(4) w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji, w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Strategia dla tworzyw sztucznych – konsekwencje
W przyjętej Strategii znajdujemy projekty prowadzące do zwiększenia obciążeń regulacyjnych i w konsekwencji do wzrostu kosztów operacyjnych przedsiębiorstw. Przykładem może być propozycja oznaczania opon samochodowych z uwagi na zawartość mikrodrobin z plastiku, powodujących zanieczyszczenia w trakcie zużycia. Inny przykład to pomysł wprowadzenia opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, które nakładają na przedsiębiorców obciążenia finansowe za wpływ wytwarzanych przez nich produktów na środowisko naturalne również po ich sprzedaży.
Instrumenty podatkowe lub quasipodatkowe jako narzędzia „motywujące" do zmiany modeli biznesowych producentów tworzyw sztucznych są też wskazywane we wspomnianym ministerialnym projekcie „Mapy drogowej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym". Według ekspertów sięgnięcie po instrumenty fiskalne może spowodować wymuszenie zmian postaw konsumentów i w efekcie dojdzie do zastąpienia tworzyw sztucznych produktami o gorszym oddziaływaniu na środowisko w całym cyklu życia. Stać się tak może choćby ze względu na zastąpienie na przykład plastiku produktem charakteryzującym się wysokim zużyciem energii podczas produkcji i transportu, na przykład opakowaniem papierowym.
W tym kontekście całkowite wyeliminowanie tworzyw sztucznych i zastąpienie ich bardziej przyjaznymi na pierwszy rzut oka dla środowiska produktami nie jest metodą na przejście do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym. Dla jej formułowania kluczowa jest bowiem ocena całego cyklu życia produktu (life cycle assessment). Analiza LCA uwzględnia nie tylko możliwość ponownego wykorzystania materiału, lecz także wpływ produktu z tworzyw sztucznych na środowisko w całym cyklu życia obejmującym wszystkie etapy, tj. od wydobycia surowca poprzez procesy związane z przetwarzaniem, produkcją, dystrybucją, eksploatacją, naprawą i konserwacją oraz utylizacją albo recyklingiem.
Od koncepcji do konkretnych regulacji
Ustalone w UE założenia i cele są dopracowywane przez unijne i krajowe organy prawodawcze i lada moment zaczną funkcjonować w postaci obowiązujących regulacji prawnych, które bezpośrednio już dotkną przedsiębiorców branży. Przepisy unijne regulują kwestie dotyczące produktów, substancji wykorzystywanych do ich wytworzenia, opakowań, odpadów, aspektów handlowych, ochrony środowiska i konsumentów, pracowników, dopuszczalnych wartości emisji itd. To ostatni moment, by wpłynąć na kształt przygotowywanych zmian prawnych. W Brukseli działa prawie 12 tysięcy organizacji, reprezentujących różne grupy interesów o sprzecznych często poglądach na projekty legislacyjne. Dla ochrony interesu polskiego przemysłu chemicznego konieczny jest równie aktywny udział w prowadzonych pracach. Konkurencja w Unii Europejskiej jest bardzo silna i wszelkie działania z zakresu polityki publicznej tam prowadzone muszą być oparte na długofalowym i strategicznym planowaniu. Bardzo ważne jest, by wszyscy przedsiębiorcy w branży mieli pełną świadomość, jakie skutki przyniosą przygotowywane zmiany. O tym dyskutujemy na organizowanych we współpracy z Polską Izbą Przemysłu Chemicznego spotkaniach poświęconych europejskiej polityce publicznej.
Szczególną uwagę zwracamy dziś na Strategię dla tworzyw sztucznych oraz projekt „Mapy drogowej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym". Oba dokumenty zawierają wiele niewinnie brzmiących z pozoru sformułowań, które wkrótce staną się przedmiotem uregulowań brzemiennych w skutki dla branży.
