To już ostatni dzwonek na rejestrację REACH

Dziesiątki milionów złotych wydały już i wydadzą jeszcze największe polskie przedsiębiorstwa chemiczne w związku z koniecznością wdrożenia przepisów REACH. Za kilkanaście dni mija termin rejestracji produkowanych chemikaliów

Do­kład­niej zaś cho­dzi nie tyl­ko o sub­stan­cje, któ­re wy­twa­rza­ją pol­skie fir­my, ale tak­że o ta­kie, któ­re spro­wa­dza­ją i sprze­da­ją, a na­wet o ta­kie po­wsta­jące w trak­cie pro­duk­cji ja­ko pro­dukt ubocz­ny lub od­pad. O nich mó­wi bo­wiem wspo­mnia­ne już w ty­tu­le roz­po­rzą­dze­nie RE­ACH. To skrót po­cho­dzą­cy od an­giel­skiej na­zwy Re­gi­stra­tion, Eva­lu­ation and Au­tho­ri­sa­tion of Che­mi­cals. Ozna­cza wy­da­ny przez Par­la­ment Eu­ro­pej­ski do­ku­ment do­ty­czą­cy bez­piecz­ne­go sto­so­wa­nia che­mi­ka­liów.

Prze­pi­sy te­go roz­po­rzą­dze­nia we­szły w ży­cie już w czerw­cu 2007 r. To wła­śnie RE­ACH na­kła­da na pro­du­cen­tów z kra­jów Unii Eu­ro­pej­skiej (a tak­że Is­lan­dii, Liech­ten­ste­inu i Nor­we­gii) obo­wią­zek re­je­stra­cji naj­róż­niej­szych sub­stan­cji che­micz­nych.

[srodtytul]Pol­ska wśród eu­ro­pej­skich li­de­rów [/srodtytul]

30 li­sto­pa­da, czy­li rap­tem za dwa ty­go­dnie, mi­ja klu­czo­wy ter­min wy­zna­czo­ny przez twór­ców roz­po­rzą­dze­nia RE­ACH. Naj­póź­niej te­go dnia na­le­ży bo­wiem do­ko­nać tzw. wła­ści­wej re­je­stra­cji che­mi­ka­liów, o któ­rych mo­wa w prze­pi­sach.

Wła­ści­wą re­je­stra­cję po­prze­dza­ła tak zwana re­je­stra­cja wstęp­na. Tę pol­skie fir­my ma­ją już daw­no za so­bą. Ter­min jej do­ko­na­nia mi­nął bo­wiem już dwa la­ta te­mu (1 grud­nia 2008 r.).Pol­skie przed­się­bior­stwa do koń­ca li­sto­pa­da 2008 r., zgod­nie z roz­po­rzą­dze­niem RE­ACH, do­ko­na­ły wstęp­nej re­je­stra­cji w Eu­ro­pej­skiej Agen­cji Che­mi­ka­liów (ECHA) po­nad 173,3 tys. sub­stan­cji. Tym sa­mym zna­leź­li­śmy się w czo­łów­ce państw, któ­re wdra­ża­ją no­we prze­pi­sy.

Wię­cej sub­stan­cji za­re­je­stro­wa­no wstęp­nie tyl­ko w trzech z 30 państw, w któ­rych obo­wią­zu­ją RE­ACH. We wszyst­kich kra­jach ob­ję­tych prze­pi­sa­mi za­re­je­stro­wa­nych wstęp­nie che­mi­ka­liów by­ło oko­ło 2,7 mln – wy­ni­ka z opra­co­wa­nia Ma­rze­ny Wi­niar­skiej z Pol­skiej Izby Prze­my­słu Che­micz­ne­go.Wśród no­to­wa­nych na war­szaw­skiej gieł­dzie spół­ek re­kor­dzi­stą pod wzglę­dem zgło­szo­nych do wstęp­nej re­je­stra­cji che­mi­ka­liów jest gru­pa Ciech.

[srodtytul]Cie­ch przoduje [/srodtytul]

Od czerw­ca do grud­nia 2008 r. 11 spół­ek na­le­żą­cych do tej gru­py zgło­si­ło w ECHA łącz­nie aż 705 sub­stan­cji. Cho­dzi­ło o pro­duk­ty, pół­pro­duk­ty wy­od­ręb­nia­ne, to­wa­ry im­por­to­wa­ne, a tak­że sta­no­wią­ce od­pa­dy, po­pio­ły oraz żuż­le. Do­daj­my dla po­rów­na­nia, że ZAK (daw­niej Za­kła­dy Azo­to­we Kę­dzie­rzyn), któ­ry obec­nie jest już spół­ką za­leż­ną gieł­do­wych Azo­tów Tar­nów, do­ko­nał wstęp­nej re­je­stra­cji 45 sub­stan­cji, zaś Za­kła­dy Che­micz­ne Po­li­ce zgło­si­ły na tej za­sa­dzie do ECHA 26 che­mi­ka­liów.

Jak się moż­na do­my­ślać, nie wszyst­kie pro­duk­ty czy to­wa­ry, któ­re dwa la­ta te­mu zna­la­zły się w zgło­sze­niach pol­skich firm, bę­dą pod­le­gać tzw. wła­ści­wej re­je­stra­cji. Bę­dzie ich zna­czą­co mniej. – Mię­dzy in­ny­mi dzię­ki spre­cy­zo­wa­niu przez ECHA wy­ma­gań re­je­stra­cyj­nych i prac w ra­mach po­szcze­gól­nych kon­sor­cjów licz­ba sub­stan­cji, któ­re bę­dzie­my mu­sie­li za­re­je­stro­wać, spa­dła do 17 – po­wie­dział nam Ra­fał Kuź­mi­czo­nek, rzecz­nik pra­so­wy Po­lic. – Do­ko­na­li­śmy we­ry­fi­ka­cji li­sty che­mi­ka­liów, któ­re po­win­ny być za­re­je­stro­wa­ne – s­twier­dzi­ła tak­że Ali­cja Stron­ci­wilk z ZAK. – Zo­sta­ło wy­ty­po­wa­nych 21 sub­stan­cji – do­da­ła.

Spół­ki z gru­py Cie­chu do te­go eta­pu re­je­stra­cji prze­wi­dzia­ły w su­mie nie 705, ale „tyl­ko” 237 sub­stan­cji. Nie wszyst­kie zresz­tą fir­ma już zgło­si­ła lub zgło­si w naj­bliż­szych dniach. Cho­dzi o to, że 30 li­sto­pa­da to pierw­szy z trzech ter­mi­nów tzw. wła­ści­wej re­je­stra­cji. W tym ter­mi­nie na­le­ży bo­wiem zgło­sić ECHA te sub­stan­cje, któ­re pro­du­ku­je się lub wpro­wa­dza na ry­nek w ilo­ściach, ja­kie moż­na na­zwać ma­so­wy­mi: 1 tys. ton lub wię­cej na rok. Je­śli jed­nak są to sub­stan­cje nie­bez­piecz­ne dla śro­do­wi­ska wod­ne­go – 100 ton lub wię­cej na rok, a je­że­li sub­stan­cje ra­ko­twór­cze, mu­ta­gen­ne lub dzia­ła­ją­ce szko­dli­wie na roz­rod­czość – na­wet już od 1 to­ny na rok. Te­go ty­pu che­mi­ka­liów gru­pa Cie­chu ma za­re­je­stro­wać oko­ło 40, czy­li za­le­d­wie 17 proc. z ogól­nej liczby prze­wi­dzia­nej do zgło­sze­nia w ra­mach prze­pi­sów RE­ACH.

[srodtytul]Jesz­cze kil­ka lat na re­je­stra­cję[/srodtytul]

Ko­lej­ne 9 proc. z 237 sub­stan­cji fir­my z gru­py Cie­chu pla­nu­ją za­re­je­stro­wać przed koń­cem czerw­ca 2013 r., a po­zo­sta­łą więk­szość (74 proc.) – do­pie­ro w 2018 r. Wte­dy upły­wa­ją bo­wiem ko­lej­ne ter­mi­ny zgło­szeń. W pierw­szym przy­pad­ku cho­dzi o che­mi­ka­lia pro­du­ko­wa­ne w ilo­ści co naj­mniej 100 ton/rok, w dru­gim – o resztę.

Ciech, jak już po­wie­dzie­li­śmy, to re­kor­dzi­sta. In­ne pol­skie fir­my ma­ją znacz­nie mniej­sze ilo­ści sub­stan­cji do zgło­sze­nia. Wśród an­kie­to­wa­nych przez „Par­kiet” przed­się­biorstw w czo­łów­ce zna­la­zły się rów­nież PCC?Ro­ki­ta (31 róż­nych che­mi­ka­liów), Za­kła­dy Azo­to­we Pu­ła­wy (po­nad 20 sub­stan­cji), wy­mie­nio­ne już wcze­śniej ZAK i Po­li­ce oraz Azo­ty Tar­nów (16 che­mi­ka­liów). Z ko­lei An­wil, któ­ry jest jed­ną z naj­więk­szych firm che­micz­nych w kra­ju, pla­nu­je za­re­je­stro­wać za­le­d­wie dzie­więć pro­duk­tów. To nie­wie­le wię­cej niż kil­ka­krot­nie mniej­sze za­kła­dy Lu­ve­na (pięć sub­stan­cji). Syn­thos od­mó­wił nam in­for­ma­cji.

Choć ter­min zgło­sze­nia w ECHA che­mi­ka­liów, któ­re ma­so­wo wpro­wa­dza się na ry­nek, mi­ja z koń­cem li­sto­pa­da, nie­któ­re fir­my już do­peł­ni­ły te­go obo­wiąz­ku. – Za­re­je­stro­wa­li­śmy swo­je sub­stan­cje już we wrze­śniu i paź­dzier­ni­ku i te­raz spo­koj­nie cze­ka­my na da­tę 1 grud­nia – po­wie­dział nam Grze­gorz Ku­lik, rzecz­nik pra­so­wy Pu­ław.

ZAK zdo­łał za­re­je­stro­wać 13 sub­stan­cji i przed­ło­żyć w ECHA do­ku­men­ta­cję ko­lej­nych czte­rech. Na­to­miast Po­li­ce prze­słały do re­jes­tra­cji do­ku­men­ta­cję 12 swo­ich che­mi­ka­liów, z cze­go czte­rem nada­no już nu­me­ry re­je­stra­cyj­ne. Nu­me­ry ma tak­że dzie­więć sub­stan­cji, ja­kie do ECHA zgło­si­ły tar­now­skie Azo­ty.

[srodtytul]RE­ACH to dro­ga in­we­sty­cja[/srodtytul]

Przed la­ty łącz­ne kosz­ty do­sto­so­wa­nia pol­skich firm do wy­mo­gów RE­ACH osza­co­wa­no na 2–2,5 mln eu­ro (obec­nie 7,9–9,9 mln zł), w tym opła­ty re­je­stra­cyj­ne na po­nad 0,4 mln eu­ro (te­raz 1,6 mln zł). Dzi­siaj jed­nak te wy­li­cze­nia wy­da­ją się sta­now­czo nie­do­sza­co­wa­ne. Sa­me tyl­ko Po­li­ce ob­li­czy­ły ostat­nio, że łącz­ne kosz­ty wdro­że­nia sys­te­mu mo­gą kosz­to­wać spół­kę oko­ło 2 mln eu­ro (7,9 mln zł), w czym wy­so­kość opłat re­je­stra­cyj­nych prze­kro­czy za­pew­ne 0,4 mln eu­ro (1,6 mln zł). A to tyl­ko jed­na fir­ma.

Wśród no­to­wa­nych na GPW spół­ek naj­więk­sze kosz­ty po­nie­sie oczy­wi­ście Ciech. Spół­ka w swoich pla­nach fi­nan­so­wych za­pi­sa­ła już, że łącz­ne na­kła­dy na RE­ACH do 2015 r. wy­nio­są oko­ło 17 mln zł. Naj­więk­szą część tej kwo­ty – za­pew­ne oko­ło 9,6 mln zł – gru­pa bę­dzie mu­sia­ła wy­dać jesz­cze w tym ro­ku. Pu­ła­wy li­czą się z wy­dat­kiem prze­wyż­sza­ją­cym 4 mln zł. Nie­wiel­ka Lu­ve­na osza­co­wa­ła kosz­ty re­je­stra­cji każ­de­go z pię­ciu zgłosz­nych przez sie­bie pro­duk­tów na 5– 15 tys. eu­ro (19,7–59,1 tys. zł). Mo­ni­ka Sa­ba­rań­ska z PCC Ro­ki­ta uwa­ża, że w skraj­nym przy­pad­ku koszt re­je­stra­cji jed­nej sub­stan­cji mo­że się­gnąć na­wet 0,4 mln eu­ro (pra­wie 1,6 mln zł).