Spółki znikają z rynku. Czy w 2023 r. trend się odwróci?

Bessa bije w wyceny i zniechęca do debiutów. Ale mocna przewaga delistingów nad liczbą nowych firm na GPW jest widoczna już od kilku lat, co wskazuje na głębsze podłoże tego zjawiska. W 2022 r. bilans też będzie mocno ujemny.

Krajowe indeksy wypadają w tym rok wyjątkowo słabo na tle innych rynków kapitałowych. Poniedziałkowa sesja też wpisała się w ten scenariusz. WIG i WIG20 utrzymywały się poniżej piątkowego zamknięcia, podczas gdy na zachodnioeuropejskich parkietach dominował popyt. Wyceny aktywów na GPW są rekordowo niskie. Wykorzystują to przejmujący.

Przejęcie goni przejęcie

W tym roku ogłoszono już wezwania do sprzedaży akcji takich spółek, jak: Gobarto, Pamapol, Alumetal, ZPUE, Trakcja, Arteria, Archicom, InteliWise, United Label, Atlas Estate, Sygnity, Kino Polska, ASM Group, Develia czy Swissmed Centrum Zdrowia. W poniedziałek do tej listy dołączył też Berling.

Z treści wezwania wynika, że Berling, Dao, Arkton i Berling Development chcą skupić prawie 6,6 mln akcji. W oferowanej przez nich cenie premii do aktualnego kursu nie widać. W piątek ostatni raz akcjami Berlinga handlowano po 4,6 zł, a w poniedziałek kurs spadł do 4,56 zł. Jest nieco wyższy od oferty przejmujących, czyli 4,45 zł. Zawiera ona śladową premię w stosunku do minimum wymaganego przepisami. Średnia cena akcji z trzech miesięcy (poprzedzających przekazanie zawiadomienia o zamiarze ogłoszenia wezwania) wynosi 4,32 zł. A z sześciu miesięcy 4,4 zł. To oznacza premię odpowiednio 3 proc. i 1,1 proc. 12 miesięcy temu kurs Berlinga sięgał 5,4 zł. Lokalne maksimum wyznaczył wiosną zeszłego roku na poziomie 5,9 zł. Od tego czasu dominuje podaż. Obecnie kapitalizacja spółki wynosi nieco ponad 80 mln zł.

W ciągu ostatniej dekady w Polsce zrealizowano niemal 2,2 tys. przejęć – wynika z naszych szacunków bazujących na danych Fordaty. W ostatnich latach mimo pandemicznych i gospodarczych zawirowań rynek M and A nie zwolnił. Wybuch wojny też nie odstraszył przejmujących. W trakcie dziewięciu miesięcy 2022 r. ogłoszono niemal 250 transakcji. To o ponad 15 proc. więcej niż wynosi średnia całoroczna z ostatnich dziesięciu lat. A przed nami jeszcze IV kwartał, który z reguły podbija statystyki.

GG Parkiet

Zapisy w wezwaniu ruszą 19 października. Potrwają do 29 listopada. Przewidywany termin zawarcia transakcji to 2 grudnia, a jej rozliczenia – 7 grudnia. W najbliższych tygodniach będą też trwały zapisy do sprzedaży akcji m.in. w wezwaniu na wspomnianą już Trakcję. Pod koniec września Agencja Rozwoju Przemysłu i PKP Polskie Linie Kolejowe wezwały do sprzedaży papierów stanowiących 20,9 proc. kapitału, po 1,7 zł za akcję. Wezwanie jest przeprowadzane w dwóch fazach. W pierwszej zapisy trwały do 3 października, a w drugiej trwają od 4 do 28 października. W poniedziałek kurs Trakcji wynosił 1,68 zł. Natomiast zakończyło się już wezwanie na akcje ZPUE: zawarto transakcje, których przedmiotem było zaledwie 10 akcji. W sierpniu ZPUE, Koronea i Michał Wypychewicz ogłosili wezwanie do sprzedaży 416 316 walorów, stanowiących 29,73 proc. kapitału, po 269,08 zł za sztukę. Zarząd oceniał, że proponowana w wezwaniu cena jest poniżej wartości godziwej. Obecnie kurs jest o prawie 10 proc. wyższy od oferty wzywającego. To pokazuje, że nawet w okresie mocnych spadków na rynkach inwestorzy nie zawsze są skłonni do odpowiadania na wezwanie.

Główny indeks warszawskiej giełdy rozpoczął tydzień od spadków. Po południu tracił 0,4 proc., oscylując w okolicach 46 tys. pkt. 12 miesięcy temu sięgał 74 tys. pkt. Od szczytu z 8 listopada 2021 r. stracił 38 proc. Pomijając pandemiczne zawirowania z wiosny 2020 r., obecnie WIG jest najniżej od sześciu lat. Wyceny aktywów na GPW są jednymi z najniższych na świecie (a wyceny na rynku niepublicznym są pochodną wycen na giełdzie), co zachęca do przejęć i zniechęca do przeprowadzania IPO.

W ostatnich dniach na rynek trafiła też informacja dotycząca Alumetalu. Wzywający Hydro Aluminium nie zdecydował się na nabycie akcji w ramach ogłoszonego wezwania, ale tu powodem były przede wszystkim czynniki formalnoprawne, czyli nieziszczenie się warunków dotyczących m.in. zgody Komisji Europejskiej na koncentrację.

Duże roszady kapitałowe widać w grupie PKN Orlen: przejęty Lotos już został wycofany z obrotu. Teraz w kolejce czeka PGNiG.

Czekając na debiuty

Od początku roku z rynku głównego warszawskiej giełdy wycofano akcje 18 spółek. Jest to stan na wrzesień i można śmiało założyć, że w ostatnich trzech miesiącach statystyki dotyczące delistingów jeszcze urosną. Takiej pewności nie ma natomiast, jeśli chodzi o liczbę debiutów. Obecna sytuacja makroekonomiczna i geopolityczna rynkowi IPO nie sprzyja. Po uwzględnieniu przeprowadzek z NewConnect od stycznia na parkiet weszło tylko sześć spółek – wszystkie z NewConnect.

Warto odnotować, że na rynku alternatywnym sytuacja dotycząca nowych spółek wygląda lepiej niż na głównym parkiecie.

Podczas szczytu hossy w 2007 r. nadwyżka debiutów nad wycofaniami wynosiła aż 67 spółek. W kolejnych latach kurczyła się, ale nawet w latach bessy (2008–2009) była dodatnia. W 2016 r. liczby się zrównały, a począwszy od 2017 r. delistingi zaczęły przeważać – w latach 2018–2020 było ich rocznie o kilkanaście więcej niż debiutów. W 2021 r. światowe giełdy nadrabiały pandemiczne zaległości, rynek IPO odżył i na GPW zakończyliśmy rok spadkiem liczby emitentów tylko o cztery(16 debiutów, 20 wycofań). W tym roku ta różnica będzie co najmniej dwukrotnie wyższa.

Tam od początku roku zadebiutowało 12 spółek, a w czwartek 20 października pojawi się kolejna: Emplocity. Zajmuje się automatyzacją procesów biznesowych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Do alternatywnego systemu obrotu na rynku NewConnect zostanie wprowadzonych 1 113 791 akcji serii A, B i C. Przy ustalonym kursie odniesienia (26,77 zł) implikuje to kapitalizację sięgającą 30 mln zł. W kolejce do debiutu na NewConnect czekają kolejne spółki.

Natomiast ze świecą szukać teraz debiutantów na rynku głównym. To trend obserwowany również na zagranicznych giełdach.

Z danych EY wynika, że w ciągu dziewięciu miesięcy 2022 r. liczba globalnych IPO spadła rok do roku o 44 proc. (z 1773 do 992), a ich wartość o 57 proc. (z 341,7 mld USD do 146 mld USD). W samej Europie były to spadki odpowiednio o 66 proc. (z 359 do 123) oraz o 76 proc. (z 63,7 mld USD do 15,2 mld USD).