Przemysł zaczyna się przegrzewać

Producenci nie nadążają z realizacją zamówień i podnoszą ceny swoich towarów. Ale za granicą widać symptomy słabnięcia barier podażowych.

Znoszenie antyepidemicznych ograniczeń aktywności ekonomicznej i większa dostępność usług na świecie nie stłumiły jak dotąd popytu na towary. Polskie firmy przemysłowe zwiększają produkcję najszybciej od lat, ale i tak nie nadążają z realizacją nowych zamówień. To tworzy presję na dalszy wzrost cen towarów.

Taki obraz sytuacji w polskim przemyśle przetwórczym maluje PMI, wskaźnik koniunktury bazujący na ankiecie wśród menedżerów logistyki przedsiębiorstw. W czerwcu, jak podała we wtorek firma IHS Markit, indeks wzrósł do poziomu 59,4 pkt, zdecydowanie poprawiając majowy rekord, który wynosił 57,2 pkt.

Bariery do obejścia

Ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie spodziewali się stabilizacji tego wskaźnika w pobliżu majowego poziomu. Najwięksi optymiści liczyli się z jego zwyżką do 57,8 pkt. Za tymi ostrożnymi prognozami stały przypuszczenia, że stopniowe otwieranie światowej gospodarki może przesuwać popyt konsumpcyjny z towarów na usługi. Do tego koniunkturę w sektorze przemysłowym psują ograniczenia podażowe: niedobór wielu komponentów oraz rosnące szybko ceny surowców i frachtu. W ankiecie, na której opiera się PMI, te problemy są wyraźnie widoczne już od kilku miesięcy, ale jak dotąd nie są na tyle silne, aby zahamować rozwój przemysłu.

Foto: GG Parkiet

Do zwyżki PMI w czerwcu przyczynił się przede wszystkim największy od lutego 2014 r. napływ nowych zamówień. Według danych zebranych przez IHS Markit popyt na polskie towary rośnie konsekwentnie od siedmiu miesięcy, a czerwcowa zwyżka należała do trzech największych w historii badań, która sięga 1998 r. Przy tym ponownie, tak jak w maju, ale inaczej niż w poprzednich miesiącach, bardziej zwiększył się popyt krajowy niż zagraniczny. To może odzwierciedlać ożywienie w sektorze budowlanym oraz w wydatkach inwestycyjnych.

Firmy przemysłowe odpowiedziały największym od stycznia 2017 r. wzrostem produkcji. I pomimo raportowanych ograniczeń ich przewidywania dotyczące dynamiki sprzedaży w kolejnych 12 miesiącach są najbardziej optymistyczne od początku roku.

Największym problemem polskich producentów są obecnie opóźnienia w dostawach komponentów. W czerwcu wydłużyły się one najbardziej w historii badania. W rezultacie ponownie – dziewiąty raz z rzędu – wzrosły zaległości produkcyjne przedsiębiorstw, i to najbardziej od co najmniej 2003 r.

Aby sprostać rosnącemu popytowi, ankietowane przez IHS Markit firmy zwiększyły zamówienia komponentów najbardziej od maja 2004 r. Po raz dziesiąty z rzędu – i najbardziej od kwietnia 2017 r. – zwiększyły też zatrudnienie. Ale rosnący popyt na towary przemysłowe w połączeniu z niedoborem komponentów i opóźnieniami w ich dostawach sprawia, że ich ceny rosną w rekordowym tempie. Firmy przerzucają rosnące koszty na swoich odbiorców. Według IHS Markit w czerwcu polskie przedsiębiorstwa przemysłowe zwiększyły ceny swoich produktów najbardziej w historii badania. To wynik spójny z szacunkami ankietowanych przez „Parkiet" ekonomistów, wedle którego w czerwcu wskaźnik cen produkcji sprzedanej (PPI) wzrósł o 6,8 proc. rok do roku, najbardziej od początku 2012 r., po 6,5 proc. w maju.

Dostosowanie jest blisko

– Wyłaniający się z raportu IHS Markit obraz wskazuje na symptomy przegrzania. Obserwujemy znaczące niedopasowanie popytu i podaży oraz rosnącą presję na ceny – ocenia Adam Antoniak, ekonomista z banku Pekao. – W średniej perspektywie wyhamowaniu wzrostu popytu powinien towarzyszyć dalszy wzrost zdolności produkcyjnych – podkreśla jednak. Jakub Olipra, ekonomista z Credit Agricole, zwraca z kolei uwagę na to, że w świetle badań, na których bazuje PMI, w przemyśle w Niemczech i w Chinach bariery podażowe zaczęły w czerwcu słabnąć. Przejawia się to m.in. wolniejszym wzrostem czasu dostaw i zaległości produkcyjnych.