Pytania do Krzysztofa Mejszutowicza, szefa Zespołu Rynku Terminowego Akcji, Dział Rozwoju Rynku GPW

Dane o udziale krótkiej sprzedaży pokazują, że jest ona wciąż mało popularna na warszawskiej giełdzie. Co jest tego powodem?

Trudno mówić o małej popularności krótkiej sprzedaży. Pamiętajmy, że tak naprawdę ten rynkowy mechanizm otrzymał szansę rozwoju dopiero dwa lata temu – start „nowej" krótkiej sprzedaży nastąpił w lipcu 2010 r. Według danych z bieżącego roku udział wartości obrotu w ramach krótkiej sprzedaży do całkowitej wartości obrotu akcjami, na których krótka sprzedaż była przeprowadzana, waha się od 1,3 proc. do 4 proc. Rozwój krótkiej sprzedaży jest ściśle powiązany z rozwojem rynku pożyczek papierów wartościowych. To pożyczki są głównym źródłem pozyskania papierów celem prawidłowego rozliczenia transakcji krótkiej sprzedaży.

Jak wygląda ta kwestia?

U nas podaż pożyczek jest cały czas ograniczona i daleko nam do sytuacji, jaka występuje na innych europejskich rynkach, gdzie podaż znacznie przewyższa popyt (według danych ISLA w Europie jedynie ok. 16 proc. papierów zgłoszonych do pożyczenia znajduje nabywców). Na świecie pożyczki są powszechnie udzielane głównie przez fundusze inwestycyjne oraz fundusze emerytalne. W Polsce źródło podaży ze strony tych instytucji jest ograniczone. W przypadku funduszy emerytalnych obowiązujące regulacje prawne nie pozwalają im udzielać pożyczek papierów. Ale transakcje te powoli zaczynają się rozwijać i wraz z tym rozwojem będzie się równolegle rozwijać krótka sprzedaż.

Mimo że w sierpniu dopuszczonych do handlu na krótko były akcje 144 spółek, pożyczono walory zaledwie 29 z nich. Z czego to wynika?

Nie można mówić o tym, że mała liczba papierów dostępnych do krótkiej sprzedaży jest wykorzystywana do przeprowadzania tych transakcji. Należy pamiętać, że lista papierów dla inwestorów jest znacznie węższa niż dla animatorów rynku. Aktualnie lista dla inwestorów obejmuje akcje tylko 33 spółek. A zatem transakcje krótkiej sprzedaży są przeprowadzane z wykorzystaniem niemal pełnej listy akcji dostępnej dla inwestorów. Ponadto pamiętajmy, że transakcje krótkiej sprzedaży są przeprowadzane, o ile istnieje możliwość zaciągnięcia pożyczki w danych papierach. Z tego powodu ta strategia inwestycyjna jest stosowana na najpłynniejszych papierach, dla których dostęp do podaży na pożyczki jest największy.