Ropa naftowa, euro do dolara i kawa, czyli trzy „pewniaki” z rynku forex

Sprawdziliśmy, jak różne klasy aktywów radzą sobie w poszczególnych kwartałach. Tytułowa trójka wykazuje pewne anomalie, które można wykorzystać przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

W ostatnich odcinkach "Profesjonalnego inwestora" przyglądaliśmy się statystykom kwartalnym dla indeksów branżowych z GPW i ich liderom, a także indeksom zagranicznym. Okazało się, że bez względu na geograficzne położenie, rynki wykazują pewne sezonowe anomalie. Dziś postanowiliśmy przyjrzeć się walutom, surowcom i towarom. Wzięliśmy pod lupę najbardziej popularne aktywa wśród fanów rynku forex. Czego można się spodziewać na wykresach w poszczególnych kwartałach?

Słowo o metodologii

Pod statystyczną lupę wzięliśmy dziesięć aktywów: sześć par walutowych (EUR/USD, GBP/USD, CHF/EUR, JPY/USD, EUR/PLN, USD/PLN), jeden surowiec (ropa naftowa WTI), jeden metal szlachetny (złoto) oraz dwa towary rolnicze (pszenica, kawa). Dla większości rynków analiza objęła okres od 1990 do 2017 r. Wyjątkiem są tu tylko pary walutowe z polskim złotym (EUR/PLN i USD/PLN) – z uwagi na niską płynność i ponadprzeciętne wahania kursów w latach 90. zbadaliśmy tu okres od 2000 r. do dziś. Dane pochodzą z serwisu stooq.pl. Zmianę notowań danego aktywa w danym kwartale mierzyliśmy od kursu otwarcia kwartału do kursu zamknięcia, dlatego wyniki mogą się nieznacznie różnić, jeśli ktoś mierzy zmianę w ujęciu od zamknięcia do zamknięcia. Tabela obok pokazuje dokładne wyliczenia dla poszczególnych kwartałów. Umieściliśmy tam wyniki pokazujące: średnią zmianę kursu w danym kwartale, odsetek wzrostowych kwartałów (nazywany dalej skutecznością lub trafnością), średni wzrost podczas wzrostowych kwartałów i średni spadek podczas spadkowych kwartałów.

Ropa, euro i kawa

W ogólnym ujęciu warto zauważyć, że analizowane tu aktywa wykazują mniejszą średnią zmienność niż prezentowane w ubiegłym tygodniu indeksy zagraniczne. Średnia zmiana kursów dla owych aktywów wynosi +0,82 proc., średnia zmian dodatnich +7,6 proc., a ujemnych -5,8 proc. Dla wskaźników zagranicznych jest to odpowiednio: +3,3 proc., +11,3 proc. oraz -9,4 proc. Niższe wahania notowań oznaczają mniejszy potencjalny zysk przy mniejszym ryzyku, ale warto pamiętać, że rynek forex oferuje dźwignię, dzięki której można efekt zmienności znacznie spotęgować, akceptując oczywiście adekwatny wzrost zagrożenia, że poniesiemy dotkliwą stratę finansową.

Z uwagi na fakt, że kontrakty CFD notowane na foreksie pozwalają grać zarówno na długich, jak i krótkich pozycjach, warto w prezentowanym zestawieniu szukać potencjalnych pewniaków i do zwyżek, i do spadków. Pod względem średniej zmiany notowań w obu kategoriach bryluje ropa naftowa. W trzecim kwartale jej kurs zmienia się średnio o +7,2 proc. i przez 28 ostatnich lat zwyżkował w 16 przypadkach. Średnia zwyżka podczas wzrostowych, trzecich kwartałów sięga aż 19,9 proc., a podczas spadkowych zniżka przeciętnie wynosi -9,8 proc. Po byczym okresie lipiec–wrzesień przychodzi słabiutki czwarty kwartał, podczas którego średnia zmiana notowań baryłki jest ujemna i wynosi -6,4 proc. przy odsetku spadkowych kwartałów sięgającemu 63 proc. Wygląda więc na to, że w trzecim kwartale na rynku ropy powinny przeważać długie pozycje, a w czwartym krótkie. Co ciekawe, od stycznia także warto obstawiać wzrosty. Przez ostatnie 28 lat w 20 przypadkach ropa WTI drożała w pierwszym kwartale (średnia zmiana to +4,2 proc.). Jest to najwyższa trafność w całym zestawieniu.

Wśród walut największe zmiany, dodatnie i ujemne, wykazuje główna para euro do dolara. W trzecim kwartale średnia zmiana wynosi +1,45 proc. przy skuteczności 67,9 proc., a w pierwszym -1,3 proc. przy odsetku spadkowych okresów 53,6 proc. Warto zwrócić uwagę, że wśród walut najniższą trafność mają pary złotowe w czwartym kwartale i to zarówno w relacji do euro, jak i do dolara. W obu przypadkach obie dewizy traciły do złotego w trzech ostatnich miesiącach roku w 11 na 17 przypadków.

Jeśli chodzi o pewniak na krótkie pozycje, to śmiało można wskazać kawę w drugim kwartale. W 20 na 28 przypadków okres ten przynosił zniżkę notowań kontraktów CFD, średnio o 9,7 proc. Trzeba tu jednak dodać, że jeśli już kurs rósł, to średnio aż o 26,2 proc., co sugeruje, że ewentualne pudło co do kierunku pozycji może nas słono kosztować.

Jak widać, w przeciwieństwie do analizowanych tydzień temu indeksów waluty, surowce i towary nie wykazują ewidentnej sezonowości kwartalnej. Nie ma tutaj reguły, że dana klasa aktywów wykazuje regularność zachowań w tej samej części roku. Do każdego instrumentu trzeba więc podchodzić indywidualnie. Zdajemy sobie sprawę, że utrzymywanie otwartej pozycji w kontrakcie CFD przez trzy miesiące, zwłaszcza przy dużej dźwigni, może być trudne. Dlatego sugerujemy, by day-traderzy powtórzyli to badanie, ale na mniejszych interwałach czasowych (np. dla miesięcy). Dane kwartalne mogą stanowić tylko wstępny filtr albo być pomocne dla inwestorów akcyjnych stosujących analizę międzyrynkową. Nie da się przecież ukryć, że przykładowo ceny kruszców mają wpływ na wyniki działalności spółek jubilerskich, a ceny paliw na rentowność dystrybutorów paliw.

[email protected]

1. Ropa naftowa coraz bliżej górnej granicy wahań. Czy czeka nas fala spadkowa?

Notowania ropy WTI od ponad roku poruszają się w szerokiej konsolidacji: 55–40 dol. Od trzech miesięcy kurs jest w trendzie wzrostowym i zbliża się do górnej granicy wahań. Oscylatory RSI i STS rosną, ale są w strefach neutralnych i mają potencjał wzrostowy. Na ROC aktywny jest sygnał kupna, a średnia krocząca z 50 sesji bliska jest przebicia od dołu 200-sesyjnej. Technika zapowiada więc zwyżkę do 55 dol. Jeśli powtórzy się schemat obserwowany od ponad roku, to czeka nas odbicie. Za takim scenariuszem przemawiają statystyki dla IV kwartału.

2. Technika zapowiada powrót kursu EUR/USD na wzrostową ścieżkę

Notowania euro do dolara od początku tego roku są w silnym trendzie wzrostowym. W ciągu dziesięciu miesięcy wspólna waluta umocniła się o 14 proc. Aktualnie cena jest w fazie odrabiania strat po wrześniowej korekcie. Spadek zatrzymał się w rejonie wsparć wyznaczonym przez lokalne szczyty z 2015 r. i 2016 r. MACD zakręcił już w górę i jest bliski przebicia poziomu 0. Wskaźnik ROC już to zrobił, więc technika sugeruje powrót notowań na ścieżkę zwyżek. Zwłaszcza, że od maja średnie kroczące z 50 i 200 sesji pozostają w układzie złotego krzyża.

3. Kawa nie wykorzystała technicznej szansy na podniesienie wyceny

W przypadku kawy trudno wskazać teraz jednoznaczny trend. W lipcu cena przebiła wprawdzie linię trendu spadkowego, ale nie zdołała zbudować sekwencji chociażby dwóch coraz wyżej położonych szczytów. Cena zmaga się teraz ze wsparciem 130 centów. MACD i RSI zaczęły zniżkować w kierunku stref wyprzedania, a średnie kroczące z 50 i 200 sesji zwróciły się na południe. Zachowanie wskaźników sugeruje rosnącą przewagę podaży, co zapowiada powrót zniżek w najbliższym czasie. Przebicie poziomu 115 centów będzie sygnałem sprzedaży.