Takie wnioski płyną z przeprowadzonych przez PFR TFI badań oraz jego raportu „Motywacja do oszczędzania i uczestnictwa w Pracowniczych Planach Kapitałowych". Swoje badania PFR TFI przeprowadziło w grupie osób zatrudnionych w dużych firmach (zatrudniających co najmniej 250 pracowników), które dołączyły do PPK jako pierwsze, jesienią 2019 r. Celem badania było poznanie metod oszczędzania przez Polaków na emeryturę oraz postrzeganych przez nich wad i zalet różnych metod gromadzenia i inwestowania środków.
Banki najpopularniejsze
– Nasze badania pokazują, że już 75 proc. Polaków oszczędza z myślą o przyszłości.To dobra wiadomość, zwłaszcza, że osoby, które odkładają dodatkowe środki na emeryturę, zazwyczaj robią to regularnie – mówi Ewa Małyszko, prezes zarządu PFR TFI. – Jednocześnie preferujemy proste i dobrze znane metody oszczędzania, takie jak lokaty bankowe. Rzadziej decydujemy się na korzystanie z produktów emerytalnych, jak PPK i PPE bądź IKE lub IKZE. Stronimy zaś od inwestowania naszych pieniędzy, co wynika głównie z wysokiego skomplikowania instrumentów dostępnych na rynku finansowym oraz niezrozumienia tego, jak działają, np. fundusze inwestycyjne czy giełda – dodaje. Najczęściej wybieraną przez Polaków formą oszczędzania na emeryturę jest deponowanie pieniędzy w banku – taką formę deklaruje aż 42 proc. badanych. W opinii respondentów to bezpieczna metoda, gwarantująca wprawdzie niski, ale pewny zysk. Jak jednak pokazują dane, pieniądze zdeponowane w bankach tracą realnie na wartości ze względu na to, że stopa inflacji od wielu miesięcy przewyższa oferowane oprocentowanie lokat i depozytów.
Mniejszą popularnością cieszą się produkty emerytalne. Co czwarty badany (24 proc.) deklaruje uczestnictwo w pracowniczych planach kapitałowych, a 16 proc. osób odkłada pieniądze w ramach pracowniczych planów emerytalnych (PPE). Z dodatkowych programów emerytalnych takich jak IKE lub IKZE korzysta 14 proc. przyszłych emerytów. Respondenci wskazują liczne zalety wymienionych wyżej produktów emerytalnych. Istotny jest dla nich realny wpływ, jaki mają na sposób obracania pieniędzmi, np. możliwość wyboru instytucji finansowej, której je powierzą. Ważna jest także możliwość dziedziczenia środków oraz uzyskanie ulg podatkowych, jak to ma miejsce w przypadku korzystania z IKZE czy IKE. Wśród wad tych rozwiązań wymieniają przede wszystkim niemożność wcześniejszego wycofania środków bez straty części zgromadzonych pieniędzy.
16 proc. ankietowanych jako formę zabezpieczenia wybrało polisy ubezpieczeniowe. Zdecydowanie najrzadziej Polacy decydują się na aktywne inwestowanie pieniędzy za pomocą funduszy inwestycyjnych (jedynie 7 proc.). Tylko 8 proc. respondentów decyduje się na inwestowanie na giełdzie, a 10 proc. w nieruchomości. Respondenci korzystający z produktów inwestycyjnych doceniają mnogość opcji jakie stawia przed nimi rynek finansowy oraz możliwość dopasowania produktów do ich skłonności do podejmowania ryzyka. W inwestowaniu w nieruchomości, na giełdzie lub poprzez fundusze inwestycyjne cenią możliwość samodzielnego decydowania. Jednocześnie wskazują wysokie bariery wejścia oraz wyższe ryzyko jako główną wadę tych form inwestowania.
Jak korzystamy z PPK?
Ciągle nowym sposobem odkładania na czas emerytury są pracownicze plany kapitałowe. Po trzech kwartałach funkcjonowania programu w dużych firmach PFR TFI wspólnie z agencją badawczą Difference postanowiły zbadać, jak program oceniają obecni i byli uczestnicy PPK. – Uczestnicy naszych badań wskazali szereg korzyści z przystąpienia do PPK. Wśród najczęściej wymienianych zalet programu była wygoda oraz motywacja do utrzymania długookresowej dyscypliny, wynikające z automatycznych i regularnych wpłat, które stanowią niewielkie obciążenie dla miesięcznego budżetu. Pozytywnie oceniany jest także comiesięczny wkład pracodawcy oraz środki od państwa w postaci wpłaty powitalnej i corocznych dopłat. Ważna dla badanych była także prywatność oszczędności i możliwość wykorzystania ich w sytuacji kryzysowej, takiej jak choroba członka rodziny, lub jako wkładu własnego do kredytu hipotecznego podczas zakupu nieruchomości. Respondenci doceniają także dużą transparentność i elastyczność programu, w tym możliwość zmiany wysokości wpłat dodatkowych, a także alokacji dodatkowych aktywów – wylicza Ewa Małyszko.
