Pieniądze na rachunku bieżącym to utrata odsetek

Zyski z lokat bankowych spadły w ciągu ostatnich czterech lat o 57,4 proc. Nie tylko z powodu malejących od 2013 r. stóp procentowych.

Jak wynika z danych KNF, w 2016 r. banki wypłaciły gospodarstwom domowym 7,285 mld zł odsetek od lokat i rachunków oszczędnościowych. Urząd podaje w ujęciu miesięcznym koszty odsetkowe banków, ale obejmują one łącznie depozyty detaliczne i klientów korporacyjnych. To zniekształca obraz, gdyż lokaty firmowe zazwyczaj są znacznie wyżej oprocentowane od depozytów klientów detalicznych. W 2016 r. banki łącznie wypłaciły 15,859 mld zł odsetek. Z tego mniej niż połowa trafiła do kieszeni osób prywatnych – wyliczyli eksperci BGŻOptima.

Najgorzej od lat

Nieco ponad 7 mld zł odsetek to wynik najgorszy od lat. Dla porównania w 2012 r. zyski z lokat detalicznych były o przeszło 10 mld zł wyższe. Oczywiście, wyższe wtedy były także oprocentowanie i stopy procentowe. Według NBP w grudniu 2012 r. banki płaciły za depozyty 4,8 proc. w skali roku. Na koniec 2016 r. przeciętne odsetki od lokat dla osób fizycznych wynosiły 1,6 proc.

2012 r. był ostatnim, w którym można było liczyć na wysokie odsetki. W kolejnych latach nastąpiła seria spadków stóp procentowych. W 2013 r. średnia stawka za depozyty wynosiła już 2,7 proc. To blisko 44 proc. mniej niż rok wcześniej. Odbiło się to na wartości odsetek, jakie deponenci dostali z banków. Były niższe niż rok wcześniej. Ale dynamika spadku też była niższa niż skala cięć oprocentowania i wyniosła 20,2 proc. Klienci banków dostali łącznie 13,669 mld zł od ulokowanego kapitału.

2014 rok znowu przyniósł spadek oprocentowania, które na koniec roku wyniosło 2,4 proc. Stawka była więc niższa o 11,1 proc. niż rok wcześniej. Znacznie większa przecena odbyła się jednak na zysku z lokat, który skurczył się do 10,157 mld zł, czyli był o 26 proc. niższy niż w 2013 r.

Dziesięć obniżek

Kolejny rok jeszcze bardziej przemeblował bankowe tabele oprocentowania depozytów detalicznych. Na koniec grudnia przeciętne odsetki spadły do 1,7 proc. Przecena sięgnęła niemal 30 proc. w ujęciu rocznym, natomiast wpływy z lokat zmniejszyły się o 17,4 proc. i spadły poniżej 10 mld zł rocznie, do 8,386 mld zł.

W 2016 r. klient detaliczny mógł liczyć przeciętnie na 1,6 proc. z lokaty. Zmiana nieznaczna w stosunku do 2015 r., bo dynamika spadku była niższa niż 6 proc. Niemniej przychody z lokat spadły w dwukrotnie szybszym tempie – 13,1 proc.

– Odsetki od depozytów maleją, gdyż bankowe tabele oprocentowania podążają w ślad za obniżkami stóp procentowych w NBP. Od 2012 r. do 2015 r. miało miejsce dziesięć obniżek stóp w banku centralnym, które spadły z 4,75 proc. do 1,5 proc. Dostosowanie odsetek jest naturalnym działaniem, ale nie tłumaczy spadku zysków z lokat detalicznych – mówi Dorota Seń, ekspertka BGŻOptima.

Rezygnacja z odsetek

GG Parkiet

Od 2013 r. oprocentowanie w bankach zmniejszyło się o 40 proc., a zyski z lokat spadły o 57 proc. Zarobek deponentów malał pomimo stałego wzrostu wartości środków powierzonych bankom, które co roku notowały wysoki napływ funduszy od klientów detalicznych. W 2013 r. trzymali oni w bankach 553 mld zł. Przed rokiem było to już 724 mld zł.

Przyglądając się dokładnie strukturze pieniędzy ulokowanych w bankach, można wyraźnie zaobserwować, że dynamiczny przyrost środków nastąpił głównie po stronie nieoprocentowanych lub oprocentowanych symbolicznie rachunków bieżących. Wartość funduszy detalicznych klientów powierzonych bankom wzrosła w latach 2013–2016 o 28,5 proc., natomiast dynamika przyrostu depozytów wyniosła 17,6 proc., a rachunków bieżących 43,6 proc.

Jedną z przyczyn, dla których Polacy trzymają oszczędności na nieoprocentowanych ROR-ach, jest potrzeba szybkiego dostępu do pieniędzy. Wprawdzie dostęp ma się również do środków ulokowanych na kontach oszczędnościowych, ale bardzo rzadko całkowicie bezpłatny. Na ogół za darmo można dokonać jednej wypłaty, następne są dość kosztowne.

W efekcie w 2016 r. klienci banków dobrowolnie zrezygnowali z blisko 1 mld zł odsetek. Wartość ich środków wzrosła przed rokiem o 62 mld zł. Wartość depozytów zwiększyła się o 1 mld zł. Reszta trafiła na konta osobiste. Gdyby wpłacili je na lokaty o średnim oprocentowaniu 1,6 proc., zyskaliby dodatkowych 976 mln zł odsetek.

[email protected]