Marek Rocki: Innowacyjność jest stanem ducha, a nie instytucją

Polacy są przedsiębiorczy, trzeba dać im działać i nie przeszkadzać. Same pieniądze na innowacje czasami prowadzą do patologii – mówi prof. dr hab. Marek Rocki, rektor Szkoły Głównej Handlowej.

Publikacja: 03.09.2019 16:48

Marek Rocki: Innowacyjność jest stanem ducha, a nie instytucją

Foto: parkiet.com

Szkoła Główna Handlowa z okazji Forum Ekonomicznego w Krynicy wydała po raz kolejny raport „Europa Środkowo-Wschodnia wobec globalnych trendów: gospodarka, społeczeństwo i biznes". Jednym z najciekawszych wątków jest to, jak będzie postępował proces konwergencji, czyli nadganiania przez Polskę Europy Zachodniej. Z państwa kalkulacji wynika, że możemy dogonić Niemcy w ciągu 21 lat. Na ile jest to prawdopodobny scenariusz?

To jest prawdopodobny scenariusz, ale przy spełnieniu warunków, które opisujemy. Raport trzeba czytać w całości, nie tylko część poświęconą samej ekstrapolacji trendów związanych z doganianiem zachodniej Europy, w szczególności Niemiec. Wskazujemy 14 lat na dojście do średniej zachodniej Europy, a 21 na dogonienie Niemiec. Istotne jest to, żeby np. uzupełnić luki na rynku pracy. Bez ich wypełnienia zostaniemy na poziomie 70 proc. stanu rozwoju gospodarek zachodnioeuropejskich, co nas nie zadowala.

Bariera demograficzna jest powszechnie wskazywana jako jeden z głównych hamulców polskiej gospodarki. W ciągu najbliższych 10 lat liczba osób w wieku produkcyjnym w Polsce zmaleje o 8 proc. Możemy sobie z tym poradzić?

To jest problem nie tylko polski, ale i ogólnoeuropejski. To problem gospodarek wysoko rozwiniętych. Teoria przejścia demograficznego wskazuje, że w miarę bogacenia się społeczeństw następuje spadek liczby urodzeń. Musimy szukać takich narzędzi, aby kobiety wracały na rynek pracy, a jednocześnie żeby wspomagać prowadzenie gospodarstw domowych. Ważna jest większa liczba punktów przedszkolnych, żłobków czy przedszkoli, aby umożliwić powrót na rynek pracy tak szybko, jak to możliwe. Dzieci, które będą się rodziły, na rynku pracy pojawią się dopiero za 20–25 lat.

Ciągle możemy też liczyć na strumień imigrantów. Jednak podstawowymi narzędziami walki z negatywnymi trendami demograficznymi są substytuowanie pracy kapitałem i inwestycje. Jesteśmy do tego przygotowani?

Nie jesteśmy do końca przygotowani, bo zasoby kapitału krajowego nie są wielkie. Stąd tak istotna rola giełdy. Wskazałbym też na konieczność zmian w strukturze kształcenia. Wiele uczelni kształci w kierunkach, które nie są związane z potrzebami rynku pracy. W raporcie podkreślamy konieczność poszukiwania kontaktów biznesu z uczelniami i odwrotnie, aby kształcenie było w kierunkach niezbędnych gospodarce, a nie jedynie zgodnych z kompetencjami uczelni wyższych.

Jednym z ciekawych i optymistycznych wątków w raporcie jest to, że Polska, obok Estonii, jest w Europie Środkowo-Wschodniej liderem, jeśli chodzi o wsparcie dla startupów. To idzie pod prąd powszechnym ocenom, że jesteśmy słabi we wspieraniu innowacji.

Rozwój polskich startupów jest dobrze widziany także na świecie, chociaż nie jesteśmy w tym doskonali. Piaskownica regulacyjna mogłaby być w końcu utworzona. Prace nad nią utknęły i nie ma możliwości wykorzystania narzędzia, które istnieje w krajach z nami sąsiadujących.

Wspieranie startupów jest tożsame z przyjaznym środowiskiem dla innowacji?

To są dwa różne aspekty funkcjonowania gospodarki i wspierania innowacyjności. Innowacyjność jest stanem ducha, a nie instytucją, którą trzeba wspierać. Polacy są przedsiębiorczy, trzeba dać im działać i nie przeszkadzać. Same pieniądze na innowacje czasami prowadzą do patologii.

Powstaje cała klasa ludzi utrzymujących się z dotacji na innowacje.

Uzyskiwanie dotacji nie jest innowacją. Innowacją jest nowy produkt i wprowadzenie go na rynek.

Forum w Krynicy
Wyzwania po fuzjach w energetyce
Forum w Krynicy
Fiskus stawia na dialog z klientami
Forum w Krynicy
Ogrom wyzwań dla gospodarki
Forum w Krynicy
Karpacz poświęcony skutkom wojny
Forum w Krynicy
PGNiG: Koncern chce importować sporo gazu z Norwegii
Forum w Krynicy
Na niepewność i zmienność receptą jest dywersyfikacja