Sektor finansowy ma dużo do zrobienia, jeśli chodzi o zaangażowanie kobiet

– W analizowanych latach 2017–2022 wzrost udziału kobiet w zarządach był minimalny, a od 2019 r. mamy do czynienia wręcz ze spadkiem. Istotne jest wzmocnienie wiary oraz wspieranie i motywowanie kobiet do zawalczenia o swoje plany i marzenia – mówi Monika Gorgoń, członkini zarządu ds. operacyjnych i regulacyjnych Giełdy Papierów Wartościowych.

Jak wyglądała pani droga zawodowa? Jakie wyzwania napotkała pani po drodze i jak sobie z nimi poradziła?

Z wykształcenia jestem prawnikiem, ale nauki ekonomiczne, a w szczególności dyscyplina nauk o zarządzaniu, okazały się bardzo istotnym aspektem mojej pracy zawodowej. Ukończyłam studia prawnicze oraz aplikację radcowską i zdałam egzamin na radcę prawnego. Doświadczenie zdobywałam w branży technologicznej, telekomunikacyjnej i finansowej, pracując zarówno w polskim, jak i międzynarodowym środowisku regulacyjnym. Początkowo planowałam realizować się zawodowo jako prawnik. Jednak wszystko zmieniła moja praca w Grupie Citi. Zaproponowano mi udział w projekcie rozbudowy Citi Service Center w Warszawie. Kończyłam akurat w tym czasie studia anglojęzyczne LLM, umożliwiające prawnikom poszerzenie wiedzy w zakresie międzynarodowych aspektów prawnych obrotu gospodarczego, więc był to dobry moment na sprawdzenie wiedzy teoretycznej w praktyce, w szczególności w kontaktach międzynarodowych.

Podjęłam się tego wyzwania i podczas tej pracy bardzo mocno zainteresowałam się obszarem compliance (zapewnienie zgodności działalności z normami, zaleceniami lub stosownymi praktykami – przyp. red.) i zarządzania ryzykiem. Po zakończeniu projektu, mimo wielu lat w zawodzie radcy prawnego, postanowiłam się nieco przekwalifikować i silniej związać z tymi zagadnieniami.

Ta decyzja po latach zaprowadziła panią właśnie do GPW?

Tak. Tu zostałam dyrektorem nadzorującym obszar zarządzania zgodnością (compliance), ryzykiem, ciągłością działania, przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz kontrolą wewnętrzną. Kolejnym krokiem był wygrany konkurs i awans na członka zarządu ds. operacyjnych i regulacyjnych GPW.

Jakie funkcje obecnie pani pełni?

Nadzoruję działy odpowiedzialne za operacyjną i regulacyjną działalność GPW, czyli dział notowań, dział emitentów, dział prawny, dział compliance i zarządzania ryzykiem oraz dział zarządzania bezpieczeństwem. Można zatem powiedzieć, że jestem odpowiedzialna za codzienne i niezakłócone funkcjonowanie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie oraz jej ochronę przed utratą reputacji lub sankcjami prawnymi czy stratami finansowymi.

Sprawując tę funkcję, na co dzień wykorzystuję zdobytą przez lata wiedzę oraz doświadczenie. Udało mi się również połączyć moją pracę zawodową na GPW z rozwojem naukowym. Rezultatem tego jest obroniona rozprawa doktorska pt. Zarządzanie ryzykiem braku zgodności w spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Jest pani jedną z niewielu kobiet zasiadających w zarządzie dużej spółki z sektora finansowego. Dlaczego ogólnie w Polsce na stanowiskach menedżerskich jest tak mało kobiet? Jak to się zmienia w ostatnich latach i jak można zachęcić kobiety, żeby podejmowały to wyzwanie?

W zmianie pozycji kobiet pomóc może uchwalona przez Unię Europejską dyrektywa promująca równowagę płci, która gwarantuje kobietom 40 proc. miejsc w radach nadzorczych lub przynajmniej 33 proc. miejsc we władzach spółek giełdowych, zatrudniających więcej niż 250 osób. W preambule ww. aktu prawnego czytamy „Spółki giełdowe mają szczególne znaczenie gospodarcze, widoczność oraz wpływ na cały rynek. Takie spółki ustanawiają standardy w odniesieniu do gospodarki w szerszym rozumieniu i oczekuje się, że ich praktyki będą stanowić przykład dla innych rodzajów spółek”.

Różnorodność zatrudnienia to bez wątpienia temat, który w ostatnich latach zyskał i będzie zyskiwał na wadze także z perspektywy raportowania ESG (environmental, social and corporate governance – środowisko, społeczna odpowiedzialność, ład korporacyjny – przyp. red.). Na rynku finansowym już teraz działają podmioty, które jednoznacznie deklarują, że inwestują w spółki, w których różnorodność jest zapewniona na odpowiednim poziomie.

W odniesieniu do rynku finansowego warto zapoznać się z raportem „Kobiety w finansach z 2023 r.” przygotowanym przez Antal wraz z CFA Society Poland, Bank BPH i Izbę Zarządzających Funduszami i Aktywami. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami aż 93 proc. kobiet reprezentujących sektor finansowy wskazuje, że kariera jest dla nich ważna lub bardzo ważna. Jednocześnie 94 proc. pań ocenia, że w ich sektorze występują bariery mające wpływ na przebieg kariery zawodowej kobiety, 66 proc. pełni tylko funkcje pomocnicze.

Ciekawe badania dotyczące udziału kobiet we władzach spółek giełdowych przeprowadziła Fundacja Liderek Biznesu. W analizowanych latach 2017–2022 wzrost udziału kobiet w zarządach był minimalny, a od 2019 mamy do czynienia wręcz ze spadkiem. Przyczyny obecnego stanu rzeczy leżą głównie w uwarunkowaniach historycznych oraz ograniczonej liczbie pozytywnych wzorców. Sektor finansowy ma wciąż dużo do zrobienia.

Istotne jest wzmocnienie wiary oraz wspieranie i motywowanie kobiet do zawalczenia o swoje plany i marzenia. Należy wprowadzić rozwiązania pozwalające pracownikom swobodniej kształtować czas pracy, programy mentoringowe, szkolenia oraz programy rozwojowe.

Jakie działania w tym zakresie podejmuje warszawska giełda?

GPW prowadzi wiele inicjatyw wspierających różnorodność. W tym roku wspólnie z UN Global Compact Network Poland zorganizowaliśmy 9. edycję „Ring the Bell for Gender Equality”. Wydarzenie to jest częścią globalnej inicjatywy wzywającej społeczeństwa do podjęcia działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn w obszarach zawodowych, społecznych i biznesowych. W ubiegłoroczne wydarzenie zaangażowana była rekordowa liczba ponad 120 giełd papierów wartościowych na całym świecie.

Warszawska giełda jest również współorganizatorem spotkań odbywających się regularnie w ramach Klubu Kobiet Rynku Finansowego. Celem tej inicjatyw jest rozwijanie podejścia, iż rynek finansowy to rynek otwarty na różnorodność, a obecność kobiet – także w zarządach i radach nadzorczych – jest nieodzownym elementem budowania różnorodnych i inkluzywnych zespołów, które niosą duży potencjał dla rozwoju przedsiębiorczości.

Jako GPW prowadzimy też Akademię GPW Growth. To unikalny program szkoleniowy, który jest skoncentrowany na doskonaleniu umiejętności menedżerskich oraz dostarczeniu kompleksowej wiedzy z zakresu odpowiedzialnego zarządzania firmą. Jednym z programów jest tematyka ESG, pokazująca między innymi ważne kwestie związane z różnorodnością.

Rynek kapitałowy to trudna branża, cechująca się dużą dynamiką i wywołująca duże emocje. Jak się pracuje w takim środowisku, jak można sobie radzić ze stresem?

Uważam, że im więcej ma się stresujących sytuacji oraz obowiązków, tym większy zyskuje się do nich dystans oraz zdobywa się wiedzę, jak odpowiednio reagować na trudne sytuacje. Bardzo dobrą formą odpoczynku i odreagowania stresu jest aktywność fizyczna, a korzyści wynikające z uprawiania sportu są niezliczone.

W moim przypadku każdego dnia staram się, aby rodzina, rozwój osobisty i zawodowy oraz odpoczynek miały swoje właściwe, niekonkurencyjne przestrzenie. Szczęście czerpię z relacji z bliskimi, z którymi w każdej formie doskonale spędzam czas.

Chyba trudno jest pogodzić zajmowanie stanowiska menedżerskiego z życiem prywatnym. Jak znaleźć złoty środek?

Niektórzy żartobliwie twierdzą, że przypadła mi w udziale doba dłuższa niż innym osobom. Z pewnością życzyłabym sobie, by tak było, ale muszę mierzyć się z takim samym niedoborem czasu jak wszyscy dookoła. Do pogodzenia mam wiele: rożne aktywności zawodowe, prywatne, rozwój naukowy… i tak można by wymieniać.

Moim zdaniem kluczem do skoordynowania tylu działań i znajdowania w nich radości i sensu jest dobra organizacja czasu powiązana z regularnym planowaniem zadań zarówno tych zawodowych, jak i prywatnych. Wbrew temu, co sądzą niektórzy, dobre planowanie nie musi oznaczać braku spontaniczności i smutnego życia. Właściwa organizacja pozwala nam na wolność i więcej wolnego czasu.

Od 2017 r. jako dyrektor nadzorowała na Giełdzie obszar compliance, ryzyka, ciągłości działania, AML i kontroli wewnętrznej oraz kierowała doradczym Komitetem GPW ds. Compliance.