Ateny – kolejny przystanek na drodze francuskiego giganta

Na początku tegorocznych wakacji Euronext, największy operator giełdowy w Europie, oficjalnie ogłosił zamiar przejęcia greckiej giełdy Hellenic Exchanges -Athens Stock Exchange (ATHEX). Oferta spotkała się z jednomyślnym poparciem zarządu greckiej giełdy, który 30 lipca podpisał umowę o współpracy z Euronextem. Co więcej, wszyscy członkowie zarządu ATHEX posiadający akcje, w tym prezes giełdy, zadeklarowali przyjęcie oferty.

Po uzyskaniu niezbędnych zgód regulacyjnych, okres przyjmowania oferty wyznaczono do 17 listopada, a planowane przejęcie kontroli nad ATHEX ma nastąpić 24 listopada 2025 r. Transakcja ta oznacza, że Ateny staną się ósmym rynkiem w ramach struktury Euronext, dołączając do platform z Amsterdamu, Brukseli, Dublina, Lizbony, Mediolanu, Oslo, których liderem jest Paryż. To kolejny krok w budowie największej paneuropejskiej infrastruktury rynków kapitałowych.

Euronext swoją potęgę buduje już od ćwierć wieku. Grupa powstała w 2000 r. z połączenia giełd w Amsterdamie, Brukseli i Paryżu, a następnie dołączyła Lizbona. Najbardziej spektakularnym okresem w historii tego konglomeratu było najpierw jego przejęcie przez NYSE, a następnie wyjście ze współpracy z Amerykanami, w efekcie czego od 2014 r. Euronext funkcjonuje jako niezależny podmiot. Od tego momentu rozpoczął się również okres intensywnej ekspansji i transformacji europejskiego lidera.

Punktem zwrotnym w procesie przejęć był zakup giełdy w Oslo w 2019 r., który pokazał ambicje Euronext wykraczające poza tradycyjne rynki Europy Zachodniej. Jednak prawdziwym przełomem okazało się przejęcie Borsa Italiana – giełdy mediolańskiej – w kwietniu 2021 r. za ponad cztery miliardy euro. Ta transakcja nie tylko uczyniła Euronext liderem europejskich rynków kapitałowych, ale również znacząco zwiększyła skalę i zakres działalności grupy. Borsa Italiana przyniosła nie tylko dostęp do włoskiego rynku akcji, ale także MTS – europejskiego lidera w obrocie instrumentami dłużnymi.

Rozwój Euronext nie ograniczył się jednak tylko do przejęć. Grupa systematycznie powiększała ofertę produktów, stając się kompleksową infrastrukturą rynku kapitałowego oferującą nie tylko obrót akcjami, ale również instrumenty pochodne, obligacje, fundusze ETF oraz usługi posttradingowe. Szczególny nacisk położono na rozwój rynków zrównoważonego finansowania, gdzie Euronext stał się europejskim liderem w notowaniach zielonych obligacji i instrumentów uwzględniających czynniki ESG.

Ważnym filarem Euronext jest technologia. Platforma od wielu lat rozwija system transakcyjny Optiq, który uznawany jest obecnie za jeden z najnowocześniejszych w Europie. Oczywiście obrót instrumentami na poszczególnych giełdach jest realizowany z wykorzystaniem tego systemu, a ostatnim regionem, który został do niego włączony jest Mediolan, gdzie proces wdrożenia został zakończony w kwietniu 2024 r.

Za rozwojem zakresu działalności Euronext idzie również wzrost wyników finansowych samej spółki. Od przejęcia Borsa Italiana kapitalizacja grupy niemal potroiła się, zaś rynek ten odpowiada za 36 proc. przychodów Euronext. Na kolejnych pozycjach są Paryż (24 proc.) i Oslo (13 proc.). Kurs akcji Euronext w ostatnich pięciu lat wzrósł o ponad 60 proc., co może odzwierciedlać pozytywne nastawienie inwestorów do strategii konsolidacji europejskich rynków kapitałowych.

Pojawienie się w akcjonariacie Aten nowego inwestora to duża szansa dla tej platformy, ale również rynku kapitałowego. ATHEX w obecnej formie funkcjonuje od 2002 r., kiedy powstała z połączenia giełdy papierów wartościowych i giełdy instrumentów pochodnych. W ostatnich latach rynek ten dotknęły dwa poważne kryzysy. Najpierw rynek kapitałowy został zdegradowany do kategorii rynków rozwijających się, co skutkowało spadkiem zainteresowania ze strony inwestorów globalnych, a następnie kryzys zadłużenia Grecji, który osiągnął apogeum w czerwcu 2015 i doprowadził do wstrzymania obrotu na okres ponad jednego miesiąca. Kiedy ponownie giełda otworzyła się 3 sierpnia 2015 r., główny indeks spadł o 16 proc. Pokłosiem tego kryzysu był spadek liczby notowanych spółek w efekcie restrukturyzacji gospodarki. Pomimo trudności, sama giełda postawiła na modernizację i rozwój infrastruktury. W ramach reformy strukturalnej, giełda przekształciła się w spółkę publiczną, wprowadzając swoje akcje do obrotu i zyskując większą elastyczność operacyjną oraz dostęp do kapitału. ATHEX systematycznie inwestowała w technologię, poprawiała standardy ładu korporacyjnego i dostosowywała się do międzynarodowych regulacji.

Zmiany na giełdzie współgrają obecnie z ożywieniem gospodarki, która po trudnych reformach i restrukturyzacji długu, zaczęła notować solidny wzrost PKB. Inwestorzy, którzy zainwestowali w greckie spółki, zyskali w ciągu pięciu ostatnich latach na akcjach największych z nich ponad 300 proc., a od początku tego roku stopa zwrotu dla tego rynku wynosi prawie 49 proc. Ukoronowaniem tego sukcesu był niedawny komunikat FTSE Russell w sprawie przeniesienia greckiego rynku kapitałowego do kategorii rynków rozwiniętych. To nie awans, ale powrót na stare miejsce.

Dlatego dla greckiego rynku kapitałowego przejęcie przez Euronext może oznaczać kolejny ważny etap w jego transformacji. Euronext przynosi ze sobą nie tylko kapitał i markę, ale przede wszystkim dostęp do największego paneuropejskiego ekosystemu finansowego oraz sprawdzoną infrastrukturę technologiczną. Spółki zyskają dostęp do znacznie szerszej bazy inwestorów, zaś przedsiębiorcy otrzymają dostęp do alternatywnych narzędzi finansowania, które są obecnie standardem na rozwiniętych rynkach europejskich, ale wciąż są stosunkowo nowe w Grecji. Dla kraju, który intensywnie inwestuje w transformację energetyczną i rozwój zrównoważony, dostęp do zielonych instrumentów, powszechnie funkcjonujących na Euronext, może mieć kluczowe znaczenie. Połączenie fundamentów makroekonomicznych z infrastrukturą i marką Euronext może stworzyć efekt synergii, który przyciągnie jeszcze więcej kapitału i spółek na ateński parkiet.

Jaka może być przyszłość europejskich rynków kapitałowych? Prawdopodobnie na przestrzeni kilkunastu najbliższych lat możemy być świadkami powstania dwóch lub co najwyżej trzech dużych, paneuropejskich operatorów giełdowych, którzy będą konkurować zarówno między sobą, jak i z globalnymi graczami z USA i Azji. Niewątpliwie Euronext aspiruje do roli lidera tej transformacji, a każde kolejne przejęcie – jak w przypadku Aten – wzmacnia tę pozycję.