EKG w Katowicach: Nasza Nowa Europa

Unia Europejska może być ponownie w awangardzie, dawać dobry przykład na świecie. Jednak aby tak się stało, musi nauczyć się działać ponad podziałami.

– Wydaje się, że Unia Europejska wyszła zwycięsko z kryzysu, który rozpoczął się dziesięć lat temu. Ale pojawiły się nowe wyzwania, które wówczas były w ogóle nierozpoznane – mówił Jerzy Buzek, były premier oraz przewodniczący Rady Europejskiego Kongresu Gospodarczego, podczas sesji „Nasza Nowa Europa" inaugurującej X, jubileuszową edycję EKG w Katowicach.

Długa lista zagrożeń

Te wyzwania to m.in. brexit i inne tendencje separatystyczno-autonomiczne, eurosceptycyzm, kryzys migracyjny, rosnące podziały wewnętrzne UE, projekt Unii dwóch prędkości itp.

Iveta Radičová, była premier Słowacji, podkreślała, że mamy też kryzys demokracji i kryzys tożsamości społeczeństwa demokratycznego. Jej zdaniem takie wydarzenia jak zabójstwa dziennikarzy na Malcie i w Słowenii wskazują, że instytucje demokratyczne, w tym rządy, sądy, służby czy opozycja, nie działają jak potrzeba. Z kolei w społeczeństwie narasta niepokój i niezadowolenie, m.in. ze względu na to, że obywatele nie korzystają ze wzrostu gospodarczego.

– Wiele osób pyta: skoro wszystko i wszystkim się poprawia, to czemu nie mnie. Dla kogo ten wzrost PKB, kto to odczuwa? – mówiła Radičová.

– Rok 2016 to jedna z istotniejszych dat dla Europy ze względu na brexit i wygrane przez Donalda Trumpa wybory, co oznaczało początek wyjścia USA z globalnej współpracy – zaznaczył Alexander Stubb, wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego, b. premier Finlandii. – To powoduje powstanie pewnej luki, a kto i czym ją wypełni, dopiero się przekonamy. Ja uważam, że powinny ją wypełnić wartości demokratyczne, a nie autorytarne.

Ryzyka i gospodarka

Stubb podkreślał, że wielkim wyzwaniem jest także rewolucja technologiczna. – Big data, robotyzacja na rynku pracy, genetyka – to kwestie, które będą decydować o naszej przyszłości. Trzeba się do tego dobrze przygotować, bo to procesy, który przyniosą niezwykle istotne wyzwania moralne, etyczne i społeczne – zaznaczył.

Jacek Czaputowicz, minister spraw zagranicznych Polski, znaczył z kolei, że Unia może rosnąć w siłę, ale musi być konkurencyjna. Dla utrzymania tej konkurencyjności konieczne jest zaś opieranie się na czterech podstawowych swobodach.

– Tymczasem widać ciągoty protekcjonistyczne, ograniczanie tych swobód, zwłaszcza w zakresie przepływu pracy i usług – wytykał Czaputowicz.

Minister analizował, że w odwrotności do Polski, w części krajów UE pojawia się demokracja protekcjonistyczna. Dotyczyć ma ona nie tylko gospodarki, ale też polityki, w której dialog odbywa się tylko z tymi, którzy zostali uznani przez unijne elity.

Minister dodał też, że Polska nie godzi się na Unię wielu prędkości. Za to zaznaczył, że to kraje takie jak Polska, Niemcy, Szwecja, Węgry czy Holandia, czyli takie i w strefie euro, i poza nią, ciągną Europę pod względem wzrostu gospodarczego.

W jedności siła

Szansą na pokonanie tych zagrożeń i kryzysów są działania ponad wszystkimi podziałami – uznali zgodnie uczestnicy dyskusji.

– Współpraca i integracja jest możliwa, gdy mamy wolę polityczną, gdy przywódcy wytyczają taki kierunek – przekonywał Herman Van Rompuy, były przewodniczący Rady Europejskiej i były premier Belgii. – Obserwowałem kryzys w strefie euro i wojny handlowe. Przed nami konsekwencje brexitu. We wszystkich tych sprawach musimy wykazać się jednością.

– Przed nami wiele obaw, różne „exity", nacjonalizmy, autorytaryzmy, oligarchiczne pozarządowe grupy władzy, ksenofobiczne strachy – przyznał George A. Papandreu, były premier Grecji. – Unia Europejska może stać się nowym wspaniałym projektem, ale musimy być solidarni, a głos obywateli musi stać się bardziej słyszalny – podsumował. ©?