Przez ostatnie 11 lat z Chin wypłynęło z pominięciem państwowej kontroli 3,8 bln USD. Odpływ w 2011 r. wyniósł aż 602,9 mld USD, a w tym roku będzie najprawdopodobniej jeszcze większy – wynika z raportu instytucji badawczej Global Financial Integrity (GFI). – To rodzi poważne pytania dotyczące chińskiej gospodarki. Porządek społeczny, ekonomiczny i polityczny jest niemożliwy do utrzymania w dłuższym terminie przy tak dużym odpływie kapitału za granicę – wskazuje Dev Kar, główny ekonomista GFI.
Rozbieżne szacunki
Wyliczenia tej instytucji są dosyć zaskakujące. Dotychczasowe szacunki skali odpływu kapitału z Chin były bowiem dużo mniejsze. I tak „The Wall Street Journal" podaje, że przez 12 miesięcy do końca września 2012 r. z ChRL odpłynęło 225 mld USD, z czego większość nielegalnie. Lombard Street Research, firma znana ze swojego pesymizmu wobec chińskiej gospodarki, szacuje odpływ kapitału z Chin w tym okresie na ok. 300 mld USD.
Wszelkie próby ustalenia prawdziwej sumy mogą być jednak skazane na klęskę ze względu na to, że liczony jest tam kapitał nielegalnie transferowany, a więc pomijany w statystykach.
GFI wskazuje, że kapitał z ChRL jest najczęściej transferowany za granicę za pomocą praktyki zwanej handlowym przefakturowaniem (ang. trade misinvoicing). Polega ona na tym, że chińskie firmy umawiają się z zagranicznymi dostawcami, że zapłacą zawyżoną cenę za importowane produkty. Różnica między prawdziwą a zawyżoną ceną jest później odprowadzana na specjalny rachunek, zwykle w raju podatkowym. Czasem te pieniądze wracają do Chin i figurują w statystykach jako bezpośrednie inwestycje zagraniczne (FDI). To tłumaczy, dlaczego np. spółki z Brytyjskich Wysp Dziewiczych dokonały w 2010 r. w Chinach inwestycji wartych aż 213,7 mld USD.
Przyczyny exodusu
Czemu kapitał opuszcza Chiny na masową skalę? Część tego zjawiska można tłumaczyć ukrywaniem przychodów z korupcji i innej działalności przestępczej. Ale w większości przypadków jest to sposób na zainwestowanie pieniędzy z dala od kontrolowanego przez państwo systemu finansowego.
