Rozpoczęła się głęboka i nietypowa recesja

Kryzys finansowy i późniejszy kryzys zadłużeniowy najmocniej uderzyły w przemysł. Teraz tonie sektor usług.

Publikacja: 25.03.2020 05:09

Rozpoczęła się głęboka i nietypowa recesja

Foto: Bloomberg

Już w marcu, gdy ograniczenia aktywności ekonomicznej związane z epidemią koronawirusa dopiero zaczęły być w Europie wdrażane, gospodarka strefy euro znalazła się w najgłębszej zapaści od co najmniej 20 lat. Na domiar złego recesja ma inny charakter od poprzednich: najbardziej słabnie sektor usług, który daje pracę większej części Europejczyków niż przemysł.

Taki obraz sytuacji w europejskiej gospodarce malują PMI, wskaźniki koniunktury bazujące na ankiecie wśród menedżerów logistyki przedsiębiorstw, publikowane przez firmę analityczną IHS Markit. Marcowe odczyty mają wstępny charakter i opierają się na badaniach prowadzonych między 12 a 23 marca.

W strefie euro zbiorczy PMI, obejmujący sektor przemysłowy i usługowy, tąpnął w marcu do 31,4 z 51,6 pkt w lutym. W samych Niemczech spadł do 37,2 pkt z 50,7 miesiąc wcześniej, a we Francji do 30,2 pkt z 51,9 pkt w lutym.

Każdy odczyt PMI poniżej 50 pkt oznacza, że gospodarka kurczy się w ujęciu miesiąc do miesiąca. Dystans od tej granicy to miara tempa tych zmian. Marcowe odczyty sugerują, że gospodarka strefy euro znalazła się w najgłębszej recesji w historii tego wskaźnika, sięgającej lipca 1998 r.

Strefa euro zmagała się ze spowolnieniem gospodarczym już przed pandemią Covid-19. Było ono spowodowane recesją w przemyśle kilku państw, szczególnie Niemiec. Teraz jednak koniunktura załamała się też w sektorze usługowym, który odgrywa w gospodarce Eurolandu większą rolę. „Ten kryzys będzie zupełnie inny niż poprzednie. Sektor usług, który w poprzednich kryzysach łagodził dekoniunkturę, teraz załamał się" – skomentował na Twitterze Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium.

GG Parkiet

Główna składowa usługowego PMI w strefie euro, wyrażająca zmianę poziomu bieżącej aktywności firm, zanurkowała do najniższego w swojej historii poziomu 28,4 pkt z 52,6 w lutym br. Dla porównania, główna składowa przemysłowego PMI, wyrażająca zmianę produkcji w ujęciu miesiąc do miesiąca, spadła do 39,5 pkt z 48,7 w lutym. To wynik najsłabszy od kwietnia 2009 r. Cały przemysłowy PMI, uwzględniający m.in. zmiany w portfelach zamówień firm oraz w zatrudnieniu, zanotował nawet mniejszy spadek: do 44,8 pkt z 49,2 w lutym. Sytuacja w przemyśle jest jednak prawdopodobnie gorsza. Konstrukcja PMI sprawia, że na wskaźnik ten pozytywnie wpływa wydłużanie się czasu dostaw, które zwykle świadczy o wzmożonym popycie na wyroby przemysłowe. Tym razem zjawisko to jest jednak pokłosiem zaburzeń w łańcuchach dostaw spowodowanych przez epidemię koronawirusa.

– Biorąc pod uwagę historyczne zależności, marcowy odczyt zbiorczego PMI jest spójny ze spadkiem PKB strefy euro o co najmniej 3 proc. kwartał do kwartału. To byłby wynik zbliżony do najgłębszej kwartalnej zniżki PKB w czasie globalnego kryzysu finansowego – skomentował Jack Allen-Reynolds, ekonomista z firmy analitycznej Capital Economics. W kolejnych miesiącach PMI może się znaleźć jeszcze niżej, jeśli ograniczenia aktywności ekonomicznej będą utrzymywane.

Choć rządy w całej Europie podejmują działania ochronne, które mają pozwolić firmom przetrwać kryzys, utrzymując zatrudnienie, badania IHS Markit sugerują, że fala zwolnień już się rozpoczęła. Ankietowane firmy zgłosiły w marcu największy spadek zatrudnienia od lipca 2009 r. – To niepokojące, bo wzrost bezrobocia może sprawić, że słabość gospodarki utrzyma się dłużej – ocenił Allen-Reynolds.

Według szacunków Capital Economics gospodarka strefy euro skurczy się w I kwartale o około 2,5 proc., oraz o 10–15 proc. w II kwartale br. Jeśli w III kwartale ograniczenia aktywności gospodarczej zaczną być znoszone, można oczekiwać wyraźnego odbicia PKB, ale w skali całego 2020 r. i tak dojdzie do jego spadku o około 6 proc. Ekonomiści powszechnie jednak podkreślają, że wszelkie prognozy są obecnie wyjątkowo niepewne. Wciąż nie jest bowiem jasne, jak długo potrwa walka z epidemią oraz jakie działania stymulacyjne będą podejmowały rządy. GS

Gospodarka światowa
Firma Trumpa jest już spółką memiczną
Gospodarka światowa
Reddit do odstrzału, prześladowca przecenił akcje
Gospodarka światowa
Jen najsłabszy wobec dolara od 1990 roku. Czas na interwencję?
Gospodarka światowa
Kakao drożeje szybciej niż Bitcoin
Gospodarka światowa
Największa gospodarka Europy nie może stanąć na nogi
Gospodarka światowa
#WykresDnia: Kosztowna gra przeciwko Trump Media