Pomoc może kosztować kilkadziesiąt miliardów

Według Związku Banków Polskich w projekcie ustawy wprowadzającej wakacje kredytowe kluczowe jest określenie dodatkowych kryteriów ubiegania się o nie przez kredytobiorców.

Podczas piątkowej konferencji Związek Banków Polskich przedstawił swoje stanowisko w sprawie proponowanej przez rząd pomocy kredytobiorcom. Ocenia, że realizacja pomysłu władz może wiązać się z kosztami dla sektora liczonymi nawet w dziesiątkach miliardów złotych.

Propozycje zmian

Według wyliczeń bankowców program wsparcia kredytobiorców proponowany przez rząd, przy założeniu, że z wakacji kredytowych skorzystałoby 100 proc. uprawnionych spłacających kredyty złotowe (dla wszystkich kredytowanych nieruchomości), wiązałby się z kosztem dla sektora pomiędzy 27,5 a 36,9 mld zł łącznie w latach 2022–2023 (faktyczna kwota zależałaby od poziomu stóp WIBOR). Z kolei jeśli skorzystałoby z niej 100 proc. uprawnionych kredytobiorców spłacających kredyty na nieruchomości niekomercyjne, byłoby to 25,3–33,7 mld zł w ciągu dwóch lat.

Eksperci podkreślają, że trudno jest jednoznacznie określić możliwą skalę zainteresowania wakacjami kredytowymi. ZBP uważa jednak, że z rozwiązania może skorzystać ok. 80 proc. uprawnionych kredytobiorców. Koszty w tym przypadku wyniosłyby od 21,3 do 27,9 mld zł w okresie 2022–2023 r.

Zdaniem bankowców w projekcie ustawy wprowadzającej wakacje kredytowe kluczowe jest określenie dodatkowych kryteriów ubiegania się o nie.

GG Parkiet

ZBP chce, by wakacje były dostępne dla kredytobiorców spełniających łącznie kilka warunków. Pierwszy z nich to stosunek wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy przekraczający 40 proc. Po drugie, opóźnienie w spłacie kredytu nie mogłoby przekraczać 30 dni na dzień złożenia wniosku. Po trzecie, zdaniem ZBP wakacje powinny być dostępne tylko dla kredytów na lokale mieszkalne o powierzchni nieprzekraczającej 75 mkw. albo domy jednorodzinne o powierzchni nie większej niż 100 mkw.

Warto wspomnieć, że wcześniej szereg uwag do rządowego projektu zgłosił NBP. Bank centralny ocenia, że wsparcie powinno zostać skierowane wyłącznie do tych kredybiorców, którzy doświadczają rzeczywistych problemów ze spłatą zobowiązań. NBP wyliczył, że przy obecnym poziomie stóp procentowych i założeniu, że z wakacji kredytowych skorzystaliby wszyscy kredytobiorcy, łączny koszt dla sektora bankowego z tego tytułu w latach 2020–2023 mógłby sięgać 20 mld zł.

Nie będzie rekordu

Tymczasem przede wszystkim z powodu wzrostu stóp procentowych rynek kredytów mieszkaniowych ostro hamuje. ZBP przedstawił w piątek raport AMRON-SARFiN, z którego wynika, że w I kwartale banki udzieliły 47,8 tys. kredytów mieszkaniowych, co oznacza spadek o 25,3 proc. w ujęciu kwartalnym. Z kolei wartość udzielonych kredytów wyniosła 16,93 mld zł, co oznaczało spadek o 24,6 proc. w porównaniu z IV kwartałem 2021 r.

– W I kwartale 2022 r. RPP regularnie co miesiąc dokonywała kolejnych podwyżek. W efekcie stopa referencyjna NBP wzrosła na koniec I kwartału do poziomu 3,50 proc., co skutkowało wzrostem wskaźnika WIBOR 3M, stanowiącego jeden ze składników ceny kredytu hipotecznego, do wysokości 4,43 proc., a średniego oprocentowania kredytu hipotecznego do poziomu 6,70 proc. Wpływ tych zmian na rynek kredytowy widać wyraźnie w naszym raporcie – przekazał Jacek Furga, przewodniczący komitetu ds. finansowania nieruchomości mieszkaniowych ZBP.

Według Furgi w tym roku liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych może wynieść około 185 tys., a w optymistycznej wersji około 190 tys. Z kolei ich wartość może sięgnąć 65–68 mld zł lub 70 mld zł w korzystnym scenariuszu. Dla porównania w 2021 r. udzielono 256 tys. kredytów na 86 mld zł.