Powszechnie stosowaną na świecie miarą do oceny kosztów w funduszach, jakimi obciążani są klienci, jest wskaźnik Total Expense Ratio (TER). Informuje on o tym, jaki rzeczywisty procent aktywów funduszu pochłonęły w danym okresie sprawozdawczym koszty o charakterze operacyjnym skorygowane o koszty odsetek, ujemne różnice kursowe oraz koszty pokrywane przez TFI (chodzi o faktyczną opłatę za zarządzanie – w prospektach często podawane są maksymalne, do tego success fee; inne koszty są minimalnym dodatkiem).
Średnia wartość wskaźnika dla funduszy gotówkowych (czyli lokujących jedynie w papiery skarbowe) i pieniężnych w połowie tego roku osiągnęła rekordowo niski poziom – 0,87 proc. Na koniec 2003 r. wynosiła 1,29 proc. – Fundusze gotówkowe i pieniężne w przeciwieństwie do pozostałych grup od kilku lat notują ciągły spadek kosztów. Jest to dość rzadka na naszym rynku sytuacja, kiedy TFI faktycznie konkurują ze sobą na poziomie kosztowym – komentuje Anna Zalewska, analityczka Analiz Online.
– Te fundusze nie mogą sobie pozwolić na pobieranie zbyt wysokich opłat, gdyż wysokość stóp procentowych, która ma podstawowy wpływ na wyniki, spadła już do bardzo niskiego poziomu – dodaje Krzysztof Peć z Analiz Online. Chodzi szczególnie o konkurencyjność w ofercie dla dużych klientów instytucjonalnych, którzy korzystają z tych produktów w ramach zarządzania płynnością.
Najbardziej konkurencyjne kosztowo w I połowie 2010 r. to KBC Gamma (0,45 proc.), KBC Pieniężny VIP (0,47 proc.), Superfund Płynnościowy (0,48 proc.). Wśród TFI, które w największym stopniu obniżyły koszty w ciągu ostatnich dwóch lat, są m.in.: PKO (PKO Skarbowy – z 1,37 proc. do 0,99 proc.), KBC (KBC Pieniężny VIP o ponad jedną piątą) i ING, dla którego funduszy TER przekraczał grubo 1 proc., a obecnie wynosi 0,8 proc.
Kilka funduszy odnotowało w tym czasie wzrost TER. Przykłady: jeden z najlepszych funduszy w grupie, Idea Premium (wzrost z 1 proc. do 1,4 proc.) i Skarbiec Gotówkowy, który jest najdroższym rozwiązaniem w grupie – na koniec czerwca tego roku wskaźnik TER wyniósł 2,17 proc.Średni wskaźnik TER dla krajowych funduszy akcji wynosi 3,6 proc., mieszanych – 2,9 proc., a dłużnych – 1,4 proc.