Każdy inwestor giełdowy wie, że wykorzystanie informacji poufnej jest czynem zabronionym. Jego popełnienie grozi nie tylko postępowaniem przed Komisją Nadzoru Finansowego, ale także odpowiedzialnością karną. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że uczestnicząc w obradach walnego zgromadzenia również może stać się posiadaczem informacji poufnej. Dokonywanie zaś transakcji na akcjach danej spółki zanim opublikuje ona ujawnioną informację będzie stanowiło wykorzystanie informacji poufnej, czyli właśnie zabroniony insider trading.
Cenotwórcze uchwały WZ
Co jakiś czas spółki giełdowe zwołują walne zgromadzenia, na których mają być podejmowane uchwały dotyczące szczególnie istotnych spraw. Uchwalane przez walne zgromadzenie kwestie mogą być na tyle istotne, że będą one miały cenotwórczy wpływ na kurs akcji. Weźmy np. sytuację gdy WZ ma głosować nad uchwałą w sprawie odwołania bardzo „nielubianego" przez inwestorów prezesa spółki. W przypadku podjęcia takiej uchwały można oczekiwać, że kurs akcji spółki pójdzie w górę. Innym bardziej oczywistym przykładem może być sytuacja, gdy zwołane zostało zwyczajne walne zgromadzenie, którego przedmiotem obrad jest podjęcie uchwały w sprawie wypłaty dywidendy akcjonariuszom. Ogłoszony przez zarząd projekt uchwały zawierał propozycję wypłaty dywidendy na określonym poziomie. Jednak na WZ, na skutek wniosku jednego z akcjonariuszy, uchwalona została dywidenda dwa razy wyższa. Informację o podjętych na ZWZ uchwałach spółki rzadko publikują wcześniej niż po dwóch godzinach od ich zakończenia. Do tego czasu uczestnik WZ ma przewagę informacyjną nad pozostałymi uczestnikami obrotu giełdowego. To rodzi pokusę złożenia zlecenia kupna akcji niezwłocznie po podjęciu uchwały, zanim rynek zdąży zareagować na informację o tak wysokiej dywidendzie. Dzięki technologiom teleinformatycznym nie stanowi to zaś obecnie żadnej trudności. Następnie można zebrać „profity" z uczestnictwa na walnym zgromadzeniu.
Inne przypadki
Opisane powyżej działanie może w konkretnej sytuacji nosić znamiona wykorzystania informacji poufnej. Przykładów uchwał podejmowanych przez WZ, które mogą mieć szczególnie cenotwórczy charakter, jest więcej. To może być także uchwała o skupie akcji własnych na wyjątkowo korzystnych warunkach. Jej upublicznienie będzie skutkować zazwyczaj wzrostem kursu akcji. Powiększenie swojego stanu posiadania akcji, zanim rynek poweźmie wiadomość o warunkach, na jakich skup się będzie odbywał, może pozwolić na znaczne zwiększenie swojego zysku. Cenotwórczą informacją może być w określonych przypadkach także decyzja o znaczącej emisji akcji. Wszystko zależy od warunków, na jakich zostanie ona uchwalona.
Informacja poufna na WZ
Inwestorom często się wydaje, że tylko zarząd może posiadać informacje poufne i tylko osoby blisko związane ze spółką mają możliwość ich wykorzystywania. Jak widać z powyższych przykładów tak nie jest. Informacja poufna może powstać nawet w trakcie obrad walnego zgromadzenia. Może to być informacja tak cenotwórcza, że jej wykorzystanie, zanim dowie się o niej rynek, pozwoli odnieść istotne korzyści finansowe. Dlatego też zabronione jest wykorzystanie informacji poufnej do czasu, kiedy zgodnie z prawem nie zostanie ona upubliczniona przez spółkę.?Do czasu przekazania przez spółkę raportu bieżącego o podjęciu takiej szczególnie cenotwórczej uchwały akcjonariusze mają zakaz dokonywania transakcji na jej akcjach. Mimo że walne zgromadzenie jest otwarte dla wszystkich akcjonariuszy spółki, sam fakt przekazania informacji o treści podjętej uchwały uczestnikom WZ nie jest równoznaczny z przekazaniem jej do publicznej wiadomości w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Dlatego też, jeżeli podczas obrad WZ powstanie informacja dotycząca danego papieru wartościowego lub jego emitenta będąca informacją istotną, precyzyjną i cenotwórczą, jest to informacja poufna, która dopóki nie zostanie przekazana systemem ESPI do publicznej wiadomości, nie może być wykorzystywana do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Z nieco odmienną sytuacją będziemy mieli do czynienia, jeśli obrady WZ są transmitowane na żywo przez telewizję, wówczas informacje poufne są niejako natychmiast upubliczniane.
Sankcje karne
Należy podkreślić, że wykorzystanie informacji poufnej jest przestępstwem, za które grozi kara grzywny do 5 mln zł albo kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu albo obu tym karom łącznie. Zachowania takie są również ścigane przez KNF.
