O komitecie audytu (II)

Dobre Praktyki Komitetów Audytu 2021 są dokumentem obecnie bezpańskim, nie mają swojego właściciela, a osoby i instytucje zainteresowane komitetami audytu nie mają dokąd zwracać się z uwagami, propozycjami, pomysłami dotyczącymi tej materii

¶ Dobre Praktyki Komitetów Audytu 2021 są produktem inicjatywy grupy specjalistów działających od lat na polskim rynku;

¶ W toku prac redakcyjnych nie korzystano

z zasobów finansowych lub merytorycznych instytucji publicznych;

¶ Czas zastanowić się, jak trwale zakorzenić DPKA2021 w infrastrukturze polskiego rynku kapitałowego;

¶ Poprzednia inicjatywa

o podobnym rodowodzie

i charakterze została

z biegiem lat zarzucona

i zapomniana.

Pierwsza inicjatywa zmierzająca do opracowania zbioru dobrych praktyk komitetów audytu narodziła się niebawem po uchwaleniu w 2009 r. kontrowersyjnej ustawy o biegłych rewidentach. Dotyczyła ona m.in. wprowadzenia do jednostek zainteresowania publicznego komitetów audytu wyłanianych przez rady nadzorcze z ich składu. Tę ważną i trudną materię, związaną z największą w historii reformą rad nadzorczych, powinien podjąć Kodeks spółek handlowych, lecz zajmujące się nim Ministerstwo Sprawiedliwości nie okazało zainteresowania (!), wobec czego rzecz przejęło Ministerstwo Finansów, co zaowocowało nieporozumieniami. Należało wesprzeć nieokrzepłe jeszcze komitety audytu dobrymi praktykami. Ogłoszono je w marcu 2010 r. jako wspólne dzieło polskiego oddziału ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) i Polskiego Instytutu Dyrektorów.

Niebawem Dobre Praktyki Komitetów Audytu w Polsce – dobrze zredagowane, merytoryczne i zwięzłe – zostały dopełnione wartościowym podręcznikiem „Komitet audytu – pierwsze kroki. Przewodnik dla praktyków" (2011) przygotowanym przez finansistów z ACCA pod redakcją Pawła Spiechowicza. Projekt wsparcia komitetów audytu obejmował także oferowaną spółkom listę rekomendowanych przez PID kandydatów na członków komitetów audytu. Nie spotkała się ona niestety z należytym zainteresowaniem, inwestorzy zamiast dążyć do tworzenia w radach profesjonalnych komitetów audytu opowiadali się często za zmniejszeniem składu rad do ustawowego minimum, co pozwalało obejść wymóg utworzenia komitetu audytu. Polski Instytut Dyrektorów, ACCA, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych i Giełda Papierów Wartościowych, we współpracy z firmami audytorskimi, organizowały liczne konferencje i szkolenia promujące wiedzę o komitetach audytu.

Tekst Dobrych Praktyk Komitetów Audytu w Polsce 2010 został przez ekspertów ACCA przełożony na angielski i był szeroko kolportowany w kręgach corporate governance. W związku z tym warto przytoczyć anegdotę, jak to jeden z amerykańskich uniwersytetów stanowych w partnerstwie z jednym z polskich uniwersytetów ekonomicznych podjęły badania nad mechanizmem stosowania przez polskie spółki przewidzianej w Praktykach 2010 zasady comply or explain. Lecz skoro Praktyki nie przewidywały sprawozdawania o ich stosowaniu – zasada comply or explain nie miała zastosowania, przeto badania zapewne zostały zaniechane. Może szkoda.

Z upływem czasu zainteresowanie tematem słabło... Entuzjazm zapaleńców badających problematykę komitetów audytu, redagujących dla nich zasady dobrych praktyk i podręcznik – pożyteczny beginners kit, organizujących szkolenia i konferencje – nie został należycie zinstytucjonalizowany. ACCA, PID, SEG, powróciły do swoich statutowych zadań, wobec czego zabrakło organizacji, dla której doskonalenie komitetów audytu byłoby priorytetem. Po dziesięciu latach znaleźliśmy się więc w punkcie wyjścia. Prace zostały ponownie podjęte, ponieważ Ilona Pieczyńska-Czerny, doskonale obeznana z ramami prawnymi i realiami rynku kapitałowego, odeszła z Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego i samodzielnie podjęła inicjatywę skupienia zespołu specjalistów na rzecz opracowania rozwiniętych i dopracowanych Dobrych Praktyk Komitetów Audytu. Zajęło kilkanaście miesięcy, by inicjatywa przybrała dojrzały kształt – i tu rodzi się pytanie, czy nie podzieli ona z czasem smutnego losu swojej poprzedniczki...

Nie ma na polskim rynku instytucji profesjonalnie zajmującej wyłącznie się komitetami audytu. Oznacza to, że Dobre Praktyki Komitetów Audytu 2021 są dokumentem obecnie bezpańskim, nie mają swojego właściciela, a osoby i instytucje zainteresowane komitetami audytu nie mają dokąd zwracać się z uwagami, propozycjami, pomysłami dotyczącymi tej materii. Zarazem znaczenie zagadnień związanych z komitetami audytu prawdopodobnie wzrośnie. Sądzę, że profesjonalizacji komitetów audytu i utrwaleniu pozycji dobrych praktyk na rynku służyłoby zawiązanie, z udziałem uczestników zespołu redagującego DPKA2021, stowarzyszenia dbającego o aktualizację i rozwój dobrych praktyk, opracowanie współczesnego podręcznika dla komitetów audytu, inspirowanie prac ku należytemu uregulowaniu ich sytuacji prawnej oraz prowadzenie poświęconej tej tematyce witryny www.

Dobre Praktyki Komitetów Audytu

dostępne są na stronach: WWW.FPID.ORG.PL i WWW.ANDRZEJNARTOWSKI.PL