Przed funduszami zamkniętymi szansa powrotu na salony

Informacje o stopach zwrotu niepublicznych funduszy zamkniętych, często będących autorskimi rozwiązaniami, będą teraz jeszcze szerzej dostępne. To oczywiście za mało, by zdecydować się na inwestycję, ale warto pamiętać o tej części rynku.

Według szacunków analizy.pl aktywa niepublicznych funduszy zamkniętych sięgają obecnie około 122 mld zł. Dla porównania aktywa otwartych funduszy dłużnych to około 100 mld zł, a akcji – jedynie 32 mld zł. Niepubliczne FIZ-y są więc bardzo dużą częścią krajowego rynku funduszy, natomiast ich strategie w większości nie są szerzej znane. Wśród funduszy zamkniętych niepublicznych znajdziemy przynajmniej kilka autorskich portfeli prowadzonych przez znanych na rynku zarządzających. Są to np. fundusze polskich małych i średnich spółek. Obecna sytuacja rynku funduszy zamkniętych niewiele przypomina lata świetności, aczkolwiek zarządzający wierzą, że powoli może się poprawiać m.in. ze względu na luźniejsze rygory regulacyjne.

Zmiany w regulacjach

Echem afery GetBacku było m.in. zwiększenie rygorów informacyjnych wobec funduszy zamkniętych niepublicznych. W pewnym momencie nawet stopy zwrotu takich produktów nie były publicznie dostępne. Po około półtora roku przerwy, w 2019 r., Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami rozpoczęła publikację stóp zwrotu funduszy zamkniętych. Niedawno serwis analizy.pl poinformował, że po ponad pięciu latach przerwy wyniki FIZ-ów oferowanych w ofercie niepublicznej również będą dostępne na portalu i jest to pokłosie nowego stanowiska KNF w sprawie publikacji informacji o nich.

Zdjęcie ograniczeń FIZ-ów było skutkiem wydanego w marcu 2018 r. przez KNF stanowiska, zgodnie z którym TFI nie powinny były udostępniać szerokiej publice (w tym na stronach internetowych) szeregu informacji dotyczących FIZ-ów oferowanych w ramach oferty niepublicznej, które mogłyby skłonić do podjęcia decyzji o inwestycji. Zdaniem KNF były to m.in. publikacje statutów, sprawozdań finansowych, ale też wycen certyfikatów. W ten sposób wielu inwestorów zostało odciętych od znacznej części rynku funduszy inwestycyjnych, z której wiele nie miało nic wspólnego z GetBackiem. Po kilku latach KNF uznała jednak, że pokazywanie samych stóp zwrotu funduszy zamkniętych nie stanowi oferty publicznej w rozumieniu obowiązujących przepisów. „W przypadku gdy prezentacja historycznych wyników funduszy nie jest powiązana z informacjami o prowadzonej lub planowanej emisji certyfikatów, jej warunkach i innymi informacjami umożliwiającymi racjonalne podjęcie decyzji o nabyciu papierów wartościowych, to taka prezentacja, w tym publikowanie cykliczne, nie powinna być traktowana jako oferta publiczna” – stwierdziła KNF.

Parkiet

Powtarzalność wyników

Część funduszy zamkniętych to interesujące z perspektywy inwestorów produkty, prowadzone przez znanych na rynku zarządzających. Obecnie IZFiA udostępnia wyniki 92 funduszy zamkniętych niepublicznych, z których 20 notuje przynajmniej ponad 10 proc. zysku po pierwszych ośmiu miesiącach tego roku. Oczywiście ten rok, przynajmniej do lipca, sprzyjał inwestorom, ale warto zauważyć, że istnieje całkiem spore grono FIZ-ów, które wypracowują dwucyfrowe zyski średniorocznie. Z danych IZFiA wynika, że do sierpnia z zamkniętych funduszy akcji najwyższą stopę zwrotu (29,7 proc.) notował 89th Avenue Fund No 1 FIZ. Tuż za nim był Polaris (26,2 proc.), zarządzany przez Dawida Czopka. Ponad 20-proc. stopą zwrotu mogły się pochwalić m.in. także Alphaset FIZ, zarządzany przez Marcina Petelskiego, oraz Total FIZ, kierowany przez Konrada Łapińskiego.

Podstawy informacji

Zdaniem ekspertów poluzowanie rygorów wobec funduszy zamkniętych to dobry krok, bo są to nieraz ciekawe rozwiązania, uzupełniające możliwości inwestycyjne, aczkolwiek zarezerwowane raczej dla bardziej zamożnych osób. – FIZ-y to ciekawe rozwiązanie dla każdego zamożnego inwestora, który ma już doświadczenie w inwestowaniu na rynku kapitałowym – uważa Tomasz Korab, prezes Eques Investment TFI. Zamożnego, ponieważ minimum inwestycyjne dla FIZ-u niepublicznego określone w ustawie o funduszach wynosi równowartość 40 tys. euro. – Pomimo wysokiego minimum inwestycyjnego rozwiązania alternatywne umożliwiają ekspozycję na aktywa, które albo nie są w ogóle dostępne dla inwestorów indywidualnych, jak np. wierzytelności, albo ich zakup wymaga wielokrotnie wyższych kwot, jak w przypadku nabycia nieruchomości – zauważa Korab.

W ocenie prezesa Eques Investment TFI inwestycja w FIZ-y powinna być jednocześnie raczej elementem dywersyfikacji portfela niż jedynym jego elementem, gdyż aktywa niepubliczne charakteryzuje z reguły niższa płynność i tym samym dłuższy rekomendowany horyzont inwestycyjny. – Ograniczona płynność jest zazwyczaj wynagradzana inwestorom wyższymi stopami zwrotu, zwłaszcza w okresach dużej zmienności rynków publicznych, oraz ograniczeniem ryzyka portfela inwestycyjnego. Tak było w 2022 r., kiedy zysku nie przyniosły akcje i obligacje, a wszystkie nasze FIZ-y niepubliczne zakończyły rok dodatnimi stopami zwrotu – podkreśla Korab.

Według prezesa Eques Investment TFI zmiany umożliwiające pokazanie krótkiego opisu polityki inwestycyjnej i wyników FIZ-ów to długo oczekiwana i bardzo dobra decyzja. – Daje klientom przynajmniej podstawowy dostęp do informacji o tych rozwiązaniach, które od lat istnieją i działają w ramach obowiązujących regulacji prawnych, oraz umożliwia porównywanie ich wyników z innymi klasami aktywów na podstawie danych publikowanych przez wiarygodne źródła – tłumaczy Korab. Jego zdaniem transparentność i otwarta komunikacja z inwestorami mogą tylko poprawić sytuację rynku finansowego, ograniczając możliwość działania nieuczciwym graczom. – Każdy moment na inwestycje alternatywne jest dobry, a decyzja pozwalająca FIZ-om na wyjście z ukrycia może wpłynąć na wzrost zainteresowania inwestorów – przewiduje Korab.