Strach przed bezrobociem wyparował. Polacy odzyskują zaufanie do gospodarki

W czerwcu już ósmy miesiąc z rzędu poprawiły się nastroje w gospodarstwach domowych. Szybko maleją oczekiwania inflacyjne, a strach przed bezrobociem jest najmniejszy od wybuchu pandemii Covid-19 w 2020 r.

Jak podał w czwartek GUS, tzw. bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), który odzwierciedla oceny i oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące ich sytuacji finansowej oraz stanu gospodarki, a także ich skłonność do dokonywania ważnych zakupów, wzrósł w czerwcu do -28,2 pkt z -29,9 pkt w maju.

Nastroje konsumentów są wciąż gorsze niż w lutym 2022 r. ostatnim miesiącu, zanim atak Rosji na Ukrainę uruchomił falę pesymizmu w gospodarstwach domowych. Różnica jest już jednak niewielka, sięga 0,5 pkt. A jeszcze w październiku ub.r. BWUK wynosił -45,5 pkt, najmniej w ponad 22-letniej historii badań nastrojów konsumentów.

Patrząc w szerszej perspektywie, nastroje konsumentów są wciąż dość słabe, co przyczynia się do spadku konsumpcji (o 1,1 proc. rok do roku w IV kwartale 2022 r. i o 2 proc. w I kwartale br.). W kilku latach poprzedzających pandemię BWUK był powyżej zera, co oznacza, że więcej gospodarstw domowych raportowało pozytywne zmiany swojej sytuacji finansowej niż zmiany negatywne. Covid-19 mocno nastroje popsuł, od jesieni 2021 r. negatywnie zaczęła na nie wpływać przyspieszająca inflacja, a następnie wojna w Ukrainie. Z drugiej strony, konsumenci wyjątkowo szybko odzyskują zaufanie do gospodarki.

W czerwcu do zwyżki BWUK w największym stopniu przyczynił się największy od września ub.r. wzrost skłonności gospodarstw domowych do dokonywania ważnych zakupów (auto, urządzenia RTV i AGD). Wskaźnik gotowości do dużych wydatków znalazł się na poziomie najwyższym od lutego 2022 r. To m.in. konsekwencja spadku inflacji, która w coraz mniejszym stopniu eroduje siłę nabywczą płac. W maju przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw zmalało realnie (czyli po uwzględnieniu inflacji) o około 0,7 proc., najmniej od lipca 2022 r.

Polacy oczekują niższej inflacji

Konsumenci powszechnie oczekują zaś dalszego spadku inflacji. Według badań GUS niespełna 40 proc. konsumentów ocenia obecnie, że w najbliższych 12 miesiącach ceny będą rosły tak samo lub szybciej niż w poprzednich 12 miesiącach. To najniższy wynik od 2017 r. W maju odsetek ten wynosił 42 proc., a w kwietniu przekraczał 46 proc.

W czerwcu ósmy raz z rzędu wzrósł także wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej (WWUK), który mierzy oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące stanu ich finansów, gospodarki ogółem oraz koniunktury na rynku pracy w perspektywie 12 miesięcy. Znalazł się tym samym na najwyższym od października 2021 r. poziomie -14,8 pkt, po -15,3 pkt w kwietniu. W przeszłości to bieżący wskaźnik był zwykle wyżej niż wskaźnik wyprzedzający. To, że od mniej więcej dwóch lat jest inaczej, tłumaczyć można m.in. dobrą koniunkturą na rynku pracy. Dzięki niej gospodarstwa domowe uważają bieżące trudności finansowe, spowodowane inflacją, za przejściowe.

Tę hipotezę wspiera kolejny wyraźny wzrost składowej WWUK, która wyraża poczucie pewności zatrudnienia. W czerwcu znalazła się ona na poziomie -10,9 pkt., w porównaniu do -13 pkt w maju. Tyle samo wynosiła we wrześniu 2021 r., a wyżej była poprzednio w marcu 2020 r., gdy nie były jeszcze odczuwalne gospodarcze skutki pandemii Covid-19. Obecnie tylko 27 proc. gospodarstw domowych spodziewa się w horyzoncie 12 miesięcy wzrostu poziomu bezrobocia. W maju ten odsetek przekraczał 30 proc., a jeszcze pod koniec ub.r. 50 proc.

Jedną z przyczyn tych optymistycznych ocen sytuacji na rynku pracy może być to, że gospodarka – jak oceniają ekonomiści – minęła już dno spowolnienia gospodarczego, a nie poskutkowało to wzrostem stopy bezrobocia. W maju, jak szacuje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,1 proc., po 5,2 proc. w kwietniu. W tym okresie roku we współczesnej historii Polski nigdy nie była niższa.