Gorsza perspektywa Getin Noble Banku

Agencja EuroRating zmieniła perspektywę ratingu kredytowego Getin Noble Banku ze stabilnej na negatywną. Rating został utrzymany na niezmienionym poziomie B-.

Obniżenie perspektywy związane jest z rosnącym ryzykiem dotyczącym możliwości niekorzystnych rozstrzygnięć prawnych w zakresie hipotecznych kredytów walutowych, których duży portfel posiada GNB – argumentuje EuroRating.

Dużo franków, wysokie straty, niskie kapitały

Zwraca uwagę, że jakkolwiek uchwalona w ostatnim czasie przez Sejm ustawa o pomocy kredytobiorcom hipotecznym wyeliminowała ryzyko ustawowego przymusowego przewalutowania kredytów hipotecznych w walutach obcych, to znacznie istotniejszym zagrożeniem dla kondycji finansowej banków posiadających duże portfele tego typu kredytów jest ryzyko niekorzystnych rozstrzygnięć procesów sądowych kredytobiorców przeciwko bankom oraz potencjalne ryzyko dużego wzrostu liczby takich pozwów w przyszłości.

Polskie sądy w ostatnim czasie wydają bowiem coraz częściej wyroki niekorzystne dla banków, w wielu przypadkach oznaczające konieczność przewalutowania kredytu według kursu z dnia udzielenia. Ponadto, w niedługim czasie oczekiwane jest orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) m.in. w sprawie traktowania przez sądy umów na kredyty hipoteczne indeksowane do walut obcych zawierające klauzule niedozwolone.

W maju 2019 r. rzecznik generalny TSUE wydał już w tym zakresie opinię potencjalnie bardzo niekorzystną dla banków, sugerującą możliwość domagania się przez kredytobiorców unieważnienia umowy kredytowej. Ostateczne orzeczenie TSUE w tej sprawie – o ile będzie podobne do stanowiska przedstawionego przez rzecznika tej instytucji – może skutkować lawinowym wzrostem liczby pozwów kredytobiorców przeciwko bankom, które w latach 2006-2008 udzielały na dużą skalę kredytów hipotecznych denominowanych lub indeksowanych do walut obcych (dotyczy to głównie franka szwajcarskiego).

Getin Noble Bank należy do banków z najwyższym udziałem walutowych kredytów hipotecznych. Według stanu na koniec I kwartału 2019 r. stanowiły 24 proc. łącznego portfela kredytowego.

EuroRating uważa, że dla banków istotnie zaangażowanych w kredyty walutowe, lecz charakteryzujących się dobrą sytuacją kapitałową i wysoką rentownością, ryzyka prawne związane z tymi kredytami będą miały relatywnie mniejsze znaczenie dla ich kondycji finansowej. Zaznacza jednak, że GNB w ciągu trzech ostatnich lat generował straty, w wyniku których dalszemu osłabieniu ulegała sytuacja kapitałowa banku. Ewentualne dodatkowe wysokie koszty związane z potencjalnym wzrostem liczby pozwów klientów i unieważnianiem przez sądy umów kredytowych zawartych ponad 10 lat temu wiązałoby się dla banku z ryzykiem spadku współczynników kapitałowych poniżej minimalnych poziomów wymaganych przez regulacje europejskie.

Agencja zwraca także uwagę na niekorzystne w ciągu kilku ostatnich kwartałów kształtowanie się kursu CHF/PLN. Wzrost kursu franka szwajcarskiego z jednej strony może przyczynić się do pogorszenia spłacalności kredytów denominowanych (lub indeksowanych) w tej walucie, a z drugiej strony zwiększa potencjalne koszty, jakie bank musiałby ponosić w przypadku ewentualnego unieważniania przez sądy umów dotyczących tych kredytów.

Negatywna perspektywa ratingu oznacza, że według obecnych ocen agencji ratingowej EuroRating prawdopodobieństwo obniżenia nadanego bankowi ratingu w horyzoncie kolejnych 12 miesięcy jest obecnie większe niż 1:3.

Kiedy rating może się zmienić

Negatywny wpływ na rating banku mogłoby mieć: niekorzystne dla banków ostateczne orzeczenie TSUE ws. walutowych kredytów hipotecznych; ewentualny dalszy spadek wartości kapitału własnego i/lub wartości współczynników kapitałowych; dalszy wzrost udziału kredytów zagrożonych; utrzymywanie się w kolejnych kwartałach ujemnych wyników finansowych; ewentualna utrata przez bank istotnej części bazy depozytowej i wystąpienie ewentualnych napięć w sytuacji płynnościowej banku; a także odstąpienie od poszukiwania dla GNB nowego inwestora, który mógłby dokapitalizować bank.

Pozytywny wpływ na poziom ratingu mogłoby mieć: orzeczenie TSUE ws. walutowych kredytów hipotecznych nie zwiększające istotnie ryzyk prawnych dla banków związanych z tymi kredytami; pozyskanie nowego wiarygodnego inwestora, który dokonałby istotnego dokapitalizowania banku; znaczący wzrost udziału kapitału własnego w pasywach, a także wzrost regulacyjnych współczynników kapitałowych do poziomów powyżej wymaganych przez nadzór finansowy; znaczna poprawa osiąganych wyników finansowych, skutkująca generowaniem przez bank zysków; a także spadek udziału kredytów nieregularnych w portfelu kredytów ogółem.