Eksport uratował rozwój gospodarczy Ameryki

Gospodarka Stanów Zjednoczonych w drugim kwartale rozwijała się szybciej, niż przewidywano, dzięki rekordowemu eksportowi. Obecne półrocze ma już być gorsze

Wzrost produktu krajowego brutto o 3,3 proc. między kwietniem i czerwcem był szybszy od 2,7 proc. ostatnio prognozowanych przez ekonomistów, i tym bardziej od 1,9 proc. wykazanych przed miesiącem we wstępnym szacunku Departamentu Handlu. Jest to też najszybsze tempo wzrostu amerykańskiego PKB od III kwartału zeszłego roku. W I kwartale br. wzrost wyniósł o, 9 proc.

Najmniejszy od ośmiu lat

deficyt handlowy

Rekordowy eksport i jednorazowy bodziec w postaci ulg podatkowych zapobiegły stagnacji gospodarczej, na którą jednoznacznie wskazywały zapaść budownictwa mieszkaniowego i ograniczanie wydatków przez spółki.

Już w lecie jednak wydatki konsumpcyjne w USA zaczęły słabnąć, a wolniejszy rozwój gospodarczy innych krajów źle wróży perspektywom sprzedaży zagranicznej, co zapowiada, że miniony kwartał był zapewne najlepszy w tym roku dla amerykańskiej gospodarki.

Najmniejszy od ośmiu lat deficyt handlowy Stanów Zjednoczonych najbardziej przyczynił się do ich rozwoju gospodarczego w II kwartale. Spadek tego deficytu do 376,6 mld USD w skali rocznej dodał do ostatecznego wyniku minionego kwartału aż 3,1 pkt proc., najwięcej od 1980 r. Oznacza to, że bez handlu zagranicznego amerykańska gospodarka rozwinęłaby się w tym okresie o zaledwie 0,2 proc. W pierwszych trzech miesiącach br. wzrost liczony bez uwzględniania wyników handlu zagranicznego wyniósł 0,1 proc.

Zbawiennego wpływu eksportu nie da się już utrzymać w obecnym półroczu, bo słabnie tempo rozwoju gospodarczego u niektórych największych partnerów handlowych USA. Strefa euro i Japonia już w minionym kwartale odnotowały spadek PKB. Pogorszenia prognoz także dla USA spodziewają się nie tylko niezależni ekonomiści, ale także członkowie Federalnego Komitetu Rynku Otwartego, decydujący o poziomie stóp procentowych. Na posiedzeniu 5 sierpnia wskazywali oni na "słabnący popyt za granicą na amerykańskie towary".

Wydatki konsumpcyjne

będą spadać

Odpowiadająca za ponad dwie trzecie amerykańskiego PKB konsumpcja wzrosła w II kwartale o 1,7 proc. w stosunku rocznym. W zeszłym miesiącu szacowano ten wzrost na 1,5 proc., a w I kwartale wyniósł on 0,9 proc.

Ekonomiści przewidują jednak, że ten okres ekspansji wydatków konsumpcyjnych, w tym roku skończy się. Sprzedaż detaliczna w lipcu spadła po raz pierwszy od pięciu miesięcy, przede wszystkim za sprawą zapaści na rynku samochodowym. Po kilka procent spadły też przychody producentów wyposażenia domów i sieci handlujących takimi towarami. I nie zmieni marnych prognoz konsumpcji niespodziewany wzrost zysku i sprzedaży Tiffany & Co., mimo zasłużonej sławy sklepu tej spółki przy nowojorskiej Piątej Alei.

Dwie główne przyczyny spodziewanego spadku wydatków konsumpcyjnych to pogarszająca się sytuacja na rynku pracy i koniec rządowej pomocy.

Od początku roku w Stanach Zjednoczonych ubyło 463 tys. miejsc pracy, a płace rosły wolniej niż inflacja. W połowie lipca do Amerykanów dotarły ostatnie czeki z ulgami podatkowymi, których łączna kwota wyniosła prawie 92 mld USD. Tej pomocy rządu już nie ma.

Niższe dochody

konsumentów i spółek

Amerykanie będą wydawali mniej także dlatego, że ich płace w I kwartale wzrosły o 52,5 mld USD, czyli o 20,2 mld USD mniej niż pierwotnie szacowano. Oznacza to, że w przeliczeniu na jednego konsumenta, jego przychód wzrósł w tym okresie o 3 proc. w stosunku rocznym, przy stopie inflacji na poziomie 3,7 proc.

Wczorajszy raport potwierdził też wciąż złą sytuację w budownictwie mieszkaniowym. Spadło ono o 15,7 proc., bardziej niż pierwotnie szacowano. Gorzej wyglądają też zyski spółek. W II kwartale spadły o 2,4 proc., do 1,56 bln USD w skali rocznej. Były mniejsze o 7 proc. niż w takim samym okresie zeszłego roku, co oznacza spadek największy od 2001 r., kiedy gospodarka USA była w recesji.