Wprowadzane od 2010 roku zmiany, które mocno ograniczyły rolę otwartych funduszy emerytalnych, nie pozostały bez wpływu na polski rynek kapitałowy. Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez wiceprezesa Vestor DM Tomasza Bardziłowskiego dla fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju stopniowa likwidacja OFE, rozpoczęta cięciem składek przed pięcioma laty i kontynuowana rok temu poprzez przejęcie ponad połowy oszczędności emerytalnych zgromadzonych w drugim filarze, przyczynia się w sposób bezpośredni do zmniejszania roli polskiego rynku kapitałowego w finansowaniu polskich przedsiębiorstw.
Odwrotnie niż w Europie
– Paradoksalnie w tym samym roku, w którym w Polsce likwidowane jest olbrzymie źródło długoterminowych krajowych funduszy na inwestycje, w Unii Europejskiej formuje się wielka inicjatywa mająca na celu wzmocnienie rynków kapitałowych – wskazuje Bardziłowski.
Chodzi o powołanie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych (ELTIF), które mają zagwarantować długofalowe finansowanie gospodarki Starego Kontynentu.
– Kiedy w Europie dochodzą do wniosku, że bez silnych rynków kapitałowych europejskim gospodarkom nie uda się wyjść z marazmu niskiego wzrostu i niskiej innowacyjności przedsiębiorstw, w Polsce – na skutek zeszłorocznej antyreformy emerytalnej – rozwój niedojrzałego jeszcze rynku kapitałowego zostaje znacząco zahamowany – uważa Bardziłowski. – Jednocześnie pomimo obietnic nie są wprowadzane rozwiązania strukturalne, które mógłby zwiększyć poziom oszczędności krajowych i możliwości finansowania polskich przedsiębiorstw – dodaje.
Zatrzymany rozwój
Mierzona kapitalizacją giełdy w stosunku do krajowego PKB głębokość polskiego rynku na koniec ubiegłego roku wynosiła zaledwie 34 proc. Bardziłowski podkreśla, że to dużo poniżej globalnej średniej dla rynków rozwijających się, która wynosi 45 proc. W Hiszpanii ten wskaźnik wynosi ponad 70 proc., w Szwecji 100 proc., a w Wielkiej Brytanii aż 181 proc.