Deutsche Boerse: Frankfurt kształtuje przyszłość

Deutsche Boerse chwali się długimi tradycjami, ale też nowoczesnymi technologiami.

Deutsche Boerse to prawdziwa potęga wśród operatorów giełdowych – nie tylko w Europie, ale również na świecie. Należy do niej Frankfurter Wertpapierboerse, czyli giełda we Frankfurcie, oraz elektroniczna platforma obrotu Xetra. Dominują one na rynku niemieckim, a parkiet we Frankfurcie jest dziesiątym pod względem kapitalizacji rynkiem akcji na świecie. Jest również jednym z globalnych centrów handlu derywatami, a jego silna pozycja na tym rynku przyczyniła się do tego, że europejscy regulatorzy w 2012 r. zablokowali próbę fuzji Deutsche Boerse z amerykańską giełdą NYSE, a w marcu 2017 r. sprzeciwili się jej fuzji z London Stock Exchange. Frankfurt jest powszechnie traktowany jako najważniejszy rynek Europy kontynentalnej, a brexit może sprawić, że w nadchodzących latach jeszcze bardziej zyska na znaczeniu.

Tradycja i nowoczesność

Frankfurt już w średniowieczu był ważnym centrum finansowym. Współczesna Deutsche Boerse przedstawia się jako kontynuatorka założonej w 1585 r. przez frankfurckich kupców giełdy walutowej. Zestaw regulacji obowiązujących na tym rynku powstał w 1666 r., a najstarsza zachowana tabela notowań pochodzi z 1721 r. W 1779 r. zaczęto na niej notować obligacje, a w 1820 r. pierwsze akcje. Choć w XIX w. i na początku XX w. frankfurcka giełda została zmarginalizowana przez rynek berliński, to jednak przetrwała obie wojny światowe i kryzysy gospodarcze. W 1949 r. ponownie otwarto we Frankfurcie rynek akcji. Ponieważ Berlin był podzielony przez zimną wojnę, Frankfurt zyskiwał na znaczeniu i stał się największym centrum finansowym w Niemczech. Na jego korzyść przemawiała bliskość instytucji regulacyjnych, Bundesbanku, a później również Europejskiego Banku Centralnego. W 1990 r. kontrolę nad giełdą we Frankfurcie przekazano z rąk Frankfurckiej Izby Handlu i Przemysłu w ręce spółki Frankfurter Wertpapierboerse. W 1992 r. zmienia ona nazwę na Deutsche Boerse. W 1998 r. tworzy giełdę derywatów Eurex. W 2000 r. współtworzy firmę Clearstream International zajmującą się clearingiem i rozliczaniem transakcji rynkowych (dwa lata później przejmuje nad nią całkowitą kontrolę). W 2001 r. Deutsche Boerse przeprowadza swoją ofertę publiczną. Wśród największych jej akcjonariuszy znajdują się takie instytucje finansowe, jak: BlackRock (7,34 proc.), Deutsche Bank (2,1 proc.) czy Credit Suisse (2,68 proc.). 47 proc. akcjonariuszy to podmioty z USA, 20,3 proc. z Wielkiej Brytanii, a tylko 6,1 proc. z Niemiec.

GG Parkiet

Na koniec czerwca 2017 r., według danych WFE, kapitalizacja Deutsche Boerse wynosiła 1,99 bln USD. To blisko połowa kapitalizacji wszystkich giełd z grupy Euronext (4,03 bln USD) lub London Stock Exchange (4 bln USD), ale Frankfurt zostawia daleko w tyle znaczną większość europejskich rynków. Niezbyt dobrze wypada jednak pod względem ilości notowanych spółek. Na koniec czerwca było ich na Deutsche Boerse tylko 451, czyli mniej niż np. w Warszawie (887), na giełdach z grupy Nasdaq Nordics and Baltics (910) czy na parkietach z grupy Euronext (1278). Spośród spółek notowanych na Deutsche Boerse tylko 44 to firmy zagraniczne. Frankfurt wypada pod tym względem nieco lepiej od Warszawy (31), ale dużo słabiej od Wiednia (177), Londynu (436) czy też od giełd z grupy Euronext (169). Wśród spółek zagranicznych obecnych na Deutsche Boerse są m.in. firmy z Chin, USA, Wielkiej Brytanii, Austrii, Szwajcarii, Finlandii, Cypru czy Rosji. Żadnej polskiej firmy na razie tam nie ma.

DAX, główny indeks giełdy we Frankfurcie, zyskał od początku roku blisko 6 proc., a przez ostatnie 12 miesięcy wzrósł o 13,5 proc. W czerwcu pobił historyczny rekord. W jego skład wchodzą największe niemieckie firmy, takie jak: Volkswagen, Siemens, Allianz, Henkel, Bayer, BMW, BASF, Deutsche Telekom, Deutsche Bank czy sama Deutsche Boerse.

Giełda we Frankfurcie korzysta z własnego systemu tradingowego Xetra, który jest jednym z jej „produktów eksportowych". Taki sam system funkcjonuje m.in. na giełdach w Wiedniu, Pradze, Budapeszcie czy Dublinie. System nowej generacji działający na giełdzie w Szanghaju został oparty w dużym stopniu na rozwiązaniach z systemu Xetra. Deutsche Boerse może być więc uznana za operatora giełdowego wyznaczającego nowoczesne standardy.

Xetra to również elektroniczna platforma obrotu, której operatorem jest Deutsche Boerse. „Ponad 90 proc. obrotów akcjami notowanymi na niemieckich giełdach oraz ponad 30 proc. handlu ETF w Europie odbywa się poprzez platformę Xetra" – chwali się Deutsche Boerse. W lipcu 2017 r. poprzez tę platformę przeprowadzono 19,2 mln transakcji, o 0,5 mln więcej niż niż w takim samym okresie rok wcześniej.

GG Parkiet

Do Deutsche Boerse należy również Eurex, jedna z największych giełd derywatów na świecie. Początkowo była ona wspólnym przedsięwzięciem Deutsche Boerse oraz szwajcarskiej giełdy SIX. W 2012 r. Szwajcarzy sprzedali jednak swoje udziały wspólnikowi. Wolumen obrotów na giełdzie Eurex przekracza 1,7 mld kontraktów rocznie, z czego ponad połowa to kontrakty na akcje.

Przeprowadzając ofertę

Spółki, które chcą wejść na giełdę we Frankfurcie, mają do wyboru dwa rodzaje rynków: Rynek Regulowany i Rynek Otwarty. Pierwszy z nich podlega unijnym i niemieckim regulacjom, a Rynek Otwarty (Freiverkehr) jest regulowany przez samą giełdę i podlega prawu prywatnemu. Spółki decydujące się na emisję na Rynku Regulowanym mają do wyboru jego dwa segmenty: General Standard i Prime Standard. Wejście na drugi wiąże się z koniecznością spełniania podwyższonych standardów dotyczących raportów wynikowych, prospektów i transparentności spółki. Tylko spółki z segmentu Prime Standard mogą wejść do indeksów: DAX, MDAX, TecDAX i SDAX. Procedury przeprowadzania IPO na Rynku Regulowanym są podobne jak na innych rynkach w Unii Europejskiej. Instytucją, która zatwierdza prospekty emisyjne i wydaje zgodę na wejście na giełdę, jest BaFin, czyli niemiecki urząd nadzoru finansowego. Spółka wchodząca na Rynek Regulowany musi od co najmniej trzech lat przedstawiać swoje sprawozdania finansowe, mieć przynajmniej 1,25 mln euro kapitalizacji, a w jej ofercie publicznej musi zostać wyemitowanych co najmniej 10 tys. akcji.

„Wspieramy was również po waszym IPO. Zapewniamy wam m.in. wyczerpujące i jasno przygotowane wyjaśnienia dotyczące obowiązków związanych z obecnością na różnych segmentach rynku. Obejmuje to wyjaśnienia dotyczące różnych typów sprawozdawczości finansowej, publikowania informacji mających wpływ na akcje spółki oraz tego, jak powinniście prezentować swoją spółkę inwestorom" – czytamy na stronach internetowych Deutsche Boerse.

Handel na Deutsche Boerse można prowadzić za pośrednictwem jednego ze 187 pośredników. Wśród nich jest 89 niemieckich instytucji finansowych oraz wiele firm z Europy Zachodniej. Obok nich znalazły się jednak dwie instytucje z Czech, trzy z Węgier, jedna z Bułgarii, dwie z Hongkongu i jedna ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Giełda we Frankfurcie przyciąga więc uwagę inwestorów z całego świata.

Opłaty i godziny handlu, czyli co emitent wiedzieć powinien

Opłata za dopuszczenie akcji danej spółki na giełdę we Frankfurcie (admission fee) wynosi 3 tys. euro. Obok niej istnieje opłata inclussion fee wynosząca 2,5 tys. euro oraz introduction fee wynosząca 2,5 tys. euro. Stała część opłaty rocznej listing fee wynosi 11,7 tys. euro dla segmentu rynku General Standard i 12,7 tys. euro dla segmentu Prime Standard. Obok niej istnieje część zmienna tej opłaty wynosząca 0,1 euro od każdego 1 mln euro kapitalizacji spółki. Punktami odniesienia do obliczania tej opłaty są kapitalizacja spółki na koniec pierwszego i trzeciego kwartału, z których obliczana jest później średnia.

Handel na platformie elektronicznego obrotu Xetra odbywa się od poniedziałku do piątku od godz. 9.00 (wstępna aukcja jest o 8.50) do 17.30. Handel obligacjami na giełdzie we Frankfurcie trwa od 8.00 do 17.30, a produktami strukturyzowanymi od godz. 9.00 do 20.00. Handel na Deutsche Boerse nie odbywa się w: Nowy Rok, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, 1 maja, poniedziałek po Zielonych Świątkach, w Dzień Niemieckiej Jedności (3 października), w Dzień Reformacji (31 października) oraz w święta Bożego Narodzenia. Ogromna część zleceń giełdowych jest obecnie realizowana poprzez system Xetra, ale na giełdzie we Frankfurcie wciąż odbywa się też handel bezpośrednio na sali notowań. Dotyczy on głównie obligacji, ETF, spółek o małej kapitalizacji oraz spółek zagranicznych. Przez ostatnie kilkanaście lat ta forma handlu jednak mocno się zmieniła i maklerzy coraz rzadziej przychodzą na salę notowań. Nie widać tam już żywo gestykulujących i przekrzykujących się traderów. Transakcje przeprowadzają głównie w udostępnionych im przez giełdę pomieszczeniach tradingowych. Dostęp do sali notowań jest ograniczony dla publiczności, ale możliwe jest obserwowanie jej z galerii dla publiczności. Deutsche Boerse, tak jak wiele innych giełd, urządza również spec­jal­ne wycieczki oraz eventy popularyzatorskie. HK