Inteligentne sieci to w teorii rozwiązania pozwalające na łączenie, wzajemną komunikację i optymalne sterowanie rozproszonymi dotychczas elementami sieci energetycznych – zarówno po stronie producentów, jak i odbiorców energii. W praktyce chodzi o wyposażenie sieci w nowoczesną infrastrukturę (liczniki, wyłączniki, przełączniki), która powoduje, że zużycie elektryczności, ciepła i gazu jest optymalne. I daje efekt w postaci oszczędności.
I chodzi nie tylko o inteligentne linie energetyczne i zarządzanie nimi, ale także o to, by przeciętny odbiorca energii mógł skorzystać z nowoczesnych technologii. Dla niego rozwiązaniem są nowoczesne liczniki, które nie tylko mierzą pobór energii, ale pozwalają też przeanalizować popyt na nią.
Zatem – według NFOŚiGW – sieci inteligentne mogłyby w pewnym stopniu wpływać zarówno na popyt, jak i na podaż energii, dzięki analizom zapotrzebowania na energię, tak aby produkować jej nie więcej niż potrzeba, tam gdzie trzeba (przy minimalizowaniu strat przy jej przesyłaniu), procesy energochłonne zaś, w miarę możliwości, tak rozkładać w czasie, by łagodzić „godziny szczytu” zapotrzebowania na energię. Włochy to kraj najbardziej zaawansowany obecnie we wdrażaniu takiego programu.
Prognozy wskazują na to, że dzięki niemu oszczędność energii może sięgnąć nawet 10 proc. Równie optymistyczne są przewidywania dotyczące efektów wymiany liczników, ale wiążą się z kosztami, w Polsce szacowanymi na 7–8 mld zł.
Do 2020 r. we wszystkich państwach Unii Europejskiej liczniki indukcyjne mają być zastąpione przez elektroniczne, czyli ze zdalną transmisją danych. Gdańska Grupa Energa, która w ubiegłym roku zakończyła instalować zdalne systemy odczytu zużycia elektryczności u swoich największych odbiorców, zamierza w ciągu sześciu lat w ten sposób wyposażyć pozostałych. Na początek zainstalować 100 tys. liczników u klientów na Helu, w Kaliszu i w okolicach Drawska Pomorskiego. Energa obsługuje w sumie ok. 3 miliony odbiorców, a koszty całego przedsięwzięcia szacuje na ok. 1,2 mld zł.
Z kolei poznańska Enea na razie zdecydowała się na akcję pilotażową, instalując ok. 1000 nowoczesnych liczników w gospodarstwach domowych w Kościanie i Szczecinie. Znacznie więcej, bo już 5,5 tys. tego typu urządzeń mają odbiorcy biznesowi poznańskiej grupy, a w planach jest zainstalowanie kolejnych.
