryturze.

Warto na koniec pamiętać, że poprawa systemu IKZE czy opodatkowania oszczędzania długoterminowego w postaci planowanych obniżek podatku Belki, w momencie gdy większość Polaków nie zapisała się do przynajmniej na pierwszy rzut oka ciekawszego programu PPK, może nie doprowadzić do dużego wzrostu chęci do odkładania na emeryturę. Po akcji z 2011 r., która nadwerężyła zaufanie do OFE, działania kolejnych rządów, które coraz bardziej rozmontowują system „ile wpłaciłeś, tyle dostaniesz”, same się do tego trochę przyczyniają. „Kowalski” może zapytać: po co mam oszczędzać, skoro rząd, chcąc pozyskać mój głos, i tak mi do niskiej emerytury dorzuci?

Przedsiębiorcy już teraz mają możliwość podwyższenia sobie emerytury, o wydatki z tym związane, obniżyć dochód do opodatkowania (w pakiecie z ubezpieczeniem na wypadek niezdolności do pracy czy wypadku), poprzez zwiększenie... składki ZUS ponad minimalną. 99 proc. JDG z tego nie korzysta, choć biorąc pod uwagę zwolnienie podatkowe, zasady obliczania emerytur i waloryzację w ZUS-ie, sposoby korzystania z majątku na emeryturze (różnica w traktowaniu przez emeryta kapitału vs dochody z niego), to np. kobiety czy zdrowe osoby powyżej 60. lub planujące później niż w wieku 60/65 lat przejść na emeryturę mogą to rozważyć. Taki krok może się niektórym opłacić...

Felietony
Tantiemy – sztuka zarabiania na cudzej kreatywności
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Felietony
Najgorętsza dekada od wojny
Felietony
Ślimacze tempo transpozycji
Felietony
Deregulacja? To nie takie proste
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku
Felietony
Omnibus – zamrażanie czasu
Felietony
Fundusze mogą rozwiązać dylematy inwestorów