Dobre wyniki firm windykacyjnych. Inflacja mnoży problemy konsumentów

Przychody firm windykacyjnych wzrosły w minionym roku o blisko 1/4. W górę poszła średnia wartość przyjętych przez nie do obsługi wierzytelności, a ich łączna wartość w posiadaniu firm windykacyjnych to już blisko 150 mld zł. Większość to wierzytelności konsumenckie.

Działalność firm windykacyjnych w 2022 r. zbadał Główny Urząd Statystyczny. Pod lupę wziął 92 firmy działające na tym rynku.

Ogromna pula wierzytelności

Okazuje się, że przedsiębiorstwa windykacyjne w ciągu 2022 r. przyjęły do obsługi 9,4 mln wierzytelności (bez funduszy inwestycyjnych zewnętrznych), z czego 8,7 mln to wierzytelności konsumenckie, a 0,7 mln wierzytelności korporacyjne. Łączna wartość nominalna przejętych do obsługi wierzytelności (także bez funduszy inwestycyjnych zewnętrznych) to 39,3 mld zł. Aż 73,6 proc. z tej kwoty stanowiły przy tym wierzytelności konsumenckie, a 26,4 proc. wierzytelności korporacyjne. Średnia wartość przyjętych do obsługi wierzytelności w 2022 r. wyniosła 4 174 zł, co oznacza lekki wzrost w porównaniu z rokiem wcześniejszym, kiedy było to 4 141 zł.

Według stanu na koniec 2022 r. przedsiębiorstwa windykacyjne obsługiwały 18,1 mln czynnych wierzytelności (bez funduszy inwestycyjnych zewnętrznych) o łącznej wartości nominalnej 147,1 mld zł. Tu na wierzytelności konsumenckie przypadało jeszcze więcej, bo 76,3 proc. ogólnej kwoty, zaś na wierzytelności korporacyjne 23,7 proc. Wśród ogółu wierzycieli pierwotnych dla wierzytelności konsumenckich największą grupę stanowiły banki (66,7 proc.) oraz firmy pożyczkowe (18 proc.). Reszta to niespłacone zobowiązania wobec m.in. na zakładów ubezpieczeń, jednostek samorządu terytorialnego, operatorów telekomunikacyjnych, dostawców telewizji kablowej i cyfrowej, a także na dostawców wody, gazu i elektryczności.

Przychody wierzycieli w górę

W grupie 92 badanych przedsiębiorstw windykacyjnych było 49 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, 23 spółki akcyjne oraz 20 podmiotów o innych formach prawnych. W 79 przedsiębiorstwach dominował kapitał krajowy, a w 13 kapitał zagraniczny.  

Wśród zbadanych podmiotów, 58 jednostek wskazało windykację jako jedyny zakres swojej działalności, dla 27 podmiotów był to zakres dominujący, a dla 7 firm – zakres uboczny. Do grup kapitałowych należały 23 przedsiębiorstwa, w tym jednostek dominujących było 7, jednostek zależnych –11, jednostek jednocześnie zależnych i dominujących – 5.

Według stanu na koniec 2022 r. w badanych podmiotach działalnością w zakresie windykacji zajmowało się 6 536 osób. Przedsiębiorstwa windykacyjne posiadały łącznie 93 oddziały i autoryzowane przedstawicielstwa.

Wpływ pandemii na swoją działalność zaobserwowało 30 badanych przedsiębiorstw windykacyjnych, z czego 26 firm oceniło jako „negatywny” a 4 jako „pozytywny”.

Do oceny sytuacji finansowej GUS wziął pod uwagę podmioty zajmujące się działalnością windykacyjną w zakresie jedynym lub dominującym oraz jednocześnie deklarujące w badaniu prowadzenie pełnej rachunkowości – 74 przedsiębiorstwa. Wartość aktywów tych 74 podmiotów wyniosła 10,5 mld zł w 2022 r. i w porównaniu z rokiem wcześniejszym wzrosła o 21,5 proc. Wybrane pod względem wielkości elementy aktywów podmiotów windykacyjnych w 2022 r. to: aktywa trwałe (9,2 mld zł), w tym inwestycje długoterminowe (8,5 mld zł) oraz aktywa obrotowe (1,3 mld zł), w tym inwestycje krótkoterminowe (0,6 mld zł). W wartości pasywów podstawowe elementy to: kapitał (fundusz) własny (5,1 mld zł), w tym kapitał (fundusz) zapasowy (0,9 mld zł) oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (5,4 mld zł), w tym zobowiązania długoterminowe (3,3 mld zł) i krótkoterminowe (1,1 mld zł).

W 2022 r. przychody z całokształtu działalności analizowanej grupy 74 przedsiębiorstw wyniosły 3,0 mld zł i w stosunku do 2021 r. zwiększyły się o 24,5 proc., zaś koszty z całokształtu działalności zwiększyły się o 13,6 proc. i wyniosły 1,8 mld zł. Wynik finansowy brutto 74 badanych firm wyniósł 1,2 mld zł, zaś wynik finansowy netto 1,1 mld zł. Spośród tej grupy przedsiębiorstw 47 firm wypracowało zyski, a 27 poniosło straty.

Inflacja napędzi problemy

- Wysoka inflacja na wielu poziomach wpływa negatywnie na sytuację finansową konsumentów. Można ją porównać do nakładania na nich przez państwo dodatkowych obciążeń. Ekonomiści mówią wprost o podatku inflacyjnym. Można zatem założyć, że w dłuższym okresie obciążenia te doprowadzą to do nasilenia problemów z obsługą zobowiązań, w tym z tytułu kredytów – mówi nam Krzysztof Borusowski, prezes notowanej na GPW firmy windykacyjnej BEST. - Równocześnie dotychczas nie zaobserwowaliśmy znaczącego pogorszenia poziomu spłat z portfeli wierzytelności obsługiwanych przez GK BEST, a podaż portfeli wierzytelności ze strony banków czy firm telekomunikacyjnych nie zmieniła się istotnie w porównaniu m.in. z 2022 r. - dodaje.

Zaznacza przy tym, że jest to między innymi wynik tzw. wakacji kredytowych, które chroniły pożyczkobiorców.

Na warszawskim parkiecie notowanych jest też kilka innych firm z branży windykacyjnej, w tym m.in. Kruk, Vindexus, Yolo czy BVT.