Rekord na giełdzie w Tokio po wyborze Sanae Takaichi na premiera

Wybór zwolenniczki stymulacji gospodarczej na premiera Japonii ucieszył inwestorów, choć nie był dla rynków dużym zaskoczeniem. Nikkei 225 ustanowił we wtorek rekord.

Nikkei 225, indeks giełdy w Tokio, rósł co prawda podczas poniedziałkowej sesji mniej niż o 1 proc., ale ustanowił kolejny rekord. Tylko 64 pkt dzieliły go od poziomu 50 tys. pkt. Zwyżki indeksu były częściowo reakcją na wybór Sanae Takaichi na premiera Japonii. Wynik głosowania w parlamencie nie był jednak dużym zaskoczeniem dla inwestorów. Nikkei 225 dużo mocniej rósł w poniedziałek, w reakcji na zawarcie koalicji przez Liberalno-Demokratyczną Partię Japonii (LDP), której od niedawna przewodzi Takaichi, z Japońską Partią Innowacji (Ishin). W ciągu ostatnich pięciu sesji Nikkei 225 zyskał prawie 5 proc., w ciągu miesiąca wzrósł o ponad 8 proc., a od początku roku skoczył o 23,5 proc. Jen słabł natomiast we wtorek o 0,6 proc. wobec dolara. Za 1 dol. płacono 151,6 jena. Rentowność japońskich obligacji dziesięcioletnich spadła do 1,65 proc.

Takaichi jest uznawana za zwolenniczkę abenomiki, czyli polityki gospodarczej realizowanej przez rząd Shinzo Abe w latach 2012–2020, polegającej głównie na silnej stymulacji fiskalnej i monetarnej gospodarki. Ministrem finansów w jej rządzie ma zostać Satsuki Katayama, inna zwolenniczka abenomiki.

Co oznacza wybór Takaichi na premiera Japonii?

W ramach poniedziałkowego porozumienia koalicyjnego, Partia Innowacji Japonii osiągnęła „prawie pełne porozumienie” z LDP w większości z 12 obszarów polityki, w których domagała się zmian – od reform systemu zabezpieczenia społecznego po ustanowienie „drugiej stolicy”, aby przenieść niektóre funkcje rządowe i gospodarcze poza Tokio – jak stwierdził współprzewodniczący partii, Fumitake Fujita.

– Idąc naprzód jako koalicja – choć będziemy szczerze wyrażać nasze niezadowolenie – pragniemy złożyć zobowiązanie, że będziemy iść razem jako partnerzy, zdecydowani zrealizować to, co wspólnie uzgodniliśmy dla odrodzenia Japonii – powiedział Fujita dziennikarzom po spotkaniu z innymi parlamentarzystami. 

Porozumienie stanowi, że nowy rząd utworzy biuro ds. efektywności rządowej, które dokładnie przeanalizuje ulgi podatkowe i dotacje, eliminując te uznane za nieskuteczne. Żądanie Partii Innowacji Japonii dotyczące zmniejszenia liczby członków parlamentu – co partia nazywa „bramą do reform” – również znalazło się w pisemnym porozumieniu. Stwierdza ono, że partie „będą dążyć do zmniejszenia liczby miejsc w Izbie Niższej o 10 proc.” podczas nadchodzącej sesji parlamentu. Propozycja ta wywołała jednak polityczne kontrowersje wśród różnych partii. Fujita powiedział jednak, że różnice zdań nadal istnieją w kwestii zwolnienia produktów spożywczych z 8 proc. podatku konsumpcyjnego na dwa lata oraz zakazu darowizn politycznych od korporacji i grup. Obie partie utworzą międzypartyjny organ konsultacyjny, aby kontynuować rozmowy na temat tych polityk.

Na nadzwyczajnej sesji parlamentu, która rozpoczęła się 21 października, Takaichi otrzymała 237 z 465 głosów oddanych w Izbie Niższej oraz 123 z 246 w Izbie Wyższej w pierwszej turze. Ponieważ nie zdobyła ona większości w Izbie Wyższej, przeprowadzono dogrywkę w tej izbie przeciwko Yoshihiko Nodzie, liderowi głównej opozycyjnej Konstytucyjno-Demokratycznej Partii Japonii. W dogrywce zdobyła 125 głosów, zapewniając sobie zwycięstwo.

Takaichi została wybrana prezydentem rządzącej Partii Liberalno-Demokratycznej 4 października, zastępując Shigeru Ishibę, który ustąpił w trakcie kadencji, biorąc odpowiedzialność za dwie kolejne porażki partii w wyborach krajowych. Porażki te zepchnęły LDP do mniejszości zarówno w Izbie Niższej, jak i Wyższej. Takaichi będzie również kierować rządem mniejszościowym, ale z innym partnerem. Komeito, partia związana z buddyjską sektą Sokka Gakai, wycofała się z koalicji prowadzonej przez LDP. Oficjalnie z powodu niechęci partii rządzącej do zaostrzenia regulacji dotyczących darowizn politycznych, ale w grę mogła wchodzić niechęć do poparcia Takaichi ze względu na jej poglądy na politykę zagraniczną. (Takaichi jest znana z niechęci wobec Chin, a Komeito stanowiło zwykle siłę opowiadającą się za polepszeniem relacji z Pekinem.)